فرقه علویه: تفاوت میان نسخه‌ها

اما اهل حق که بیشتر در غرب ایران خصوصاً در استان کرمانشاه زندگی می‌کنند، برخی گفته‌اند که بعضی از نصیریان این اسم را برای خود برگزیده‌اند.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ماده اهل حق.</ref> طوائف اهل حق به نام‌های مختلف، اهل حق اهل سرّ، یارستان، نصیری، علی‌اللّهی معروف می‌باشند که شارِب از نشانه‌های خاص آنان به شمار می‌آید.<ref>فرهنگ فرق اسلامی، ص۷۸.</ref> ریشه تاریخی این فرقه را برخی قرن دوم هجری و برخی دیگر قرن چهارم هجری دانسته و مؤسس آن را شخصی بنام مبارک شاه ملقب به خُوَشین معرفی کرده‌اند که با پیروان خود در لرستان زندگی می‌کرده‌اند.<ref>فِرَق و مذاهب کلامی، ص۳۲۳.</ref>

بعضی بکتاشیه را نیز از علویان شمرده‌اند. اما این فرقه یکی از فرقه‌های صوفی شیعی مذهب می‌باشد که منسوب به «حاجی بکتاش ولی» بنام محمد بن ابراهیم و از مردم نیشابور خراسان بوده که در سال ۷۳۸ق در گذشته است. دراویش بکتاشی شیعی مذهب محبّ علی و در اقامه سوگواری ماه محرم کوشا هستند و در قرن پانزدهم میلادی در دولت عثمانی تشکیلات مرتّبی داشته و در آن مناطق دارای تکایا و خانقاه‌ها بوده‌اند.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ماده بکتاشیه.</ref>

درباره وجوه تشابه و تمایز علویان با شیعیان، دو نظر مختلف از طرف محققین و نویسندگان مطرح شده است.

یک نظر این است که علویان از فرقه‌های غالی هستند و غلو که در لغت به معنای گذشتن از حدّ و خارج شدن از حدّ اعتدال می‌باشد در مسائل نبوت و امامت موجب کفر و گمراهی می‌گردد.<ref>مفید، محمدبن‌محمد، تصحیح الاعتقاد، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳ ش، ص۱۰۹.</ref> و بنابر فرموده علامه مجلسی غلوّ در مسائل دینی و اعتقادی با امور زیر تحقق پیدا می‌کند.