پرش به محتوا

هجوم به خانه حضرت فاطمه در منابع اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
*[[طبری]] می‌نویسد: عمر بن خطاب به خانه علی آمد در حالی که گروهی از مهاجران در آنجا گرد آمده بودند. وی رو به آنان کرد و گفت: ربیر از خانه بیرون آمد در حالی که شمشیر کشیده بود. ناگهان پای او لغزید، شمشیر از دستش افتاد و دیگران بر او هجوم آوردند و او را گرفتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ طبری|سال=303|نام=محمد بن جریر بن یزید|نام خانوادگی=طبری|جلد=2|صفحه=443}}</ref>
*[[طبری]] می‌نویسد: عمر بن خطاب به خانه علی آمد در حالی که گروهی از مهاجران در آنجا گرد آمده بودند. وی رو به آنان کرد و گفت: ربیر از خانه بیرون آمد در حالی که شمشیر کشیده بود. ناگهان پای او لغزید، شمشیر از دستش افتاد و دیگران بر او هجوم آوردند و او را گرفتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ طبری|سال=303|نام=محمد بن جریر بن یزید|نام خانوادگی=طبری|جلد=2|صفحه=443}}</ref>
*[[ابن عبد ربّه]] (۳۲۸ق) درباره شب هجوم به بیت فاطمه(س)، می‌نویسد: {{متن عربی|اَلَّذِینَ تَخَلَّفُوا عَنْ بَیْعَهِ أبِی‌بَکرٍ… فَأمّا عَلِیٌّ وَ الْعَبّاسُ وَ الزُبَیْرُ فَقَعَدُوا فِی بَیْتِ فاطِمَهَ حَتّی بَعَثَ إلَیْهِمْ أبُوبَکرٍ، عُمَرَ بْنَ الْخَطّابِ؛ لِیُخْرِجَهُمْ مِنْ بَیْتِ فاطِمَهَ، وَ قالَ لَهُ:إنْ أبَوْا فَقاتِلْهُمْ! فَأقْبَلَ عُمَرُ بِقَبَسٍ مِنْ نارٍ عَلی أنْ یُضْرِمَ عَلَیْهِمُ الدّارَ…|ترجمه=آنان که از بیعتِ با ابوبکر سرپیچی کردند…امّا علی و عبّاس و زبیر، در خانه فاطمه تحصّن کردند تا جایی که: ابوبکر، عمر بن خَطّاب را به سراغ آنان فرستاد تا ایشان را از خانه فاطمه بیرون آورد؛ و به او گفت: اگر امتناع ورزیدند، با آنان بجنگ؛ لذا عمر با شعله‌ای از آتش پیش آمد تا خانه را همراه با آنان به آتش کشد.}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=العقد الفرید|سال=1353|نام=|نام خانوادگی=ابن عبد ربّه|ناشر=دارالکتب العلمیه|جلد=3|صفحه=64|زبان=عربی|مکان=قاهره|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[ابن عبد ربّه]] (۳۲۸ق) درباره شب هجوم به بیت فاطمه(س)، می‌نویسد: {{متن عربی|اَلَّذِینَ تَخَلَّفُوا عَنْ بَیْعَهِ أبِی‌بَکرٍ… فَأمّا عَلِیٌّ وَ الْعَبّاسُ وَ الزُبَیْرُ فَقَعَدُوا فِی بَیْتِ فاطِمَهَ حَتّی بَعَثَ إلَیْهِمْ أبُوبَکرٍ، عُمَرَ بْنَ الْخَطّابِ؛ لِیُخْرِجَهُمْ مِنْ بَیْتِ فاطِمَهَ، وَ قالَ لَهُ:إنْ أبَوْا فَقاتِلْهُمْ! فَأقْبَلَ عُمَرُ بِقَبَسٍ مِنْ نارٍ عَلی أنْ یُضْرِمَ عَلَیْهِمُ الدّارَ…|ترجمه=آنان که از بیعتِ با ابوبکر سرپیچی کردند…امّا علی و عبّاس و زبیر، در خانه فاطمه تحصّن کردند تا جایی که: ابوبکر، عمر بن خَطّاب را به سراغ آنان فرستاد تا ایشان را از خانه فاطمه بیرون آورد؛ و به او گفت: اگر امتناع ورزیدند، با آنان بجنگ؛ لذا عمر با شعله‌ای از آتش پیش آمد تا خانه را همراه با آنان به آتش کشد.