پرش به محتوا

نقش تولی و تبری در ايمان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان [[خدا]] و دشمنی با دشمنان خدا از مهمترین واجبات در [[اسلام]] و از اساسی‌ترین [[ارکان ایمان]] هستند. در اعتقادات شیعی بدون تولی و تبری ایمان ناقص است و هیچ عمل نیکی از انسان پذیرفته نیست. در روایات ایمان دوست داشتن انبیاء، امامان و اولیاء خدا و دشمن داشتن دشمنان پیامبران و اهل بیت(ع) بیان شده‌است و بدون تولی و تبری ایمان کامل برای فرد بوجود نمی‌آید.
تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان [[خدا]] و دشمنی با دشمنان خدا، از واجبات در [[اسلام]] و از [[ارکان ایمان]] هستند. در اعتقادات شیعه بدون تولی و تبری، ایمان ناقص است و هیچ عملی از انسان پذیرفته نیست. ایمان دوست داشتن انبیاء، امامان و اولیاء خدا و دشمن داشتن دشمنان پیامبران و اهل بیت(ع) بیان شده‌است و بدون تولی و تبری ایمان کامل برای فرد بوجود نمی‌آید.


===تولی، تبری و سبک زندگی انسانی===
===تولی، تبری و کمال انسانی===
توّلی و تبرّی یا حبّ و بغض، آمیخته با جان و عجین با وجود انسان‌ها هستند. ابعاد و شیوه زندگی انسان، بر پایه حبّ و بغض استوار است. اگر حبّ و بغض از انسان گرفته شود، از حرکت باز می‌ماند. آنچه مهم است، گزینش معیار حبّ و بغض است و اینکه کدام ضابطه و قانون باید بر آن حاکم باشد؟ هرکسی باید ارزیابی کند که میل و نفرت خویش را بر پایه چه ارزش‌هایی استوار سازد؟ قطعاً درستی ملاک، زندگی را در جهت شایسته، صحیح و باطل بودن آن انسان را به تباهی سوق می‌دهد.
ابعاد و شیوه زندگی انسان، بر پایه حب و بغض استوار است. در مورد معیار حب و بغض و ضابطه و قانون آن، هرکسی باید ارزیابی کند که میل و نفرت خویش را بر پایه چه ارزش‌هایی استوار سازد. درستی ملاک، زندگی را در جهت شایسته، صحیح و باطل بودن آن انسان را به تباهی سوق می‌دهد.


=== تولی، تبری و کمال انسانی ===
کمال معنوی با حقیقت نظام هستی و انسانی مطابقت دارد. کمال معنوی در سایه حرکت در مسیر حق تحقق پذیر است. دوستی‌ها و دشمنی‌ها باید بر این اصل معنوی تنظیم گردد که دوستی [[خداوند]] اصل باشد و با دیگران نیز بر این اساس دوستی و دشمنی شود زیرا مقصود از تولّی در فرهنگ اعتقادی اسلام این است که انسان ولایت خدا، پیامبران، ائمه معصومین(ع) و اولیاءالله را قبول کند و با هر فرد و نظامی که دوست خدا، رسول، ائمه(ع) و مؤمنان باشند دوست باشند و تبرّی عبارت است از کینه داشتن نسبت به دشمنان خدا، پیامبران، ائمه و مؤمنان.<ref>شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، چاپ دوم، چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷، ج۲، ص۴۳۲، و روز بهانی، فضل الله، فنجی اصفهان، وسیله الحشادم الی المندوم در شرح صلواه چهارده معصوم(ع)، قم، نشر کتاب‌خانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۲، ص۲۸۱.</ref>
روشن است که تمام حبّ و بغض‌ها، بر محور ایده‌آل برتر دور می‌زند. آن چیزی که در زندگی برای آن تلاش می‌شود همان کمال معنوی است و با حقیقت نظام هستی و انسانی نیز مطابقت دارد. کمال معنوی در سایه سیر الی‌الله تحقق پذیراست، تلاش در امورات زندگی نیز در جهت سیر الی‌الله شایسته است. دوستی‌ها و دشمنی‌ها باید بر این اصل معنوی تنظیم گردد که دوستی [[خداوند]] اصل باشد و با دیگران نیز بر این اساس دوستی و دشمنی شود زیرا مقصود از تولّی در فرهنگ اعتقادی اسلام این است که انسان ولایت خدا، پیامبران، ائمه معصومین(ع) و اولیاءالله را قبول کند و با هر فرد و نظامی که دوست خدا، رسول، ائمه(ع) و مؤمنان باشند دوست باشند و تبرّی عبارت است از کینه داشتن نسبت به دشمنان خدا، پیامبران، ملائکه و ائمه، مؤمنان و دوری جستن از آنان».<ref>شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، چاپ دوم، چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷، ج۲، ص۴۳۲، و روز بهانی، فضل الله، فنجی اصفهان، وسیله الحشادم الی المندوم در شرح صلواه چهارده معصوم(ع)، قم، نشر کتاب‌خانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۲، ص۲۸۱.</ref>


مسلّم است که برای ایجاد دوستی، [[خداوند]] به عنوان کمال و زیبائی مطلق و منزه از هر عیبی معرّفی شده‌است، زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طروات درانسان می‌آفریند و او را بی‌قرار و خالص می‌سازد و به سبب این دوستیِ خدا، آثار دوستی در اعمال و کردار انسان تجلّی می‌کند، همه رفتارها رنگ خدایی می‌گیرد در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار می‌گردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد می‌شود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور می‌کند که تنها او را باید دوست داشت و به او عشق ورزید و مشتاق شد.
مسلّم است که برای ایجاد دوستی، [[خداوند]] به عنوان کمال و زیبائی مطلق و منزه از هر عیبی معرّفی شده‌است، زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طروات درانسان می‌آفریند و او را بی‌قرار و خالص می‌سازد و به سبب این دوستیِ خدا، آثار دوستی در اعمال و کردار انسان تجلّی می‌کند، همه رفتارها رنگ خدایی می‌گیرد در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار می‌گردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد می‌شود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور می‌کند که تنها او را باید دوست داشت و به او عشق ورزید و مشتاق شد.


