ترتیب پیدایش و خلقت انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

مرحله اول: تراب (خاک)، {{قرآن|فَاِنّا خلَقْناکُم مِنْ تُرابٍ}} به درستی که ما شما را از خاک آفریدیم.}}<ref>حج/ ۵.</ref>

{{قرآن|ثُمَّ جَعَلْنا نُطْفَهَ فی قَرارٍ مکینٍ<ref>مؤمنون/ ۱۳.</ref> سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن (=رحم) قرار دادیم.

خاک این موجود ساده و پیش پا افتاده و خالی از حس و حرکت و حیات، تبدیل به نطفه می‌شود، نطفه ای که از موجودات زنده ذرّه بینی اسرارآمیزی تشکیل یافته که در مرد «اسپرم» و در زن «اوول» نامیده می‌شود. البته باید متذکر شد که در آیه شریفه، از سوره مؤمنون، «و لقد خلقنا الانسان مِنْ سُلالهَ من طین؛ و ما انسان را از عصاره‌ای از گل آفریدیم»}}<ref>مؤمنون/ ۱۲.</ref> مراد از انسان، نوع بشر است که در نتیجه شامل آدم(ع) و همه ذرّیه ونسل او می‌شود، لکن یک فرقی می‌توان بین خلقت آدم(ع) و بقیه انسان‌ها قائل شد و آن این که حضرت آدم(ع) از گل آفریده شده، ولی از آن به بعد نسل او از نطفه خلق شده‌اند، به قرینه این که خداوند متعال در جای دیگری از قرآن می‌فرماید: «خداوند متعال آفرینش انسان را از گل آغاز کرد سپس نسل او را از عصاره ای از آب ناچیز و بی قدر آفریده.<ref>سجده/ ۷، ۸ و حجر/ ۲۹.</ref>

{{قرآن|ثم خلقنا النطفهَ علقهَ<ref>مؤمنون/ ۱۴.</ref> سپس نطفه را به صورت علقه (خون بسته) درآوردیم.

مرحله پس از نطفه، مرحله علقه است که در این مرحله، سلول‌های نطفه هم چون یک دانه توت بدون شکل در کنار هم قرار می‌گیرند که به صورت یک قطعه خون بسته، می‌باشد و آن را در زبان علمی «مورولا» می‌نامند.}}<ref>مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، همان، ج۱۴، ص۱۷.</ref>

{{قرآن|فخلقنا العلقهَ مضغهَ<ref>مؤمنون/ ۱۴.</ref> و علقه را به صورت مضغه (چیزی شبیه گوشت جویده شده) درآوردیم.

در رابطه با این مراحل سه‌گانه، روایتی از امام رضا(ع) وارد شده است که حضرت فرمودند: «نطفه چهل روز در رحم به صورت نطفه است، بعد از چهل روز، چهل روز دیگر به صورت علقه است و چون این چهل روز نیز تمام شد، چهل روز دیگر به صورت مضغه است که مجموعاً چهار ماه می‌شود، بعد از تمام شدن چهار ماه، خداوند دو ملک می‌فرستد که کار آنان خلق کردن است و آن‌ها به دستور و اذن الهی مأمور می‌شوند تا کودک را با ویژگی‌ها و خصوصیاتی که خداوند دستور داده، از قبیل: دختر یا پسر بودن، اجل و مدت عمر، رزق، عمل و سعادت و شقاوت، صورت‌گری کنند و سپس به امر الهی در او نفخ روح نمایند»}}<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱۴، ص۴۹۸، و ج۱۵، ص۳۰ و حسینی بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ج۴، ص۱۱۰. (روایت نقل به مضمون است).</ref> لذا از این مرحله به بعد یعنی از چهار ماهگی جنین زنده می‌شود. اما جنین در رحم مادر، دو مرحله دیگر را باید طی کند تا اجازه خروج به او داده شود:

{{قرآن|فخلقنا المضغهَ عظاماً<ref>مؤمنون/ ۱۴.</ref> و مضغه را به صورت استخوان‌هایی درآوردیم.

این مرحله با مراحل قبلی که جنین در شکم مادر بود تفاوت اساسی دارد، چرا که خداوند متعال در سوره مؤمنون می‌فرماید: «ثم أنشاناه خلقاً آخر؛ از این مرحله به بعد ما موجود دیگری را ایجاد و تربیت کردیم، و نفرمود: «ثم خلقناه…»، برای این که دلالت کند بر این که آنچه به وجود آوردیم حقیقت و چیز دیگری است غیر از آنچه در مراحلی قبلی بود. مثلاً در این مرحله که انسان شده، او را صاحب حیات و قدرت و علم کرده که این اوصاف در مراحل قبلی نبود. یعنی، در مراحل قبل، صرف ماده ای مرده و جاهل و عاجز بود، سپس تبدیل به موجودی زنده و عالم و قادر گردید،}}<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی، ج۱۵، ص۲۴.</ref> لذا خداوند تعبیر به «ثم انشأناه خلقاً آخر» می‌آورد.

{{قرآن|ثم لتبلغوا أشدّکم<ref>حج/ ۵.</ref> سپس هدف این است که به حد رشد و بلوغ خویش برسید.

در این مرحله اشاره دارد به این که پس از گذراندن دوران طفولیت، به مرحله رشد و بلوغ می‌رسد، یعنی، در این مرحله اعضاء و قوای بدنی نیرومند شده و عقل و جسم به کمال می‌رسند. البته بعضی این دوران از زندگی را از جوانی تا حدود ۴۰ سالگی می‌دانند}}<ref>طیب، عبدالحسین، اطیب البیان، تهران، انتشارات اسلام، چاپ سوم، ج۹، ص۲۲۶.</ref> که دوران کمالِ عقل و فکر و جسم انسان است.

{{قرآن|و منکم یردّ الی أرذل العمر<ref>حج/ ۵.</ref> و بعضی آن قدر عمر می‌کنند که به بدترین مرحله زندگی (و پیری) می‌رسند، طبق ما قبل این آیه شریفه، عده ای از انسان‌ها پس از مرحله رشد و بلوغ و قبل از این که به این مرحله برسند، عمر آن‌ها پایان یافته و روح از بدن آن‌ها گرفته می‌شود، ولی عده ای می‌مانند و به این مرحله می‌رسند، البته دیگر پیر و کهنسال شده و همه سرمایه‌های حیاتی خود را از دست داده‌اند و دیگر منتظر سلامیت و نشاط و جوانی نیستند بلکه منتظر رسیدن مرگ هستند لذا پست‌ترین مراحل عمر به شمار می‌آورد.