توسل نوح‌(ع) به اهل‌بیت(ع)


سؤال

آیا توسل حضرت نوح(ع) به اهل‌بیت(ع) حقیقت دارد؟

توسل حضرت نوح، به اهل‌بیت(ع)، در کتاب‌های روایی و تفسیری شیعه، پس از قرن هفتم نقل شده؛[۱] این نقل، اولین بار در کتاب الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان، نوشته سید بن طاووس، از عالمان شیعه قرن هفتم هجری، آمده؛[۲] در این نقل، ضمن روایت داستان ساخته شدن کشتی، توسط نوح(ع)، از میخ‌های پنجگانه‌ای در ساختن این کشتی، یاد شده که نام پنج‌تن آل عبا بر آنها حک شده است؛ جبرئیل به نوح(ع) درباره علت درج این نام‌های مقدس بر میخ‌ها توضیح می‌دهد و محل کوبیده شدن این میخ‌ها را بر بدنه کشتی مشخص می‌کند. بر اساس این نقل، علت اصلی نجات کشتی نوح از توفان وجود همین نام‌های مقدس و توسل نوح(ع) به آنها عنوان شده است.[۳] سایر متون روایی و تفسیری شیعه به تفسیر این نقل پرداخته‌اند.[۴]

در اوایل دهه پنجاه شمسی در مقاله‌ای[۵] ادعا شد که در کشفیات باستان‌شناسی در روسیه بقایای کشتی نوح پیدا شده است. در میان تخته‌های این کشتی لوحه‌ای یافت شده که بر آن دعایی مبتنی بر توسل نوح(ع) به پنج‌تن درج شده است. نویسنده این مقاله این یافته باستان‌شناسی را دلیلی علمی بر صحت روایات مبنی بر توسل انبیاء الهی(ع) به اهل بیت‌پیامبر(ص) برشمرده است. برخی محققان در صحت این اطلاعات تردید کرده‌اند.[۶]


منابع

  1. برای نمونه: محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ج ۱۱، ص ۳۲۸.
  2. علی بن موسی بن طاووس، الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان، قم، مؤسسه آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ص ۱۱۸-۱۱۹.
  3. میرحامد حسین هندی، عقبات الأنوار فی امامة الائمة الاطهار، قم، موسسه المعارف الاسلاميه، ج ۲۳، ص ۱۶۹.
  4. سید عبدالحسین طیب اصفهانی، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، نشر اسلام، ج ۷، ص ۵۵.
  5. مهدی ایمانی، «گزارشی بسیار جالب باستان‌شناسی شوروی درباره کشتی حضرت نوح»، درس‌هایی از مکتب اسلام، سال دوازدهم، ش ۱۰، ص ۲۶-۲۹.
  6. عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ص ۴۵.