۱٬۴۰۷
ویرایش
جمع میان طلب آخرت و تلاش در امور دنیایی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
در | در نهج‌البلاغه، امیرالمؤمنین(ع) گاهی دنیا را فنا می‌نامد و انسان را به زهد و عزلت فرا می‌خواند و گاهی انسان را به دخالت در امور مملکت که هدف باقی ماندن است فرا می‌خواهد، این سخنان چگونه با هم جمع می‌شود؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
هرچند قرآن کریم در آیات بسیاری، از دنیا و امکانات مادی آن مدح و تمجید نموده است و اگر بخواهیم همه آیاتی را که در رابطه با محترم شمردن امکانات مادی این جهان است جمع‌آوری کنیم، مجموعه قابل ملاحظه‌ای خواهد شد؛ مثلاً: در بعضی از آیات، مال به عنوان خیر، معرفی شده است | هرچند قرآن کریم در آیات بسیاری، از دنیا و امکانات مادی آن مدح و تمجید نموده است و اگر بخواهیم همه آیاتی را که در رابطه با محترم شمردن امکانات مادی این جهان است جمع‌آوری کنیم، مجموعه قابل ملاحظه‌ای خواهد شد؛ مثلاً: در بعضی از آیات، مال به عنوان خیر، معرفی شده است.<ref>بقره/۱۸۰.</ref> در بسیاری از آیات، مواهب مادی تحت عنوان فضل خدا آمده است {{قرآن|وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللهِ}}<ref>جمعه/۱۰.</ref> در جای دیگر می‌فرماید: {{قرآن|هُوَ الذی خَلَقَ لَکُم ما فِی الأرْضِ جَمیعًا}}<ref>بقره/۲۹.</ref> همه نعمت‌های روی زمین را برای شما آفریده است و در بسیاری از آیات آنها را تحت عنوان سخرلکم؛ آنها را مسخر شما گردانید»، ذکر کرده است. ولی با این همه اهمیتی که به مواهب و نعمت‌های مادی داده شده، تعبیراتی که آن را مذمت و تحقیر می‌کند در آیات قرآن به چشم می‌خورد. در یک جا آن را عوض و متاع فانی می‌شمرد: {{قرآن|تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیاه الدُّنْیا}}،<ref>نساء/۹۴.</ref> در جای دیگر آن را مایه غرور و غفلت می‌شمرد: {{قرآن|وَ ما الْحَیاه الدُّنْیا إلاّ مَتاعُ الغُرورِ،}}<ref>حدید/۲۰.</ref> در آیه دیگر آن را وسیله سرگرمی و بازیچه شمرده: {{قرآن|وَ ما هذِهِ الْحَیاه الدُّنْیا إلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ}}<ref>عنکبوت/۶۴.</ref> و در آیه‌ای دیگر مایه غفلت از یاد خدا ذکر می‌نماید: {{قرآن|رِجالٌ لاتُلْهیهِمْ تِجارَه وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ}}.<ref>نور/۳۷.</ref> | ||
این تعبیرات دوگانه | این تعبیرات دوگانه به این شکل در روایات اسلامی نیز مشاهده می‌شود. از یک سو دنیا مزرعه آخرت، تجارتخانه مردان خدا، مسجد دوستان حق، محل هبوط وحی پروردگار، سرای موعظه و پند شمرده شده: {{متن عربی|مسجدُ اَحبّاءِ اللهِ و مصلّی ملائکه اللهِ و مهبطُ وحیِ اللهِ و متْجَرُ اولیاءِ الله».}}<ref>نهج‌البلاغه، کلمات قصا، جمله ۱۳۱.</ref> و از سوی دیگر مایه غفلت و بی‌خبری از یاد خدا و متاع غرور نامیده می‌شود. | ||
و از سوی دیگر مایه غفلت و بی‌خبری از یاد خدا و متاع غرور | |||
پاسخ این پرسش را در خود قرآن می‌توان یافت؛ چرا که آنجا که از دنیا و مواهبش نکوهش می‌کند، کسانی را مخاطب قرار می‌دهد که این زندگی تنها هدفشان را تشکیل می‌دهد، در سوره نجم آیه ۲۹ می‌خوانیم: {{قرآن|وَ لَمْ یُرِدْ إلاّ الحَیاه الدُنْیا}} کسانی که جز زندگی دنیا را نخواهند. به تعبیر دیگر سخن از کسانی است که آخرت را به دنیا می‌فروشند و برای رسیدن به مادیات از هیچ خلاف کاری و جنایتی ابا ندارند. | پاسخ این پرسش را در خود قرآن می‌توان یافت؛ چرا که آنجا که از دنیا و مواهبش نکوهش می‌کند، کسانی را مخاطب قرار می‌دهد که این زندگی تنها هدفشان را تشکیل می‌دهد، در سوره نجم آیه ۲۹ می‌خوانیم: {{قرآن|وَ لَمْ یُرِدْ إلاّ الحَیاه الدُنْیا}} کسانی که جز زندگی دنیا را نخواهند. به تعبیر دیگر سخن از کسانی است که آخرت را به دنیا می‌فروشند و برای رسیدن به مادیات از هیچ خلاف کاری و جنایتی ابا ندارند. | ||
در سوره توبه، آیه ۳۸ می‌خوانیم: {{قرآن|أرَضیتُمْ بِالْحَیاه الدُّنْیا مِنَ الآخِرَه}} آیا راضی شدید که زندگی دنیا را به جای آخرت بپذیرید؟! از آیه | در سوره توبه، آیه ۳۸ می‌خوانیم: {{قرآن|أرَضیتُمْ بِالْحَیاه الدُّنْیا مِنَ الآخِرَه}} آیا راضی شدید که زندگی دنیا را به جای آخرت بپذیرید؟! از این آیه استفاده می‌شود که دلبستگی مجاهدان به زندگی دنیا، آنها را در امر جهاد سست می‌کند. مجاهدان راستین باید مردمی پارسا و زاهدپیشه و بی‌اعتنا به زرق و برق دنیا باشند. امام علی بن الحسین(ع) در ضمن دعایی که برای مرزبانان کشورهای اسلامی می‌کند. چنین می‌فرماید: «بار الها! فکر این دنیای فریبنده را به هنگامی که آنها در برابر دشمنان قرار می‌گیرند از نظرشان دور فرما، و اهمیت اموال فتنه‌انگیز و دلربا را از صفحه قلوبشان محو نما» و به راستی اگر شناخت درستی از وضع دنیا و آخرت و چگونگی این دو زندگی داشته باشیم، خواهیم دید که این یکی در مقابل آن به قدری محدود و ناچیز است که به حساب نمی‌آید. در حدیثی که از پیامبر اکرم(ص) در این زمینه نقل شده می‌خوانیم که فرمود: «و اللهِ ما الدنیا فی الآخره الاّ لما یجعلُ احدُکم اصبعَه فی الیمّ ثم یرفعُها فلینظرْ بمَ تَرْجِع؛ به خدا سوگند دنیا در برابر آخرت مثل این است که یکی از شما انگشت خود را در دریا بزند و سپس بردارد و بنگرد چه مقدار از آب دریا را با آن برداشته است؟! | ||
آیات مورد بحث، خود شاهد این مدعاست، آنجا که می‌فرماید: {{قرآن|مَنْ کانَ یُریدُ الْعاجِلَه}} تنها هدفشان همین زندگی زودگذر مادی است. | آیات مورد بحث، خود شاهد این مدعاست، آنجا که می‌فرماید: {{قرآن|مَنْ کانَ یُریدُ الْعاجِلَه}} تنها هدفشان همین زندگی زودگذر مادی است. | ||