}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=العقد الفرید|سال=1353|نام=|نام خانوادگی=ابن عبد ربّه|ناشر=دارالکتب العلمیه|جلد=3|صفحه=64|زبان=عربی|مکان=قاهره|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[مسعودی]] (۳۴۶ق)<ref group="یادداشت">در مورد شخصیت مسعودی، اختلاف نظرهایی میان پژوهشگران وجود دارد. منابع اهل سنت نشان می‌دهند که او پیرو مذهب سنی بوده است. ذهبی، مسعودی را به عنوان فردی معتزلی معرفی می‌کند و این نکته را در آثار خود از جمله ''سیر أعلام النبلاء'' و ''تذکرة الحفاظ'' آورده است. در مقابل، سبکی در ''الطبقات الشافعیة الکبری'' از او به‌عنوان پیرو مذهب شافعی یاد کرده است. این تنوع دیدگاه‌ها نشان‌دهنده اختلاف نظر در میان منابع تاریخی درباره گرایش مذهبی اوست. (ر.ک. شاهرودی، علی (<bdi>۱۴۰۳</bdi>). «بررسی سند روایت‌های هجوم به خانه فاطمه زهرا در منابع شیعه». ''اسلامیکال''. '''اول''' (۱): <bdi>۶–۴۰</bdi>.)</ref> در کتاب «[[مروج الذهب]]» چنین می‌نویسد: {{متن عربی|وَ کانَ عُروَةُ بنُ الزُبَیرِ یُعَذِّرُ أخاهُ عَبدَاللهِ فِی حَصرِ بَنِـی‌هاشِـمٍ فِی الشِعبِ وَ جَمعِهِ الحَطَبَ لِیُحرِقَهُم وَ یَقُولُ: إنَّما أرادَ بِذلِک ألّا تَنتَشِرَ الکلِمَةُ وَ لایَختَلِفَ المُسلِمُونَ وَ أن یَدخُلُوا فِی الطاعَةِ فَتَکونَ الکلِمَةُ واحِدَةً، کما فَعَلَ عُمَرُبنُ الخَطّابِ بِبَنِی‌هاشِمٍ لَمّا تَأخَّرُوا عَن بَیعَـةِ أبِی‌بَکرٍ، فَإنَّهُ أحضَرَ الحَطَبَ لِیُحرِقَ عَلَیهِم الدارَ.|ترجمه=عروة بن زبیر برادرش عبدالله [بن زبیر بن عوّام] را در محاصره بنی‌هاشم در در درّه‌ای [در مکه] و جمع‌آوری کردن او هیزم را برای آتش زدن آنان [در وقایع مربوط به سال‌های دهه ششم و هفتم هجری که آل زبیر به دنبال کسب حکومت بودند]، معذور می‌دانست و می‌گفت: او این کار را برای آن کرد که تفرقه و پراکندگی ایجاد نشود و مسلمانان با هم اختلاف نکنند و آنان (بنی هاشم) نیز به اطاعت او درآیند و در نتیجه با هم متّحد شوند؛ همان‌طور که عمر بن خَطّاب این کار را با بنی هاشم کرد؛ وقتی آنان (امیرمؤمنان علیه‌السّلام و صدّیقه طاهره علیهاالسّلام) از بیعت با ابوبکر درنگ کردند. پس همانا او هیزم فراهم کرد تا خانه را بر آن‌ها بسوزاند.}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مروج الذهب|سال=1283|نام=|نام خانوادگی=مسعودی|ناشر=بولاق|جلد=2|صفحه=79|زبان=عربی|مکان=|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[مسعودی]] (۳۴۶ق)<ref group="یادداشت">در مورد شخصیت مسعودی، اختلاف نظرهایی میان پژوهشگران وجود دارد. منابع اهل سنت نشان می‌دهند که او پیرو مذهب سنی بوده است. ذهبی، مسعودی را به عنوان فردی معتزلی معرفی می‌کند و این نکته را در آثار خود از جمله ''سیر أعلام النبلاء'' و ''تذکرة الحفاظ'' آورده است. در مقابل، سبکی در ''الطبقات الشافعیة الکبری'' از او به‌عنوان پیرو مذهب شافعی یاد کرده است. این تنوع دیدگاه‌ها نشان‌دهنده اختلاف نظر در میان منابع تاریخی درباره گرایش مذهبی اوست. (ر.ک. شاهرودی، علی (<bdi>۱۴۰۳</bdi>). «بررسی سند روایت‌های هجوم به خانه فاطمه زهرا در منابع شیعه». ''اسلامیکال''. '''اول''' (۱): <bdi>۶–۴۰</bdi>.)