عقاید ناووسیه
ناووسیه چه کسانی بوده و دارای چه عقایدی هستند؟
ناووسیه یکی از فرقه‌های منحرف شیعه است که در مسئله مهدی آخرالزمان به اشتباه رفته و امام صادق(ع) را امام مهدی پنداشتند. این فرقه منسوب به مؤسس آن عبدالله بن ناووس است. به گمان این فرقه امام صادق(ع) نمرده و پنهان شده و در آخرالزمان ظهور خواهد کرد.
منشأ فرقه ناووسیه
شیعیان پس از وفات امام جعفر صادق(ع) در مورد امام پس از آن جناب، اختلاف پیدا کردند، گروهی گفتند: حضرت صادق(ع) نمرده است و او به زودی خواهد آمد و زمین را پر از عدل خواهد کرد، این جماعت معروف به «ناووسیه» هستند.[۱]
مؤسس فرقه ناووسیه
ناووس از اهالی بصره و منسوب به دهی به همین نام بود. برخی گفته‌اند: او عبد اللّه بن ناووس یا عجلان بن ناووس نام داشته است. او بر این باور بوده که حضرت علی(ع) برترین فرد امت اسلام بود و هر که او را تفضیل ندهد، کافر است. یاقوت در «معجم البلدان» می‌گوید: ناووس از نواحی هیت در شهر انبارست. در کتب «بلدان» نام دو ناووس یکی ناووس ظبیه موضعی نزدیک همدان و دیگری ناووسه از ده‌های هیت از نواحی بغداد در بالای شهر انبار بوده است.[۲]
ابن حزم، ناووسیه را اصحاب ناووس مصری خوانده و ظاهراً مصری، تصحیف بصری باشد.[۲]
عقاید فرقه ناووسیه
ناووسیه اعتقاد داشتند: جعفر بن محمد(ع) زنده است و نمرده است و مهدی آخر الزمان اوست و در آخرالزمان آشکار شود و بر مردمان فرمان‌روایی کند. آنان می‌پندارند از وی روایتی رسیده که گفت: «اگر کسی بر شما فراز آید و بگوید که مرا بیمار یافته و مرده مرا شسته، باور نکنید و بدانید که من سرور شما و دارنده شمشیر هستم» و به جهت همین شمشیر داشتن، این طایفه را «صارمیه» نیز خوانده‌اند. شهرستانی از قول ابو حامد زوزنی می‌نویسد: ناووسیه پندارند: علی(ع) وفات نموده ولی در روز قیامت زمین شکافته شود و او از خاک به درآید و زمین را پر از عدل و داد کند. در «معرفة المذاهب» آمده است: ناووسیه گویند: هر که خود را بر دیگری فاضل داند، کافر است.[۲]
به هر حال عقاید این فرقه باطل است؛ زیرا وفات حضرت صادق(ع) مانند وفات پدرانش ثابت و مسلم است. این جماعت به کلی منقرض شدند و این انقراض خود موجب بطلان عقیده آنان است.[۱]
مطالعه بیشتر
- ریحانه الادب، میرزا محمد علی مدرس، ج۵ و ۶، انتشارات خیام.
- لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، ج۲۶، تهران ۱۳۴۱.
- ترجمه الملل و النحل شهرستانی ج۱، ص۱۷–۱۸، چاپ سوم، سال ۱۳۶۲، ناشر اقبال.
- ابو منصور عبدالقاهر البغدادی، ترجمه للفرق بین للفرق، مترجم دکتر مشکور، ص۳۳.