=== تجلّی تولی در دوستی امامان(ع) ===
===تجلّی تولی در دوستی امامان(ع)===
پر واضح است که دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، [[امامان معصوم(ع)]] و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آن‌هاست زیرا حجت‌های خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسرّین [[کلام خدا]] و دومین منبع آگاهی و هدایت می‌باشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت و خارج شدن از ولایت و اطاعت آن‌ها به معنای خروج از دایرهٔ اطاعت و محبت خداوند است. «کسی که سر بر فرمان آل پیامبر ندارد… اعمالش در ضلالت انجام شده است چون انسانی است که بگوید اسلام را قبول دارم… اما [[پیامبر اسلام]] را قبول ندارم، اسلام، [[قرآن]] و اهل بیت یکی است هدایت بر محور اهل بیت می‌چرخد کسی که در هدایت نیست از کمال بهره ای ندارد»<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی چاپ ورامین، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۹۲.</ref>
پر واضح است که دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، [[امامان معصوم(ع)]] و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آن‌هاست زیرا حجت‌های خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسرّین [[کلام خدا]] و دومین منبع آگاهی و هدایت می‌باشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت و خارج شدن از ولایت و اطاعت آن‌ها به معنای خروج از دایرهٔ اطاعت و محبت خداوند است. «کسی که سر بر فرمان آل پیامبر ندارد… اعمالش در ضلالت انجام شده است چون انسانی است که بگوید اسلام را قبول دارم… اما [[پیامبر اسلام]] را قبول ندارم، اسلام، [[قرآن]] و اهل بیت یکی است هدایت بر محور اهل بیت می‌چرخد کسی که در هدایت نیست از کمال بهره ای ندارد»<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی چاپ ورامین، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۹۲.</ref>


بدین جهت دوستی و اطاعت آن‌ها واجب شده است. قرآن فرموده است: {{قرآن|قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی}}<ref>شوری/ ۲۳.</ref> بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمی‌طلبم. [[امام صادق(ع)]] نیز می‌فرماید: ''لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت''<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، همان، ص ۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج ۷، ص ۵۲۸، محاسن، ج ۱، ص ۱۵۰.</ref> هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است؛ بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران، امامان معصوم(ع) و مؤمنین می‌باشد و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان خدا و ائمه(ع) است.
بدین جهت دوستی و اطاعت آن‌ها واجب شده است. قرآن فرموده است: {{قرآن|قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی}}<ref>شوری/ ۲۳.</ref> بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمی‌طلبم. [[امام صادق(ع)]] نیز می‌فرماید: ''لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت''<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، همان، ص ۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج ۷، ص ۵۲۸، محاسن، ج ۱، ص ۱۵۰.</ref> هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است؛ بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران، امامان معصوم(ع) و مؤمنین می‌باشد و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان خدا و ائمه(ع) است.


=== تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت ===
===تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت===
باید دانست که تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. زیرا هدایت بر محور خاندان عصمت(ع) دور می‌زند و کسی که از دایرهٔ هدایت آن‌ها دور شد در گمراهی به سر خواهد برد. تولّی و تبرّی از واجبات و [[فروع دین]] اسلام است و جزء ایمان و از بزرگ‌ترین شعبه‌های ایمان شمرده شده‌است. در گفتار معصومین(ع) شرط قبولی اعمال و بندگی به حساب آمده‌است. علما و بزرگان شیعه نقش تولی و تبرّی را که جزء ایمان است ازجمله این امر دانسته‌اند که ایمان بدون آن را ناتمام خوانده‌اند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کرده‌اند و ایمان بدون محبت پیامبر(ص) تمام ندانسته‌اند.
باید دانست که تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. زیرا هدایت بر محور خاندان عصمت(ع) دور می‌زند و کسی که از دایرهٔ هدایت آن‌ها دور شد در گمراهی به سر خواهد برد. تولّی و تبرّی از واجبات و [[فروع دین]] اسلام است و جزء ایمان و از بزرگ‌ترین شعبه‌های ایمان شمرده شده‌است. در گفتار معصومین(ع) شرط قبولی اعمال و بندگی به حساب آمده‌است. علما و بزرگان شیعه نقش تولی و تبرّی را که جزء ایمان است ازجمله این امر دانسته‌اند که ایمان بدون آن را ناتمام خوانده‌اند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کرده‌اند و ایمان بدون محبت پیامبر(ص) تمام ندانسته‌اند.


خط ۳۷: خط ۳۶:
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


==مطالعه بیشتر ==
==مطالعه بیشتر==
۱ـ اصول کافی، ج ۲، باب حب فی الله و بغض فی الله.
۱ـ اصول کافی، ج ۲، باب حب فی الله و بغض فی الله.


خط ۴۷: خط ۴۶:
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


خط ۶۴: خط ۶۳:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
<references />
۱۱٬۹۱۳

ویرایش