</ref> در کتاب «[[مروج الذهب]]» چنین می‌نویسد: {{متن عربی|وَ کانَ عُروَةُ بنُ الزُبَیرِ یُعَذِّرُ أخاهُ عَبدَاللهِ فِی حَصرِ بَنِـی‌هاشِـمٍ فِی الشِعبِ وَ جَمعِهِ الحَطَبَ لِیُحرِقَهُم وَ یَقُولُ: إنَّما أرادَ بِذلِک ألّا تَنتَشِرَ الکلِمَةُ وَ لایَختَلِفَ المُسلِمُونَ وَ أن یَدخُلُوا فِی الطاعَةِ فَتَکونَ الکلِمَةُ واحِدَةً، کما فَعَلَ عُمَرُبنُ الخَطّابِ بِبَنِی‌هاشِمٍ لَمّا تَأخَّرُوا عَن بَیعَـةِ أبِی‌بَکرٍ، فَإنَّهُ أحضَرَ الحَطَبَ لِیُحرِقَ عَلَیهِم الدارَ.|ترجمه=عروة بن زبیر برادرش عبدالله [بن زبیر بن عوّام] را در محاصره بنی‌هاشم در درّه‌ای [در مکه] و جمع‌آوری کردن او هیزم را برای آتش زدن آنان [در وقایع مربوط به سال‌های دهه ششم و هفتم هجری که آل زبیر به دنبال کسب حکومت بودند]، معذور می‌دانست و می‌گفت: او این کار را برای آن کرد که تفرقه و پراکندگی ایجاد نشود و مسلمانان با هم اختلاف نکنند و آنان (بنی هاشم) نیز به اطاعت او درآیند و در نتیجه با هم متّحد شوند؛ همان‌طور که عمر بن خَطّاب این کار را با بنی هاشم کرد؛ وقتی آنان (امیرمؤمنان علیه‌السّلام و صدّیقه طاهره علیهاالسّلام) از بیعت با ابوبکر درنگ کردند. پس همانا او هیزم فراهم کرد تا خانه را بر آن‌ها بسوزاند.}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مروج الذهب|سال=1283|نام=|نام خانوادگی=مسعودی|ناشر=بولاق|جلد=2|صفحه=79|زبان=عربی|مکان=|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[ابراهیم بن محمد جوینی]] (۷۳۰ق)، از علماء اهل سنت، در کتاب «[[فرائد المسطین]]» از [[رسول خدا(ص)]] نقل می‌نماید: {{متن عربی|أنبأنی الشیخ ابوطالب علی بن أنجب بن عبید الله بن الخازن عن کتاب الامام برهان الدین أبی الفتح ناصر بن أبی المکارم المطرزی عن أبی المؤید ابن الموفق، أنبانا علی بن أحمد بن موسی الدقاق قال: أنبانا محمد ابن أبی عبدالله الکوفی، قال: أنبانا موسى بن عمران النخعی، عن عمه الحسین بن یزید النوفلی، عن الحسن بن علی بن أبی حمزة، عن أبیه، عن سعید بن جبیر، عن ابن‌عباس، قال: إن رسول‌الله صلى الله علیه وآله قال: «... وأما ابنتی فاطمة، فإنها سیدة نساء العالمین من الاولین والآخرین، وهی بضعة منی، و… إنی لما رأیتها ذکرت ما یصنع بها بعدی، کأنی بها وقد دخل الذل بیتها، وانتهکت حرمتها، وغصبت حقها، ومنعت إرثها، وکسر جنبها، وأسقطت جنینها، وهی تنادی: یا محمداه، فلا تجاب، وتستغیث فلا تغاث، فلا تزال بعدی محزونة مکروبة باکیة،... ثم یبتدئ بها الوجع فتمرض… فتقول عند ذلک: یا رب، إنی قد سئمت الحیاة، وتبرمت بأهل الدنیا، فألحقنی بأبی. فیلحقها الله عز وجل بی، فتکون أول من یلحقنی من أهل بیتی، فتقدم علی محزونة مکروبة مغمومة مغصوبة مقتولة، فأقول عند ذلک: اللهم العن من ظلمها، وعاقب من غصبها، وأذل من أذلها، وخلد فی نارک من ضرب جنبها حتى ألقت ولدها، فتقول الملائکة عند ذلک: آمین…»|ترجمه=ابن‌عباس می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: و اما دخترم فاطمه، سرور زنان جهان هستی است از آغاز تا فرجام و پاره تن من است… چون او را می‌بینم که ذلت و خواری به خانه‌اش ره یافته، حرمتش شکسته، حقش غصب شده، از ارثش منع گشته، پهلویش شکسته، جنین او سقط می‌گردد و او ندا می‌دهد: وا محمدا! لیکن جوابی نمی‌شنود. دادرسی می‌طلبد، کسی به فریادش نمی‌رسد، او بعد از من همواره غمگین و گریان است… از اهل‌بیتم او نخستین کسی است که به من پیوندد. نزدم می‌آید در حالی که محزون، ناراحت غمدیده و حقش سلب شده و مقتول (شهید) است. در آن هنگام رسول خدا صلی الله علیه و آله گفت: هر که به او ظلم کرده، لعنت کن و هر که حق او غصب کرده، عذاب کن، آن که به او اهانت کرده، خوار ساز و آن که به پهلویش چنان زده که فرزند خویش افکنده، در آتشت جاودان ساز. ملائکه هم می‌گویند: آمین.}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فَرائدُ السِّمْطَیْن فی فَضائل المُرْتَضی و البَتول و السِّبْطَیْن و الأئمّة مِن ذُرّیتهم |سال=1428|نام=ابراهیم |نام خانوادگی=جوینی خراسانی|ناشر=دارالحبیب|جلد=2|صفحه=34|زبان=عربی|مکان=قم|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[ابراهیم بن محمد جوینی]] (۷۳۰ق)، از علماء اهل سنت، در کتاب «[[فرائد المسطین]]» از [[رسول خدا(ص)]] نقل می‌نماید: {{متن عربی|أنبأنی الشیخ ابوطالب علی بن أنجب بن عبید الله بن الخازن عن کتاب الامام برهان الدین أبی الفتح ناصر بن أبی المکارم المطرزی عن أبی المؤید ابن الموفق، أنبانا علی بن أحمد بن موسی الدقاق قال: أنبانا محمد ابن أبی عبدالله الکوفی، قال: أنبانا موسى بن عمران النخعی، عن عمه الحسین بن یزید النوفلی، عن الحسن بن علی بن أبی حمزة، عن أبیه، عن سعید بن جبیر، عن ابن‌عباس، قال: إن رسول‌الله صلى الله علیه وآله قال: «... وأما ابنتی فاطمة، فإنها سیدة نساء العالمین من الاولین والآخرین، وهی بضعة منی، و… إنی لما رأیتها ذکرت ما یصنع بها بعدی، کأنی بها وقد دخل الذل بیتها، وانتهکت حرمتها، وغصبت حقها، ومنعت إرثها، وکسر جنبها، وأسقطت جنینها، وهی تنادی: یا محمداه، فلا تجاب، وتستغیث فلا تغاث، فلا تزال بعدی محزونة مکروبة باکیة،... ثم یبتدئ بها الوجع فتمرض… فتقول عند ذلک: یا رب، إنی قد سئمت الحیاة، وتبرمت بأهل الدنیا، فألحقنی بأبی. فیلحقها الله عز وجل بی، فتکون أول من یلحقنی من أهل بیتی، فتقدم علی محزونة مکروبة مغمومة مغصوبة مقتولة، فأقول عند ذلک: اللهم العن من ظلمها، وعاقب من غصبها، وأذل من أذلها، وخلد فی نارک من ضرب جنبها حتى ألقت ولدها، فتقول الملائکة عند ذلک: آمین…»|ترجمه=ابن‌عباس می‌گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: و اما دخترم فاطمه، سرور زنان جهان هستی است از آغاز تا فرجام و پاره تن من است… چون او را می‌بینم که ذلت و خواری به خانه‌اش ره یافته، حرمتش شکسته، حقش غصب شده، از ارثش منع گشته، پهلویش شکسته، جنین او سقط می‌گردد و او ندا می‌دهد: وا محمدا! لیکن جوابی نمی‌شنود. دادرسی می‌طلبد، کسی به فریادش نمی‌رسد، او بعد از من همواره غمگین و گریان است… از اهل‌بیتم او نخستین کسی است که به من پیوندد. نزدم می‌آید در حالی که محزون، ناراحت غمدیده و حقش سلب شده و مقتول (شهید) است. در آن هنگام رسول خدا صلی الله علیه و آله گفت: هر که به او ظلم کرده، لعنت کن و هر که حق او غصب کرده، عذاب کن، آن که به او اهانت کرده، خوار ساز و آن که به پهلویش چنان زده که فرزند خویش افکنده، در آتشت جاودان ساز. ملائکه هم می‌گویند: آمین.}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فَرائدُ السِّمْطَیْن فی فَضائل المُرْتَضی و البَتول و السِّبْطَیْن و الأئمّة مِن ذُرّیتهم |سال=1428|نام=ابراهیم |نام خانوادگی=جوینی خراسانی|ناشر=دارالحبیب|جلد=2|صفحه=34|زبان=عربی|مکان=قم|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[ابوالفداء]] (۷۳۲ق)، تاریخ‌نویس اهل‌سنت، درباره مسئله ماجرای بیعت گرفتن از [[حضرت علی(ع)]] چنین می‌نویسد: {{متن عربی|وکذلک تخلف عن بیعه أبی بکر أبو سفیان من بنی أمیه ثم إن أبا بکر بعث عمر بن الخطاب إِلى علی ومن معه لیخرجهم من بیت فاطمه رضی الله عنها، وقال: إِن أبوا علیک فقاتلهم. فأقبل عمر بشیء من نار على أن یضرم الدار، فلقیته فاطمه رضی الله عنها وقالت: إِلى أین یا ابن الخطاب؟ أجئت لتحرق دارنا؟ قال: نعم.|ترجمه=و از جمله کسانی که از بنی امیه با ابوبکر بیعت نکرد، ابوسفیان بود. ابابکر عمربن خطاب را مأمور کرد تا به جانب علی [علیه السلام] برود و او را به همراه یارانش، از خانه فاطمه زهرا(س) خارج کند. ابوبکر دستور می‌دهد، اگر آنها نپذیرفتند، با آنها پیکار و جنگ کن. سپس عمربن خطاب مشعلی را تهیه کرد تا با آن خانه را به آتش بکشد؛ و با این حال به درب منزل فاطمه زهرا [سلام الله علیها] آمد. در این هنگام فاطمه زهرا [سلام الله علیها] فرمودند: چه می‌کنی ای پسر خطاب؟ آیا می‌خواهی خانه ما [اهل بیت] را آتش بزنی؟ عمر گفت: بله!}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المختصر فی أخبار البشر|سال=|نام=|نام خانوادگی=أبو الفداء|ناشر=انتشارات المطبعه الحسینیه المصریه|جلد=1|صفحه=۱۶۴|زبان=عربی|مکان=قاهره|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
*[[ابوالفداء]] (۷۳۲ق)، تاریخ‌نویس اهل‌سنت، درباره مسئله ماجرای بیعت گرفتن از [[حضرت علی(ع)]] چنین می‌نویسد: {{متن عربی|وکذلک تخلف عن بیعه أبی بکر أبو سفیان من بنی أمیه ثم إن أبا بکر بعث عمر بن الخطاب إِلى علی ومن معه لیخرجهم من بیت فاطمه رضی الله عنها، وقال: إِن أبوا علیک فقاتلهم. فأقبل عمر بشیء من نار على أن یضرم الدار، فلقیته فاطمه رضی الله عنها وقالت: إِلى أین یا ابن الخطاب؟ أجئت لتحرق دارنا؟ قال: نعم.|ترجمه=و از جمله کسانی که از بنی امیه با ابوبکر بیعت نکرد، ابوسفیان بود. ابابکر عمربن خطاب را مأمور کرد تا به جانب علی [علیه السلام] برود و او را به همراه یارانش، از خانه فاطمه زهرا(س) خارج کند. ابوبکر دستور می‌دهد، اگر آنها نپذیرفتند، با آنها پیکار و جنگ کن. سپس عمربن خطاب مشعلی را تهیه کرد تا با آن خانه را به آتش بکشد؛ و با این حال به درب منزل فاطمه زهرا [سلام الله علیها] آمد. در این هنگام فاطمه زهرا [سلام الله علیها] فرمودند: چه می‌کنی ای پسر خطاب؟ آیا می‌خواهی خانه ما [اهل بیت] را آتش بزنی؟ عمر گفت: بله!}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المختصر فی أخبار البشر|سال=|نام=|نام خانوادگی=أبو الفداء|ناشر=انتشارات المطبعه الحسینیه المصریه|جلد=1|صفحه=۱۶۴|زبان=عربی|مکان=قاهره|ویرایش=|پیوند=}}</ref>
trustworthy
۵۶۵

ویرایش