automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۲۲۵
ویرایش
ختم قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
ختم قرآن | ختم قرآن به چه معناست و چه سفارش‌هایی درباره آن شده است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''ختم قرآن''' قرائت قرآن از ابتدا تا انتها با آدابی خاص را می‌گویند. آیات و روایات سفارش به تلاوت آیات همراه با تأمل و تفکر کرده‌اند. | '''ختم قرآن''' قرائت قرآن از ابتدا تا انتها با آدابی خاص را می‌گویند. آیات و روایات سفارش به تلاوت آیات همراه با تأمل و تفکر کرده‌اند. در حدیثی از [[امام رضا(ع)]] آمده است با اینکه می‌توانم قرآن را در کمتر از سه روز ختم کنم، این کار را نمی‌کنم تا قرائتم بدون تدبر نباشد. ختم قرآن در صورتی می‌تواند که از ارزش‌های راستین معنوی برخوردار باشد که قاری قرآن تا آنجا که می‌تواند، به معانی آیات و پیام‌های آسمانی آنها توجه کند و دقت درخور نشان دهد. در آیه ۲۹ سوره ص آمده است: «این کتابی مبارک است که آن را بر تو نازل کرده‌ایم، تا در آیاتش بیندیشند و خردمندان از آن پند گیرند.» قرآن کریم از ختم قرآن سخنی به میان نیاورده، بلکه همگان را به قرائت تا حد امکان فراخوانده است. | ||
== ختم قرآن همراه با تأمل و تدبر در معانی آیات == | == ختم قرآن همراه با تأمل و تدبر در معانی آیات == | ||
ختم قرآن در اصطلاح به معنای قرائت قرآن کریم از آغاز تا پایان با آدابی خاص است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث، مترجم: شیخی، حمیدرضا، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۸۳.</ref> براساس روایات، ختم قرآن در کمتر از سه روز یا یک هفته ممدوح نیست، از آن رو که در سنّت اسلامی به ترتیل و تبیین آیات قرآن بیش از تکرار و تعدد تلاوت آیات توجه شده است. از پیامبر اکرم نقل شده کسی که در کمتر از سه روز قرآن را ختم کند به فهم آیات دست نمی‌یابد و چنین قرائتی به خواندن شتابزده و بی‌توجه آیات می‌انجامد. در حدیثی از [[امام رضا(ع)]] آمده است با اینکه می‌توانم قرآن را در کمتر از سه روز ختم کنم، این کار را نمی‌کنم تا قرائتم بدون تدبر نباشد. در عین حال، سی تا چهل بار ختم قرآن در ماه رمضان به گونه‌ای ویژه مجاز دانسته شده است.<ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «ختم قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> | ختم قرآن در اصطلاح به معنای قرائت قرآن کریم از آغاز تا پایان با آدابی خاص است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث، مترجم: شیخی، حمیدرضا، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۸۳.</ref> براساس روایات، ختم قرآن در کمتر از سه روز یا یک هفته ممدوح نیست، از آن رو که در سنّت اسلامی به ترتیل و تبیین آیات قرآن بیش از تکرار و تعدد تلاوت آیات توجه شده است. از پیامبر اکرم نقل شده کسی که در کمتر از سه روز قرآن را ختم کند به فهم آیات دست نمی‌یابد و چنین قرائتی به خواندن شتابزده و بی‌توجه آیات می‌انجامد. در حدیثی از [[امام رضا(ع)]] آمده است با اینکه می‌توانم قرآن را در کمتر از سه روز ختم کنم، این کار را نمی‌کنم تا قرائتم بدون تدبر نباشد. در عین حال، سی تا چهل بار ختم قرآن در ماه رمضان به گونه‌ای ویژه مجاز دانسته شده است.<ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «ختم قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> | ||
[[محمد غزالی]] (درگذشت: ۵۰۵ق) متکلم و فقیه ایرانی، معتقد است برای عابدان و سالکانِ عملی شایسته نیست که کمتر از دو ختم قرآن در هفته داشته باشد اما سالکان قلبی و نیز مشتغلان به نشر علم می‌توانند هفته‌ای یک ختم داشته باشند و افراد اهل تأمل و تفکر می‌توانند قرآن را در یک ماه ختم کنند تا تأمل و تدبر لازم را در آیات داشته باشند.<ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «ختم قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> | [[محمد غزالی]] (درگذشت: ۵۰۵ق) متکلم و فقیه ایرانی، معتقد است برای عابدان و سالکانِ عملی شایسته نیست که کمتر از دو ختم قرآن در هفته داشته باشد اما سالکان قلبی و نیز مشتغلان به نشر علم می‌توانند هفته‌ای یک ختم داشته باشند و افراد اهل تأمل و تفکر می‌توانند قرآن را در یک ماه ختم کنند تا تأمل و تدبر لازم را در آیات داشته باشند.<ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «ختم قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> ختم قرآن در صورتی می‌تواند که از ارزش‌های راستین معنوی برخوردار باشد که قاری قرآن تا آنجا که می‌تواند، به معانی آیات و پیام‌های آسمانی آنها توجه کند و دقت درخور نشان دهد. در این باره، سفارش‌ها و تأکیدهای فراوانی در قرآن کریم آمده است. در آیه ۲۹ سوره ص آمده است: «این کتابی مبارک است که آن را بر تو نازل کرده‌ایم، تا در آیاتش بیندیشند و خردمندان از آن پند گیرند.» و همچنین آیه ۲۴ سوره محمد؛ آیه ۶۸ سوره مومنون؛ آیه ۲۰۸ سوره اعراف.<ref>حسینی، سیدمحمد، «ختم قرآن»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرماشهی، تهران، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ج۱، ص۹۸۰.</ref> | ||
قرآن کریم از ختم سخنی به میان نیاورده، بلکه همگان را به قرائت به قدر میسور فراخوانده است: «به هر میزان که ممکن است، از قرآن بخوانید» (سوره مزمّل، آیه ۲۰). بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع) در کتب اهل سنت|امام صادق(ع)]] مراد از «ما تَیَسَّرَ» مقدار تلاوتی است که قاری می‌تواند با خشوع قلب و صفای باطن بخواند: «ما تَیَّسَرَ لَکُم فیهِ خُشُوعُ القَلبِ وَ صَفاءُ السِّرِّ. تا آن جا که خشوع قلب و صفای باطن، همراهیتان می‌کند.» <ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث، مترجم: شیخی، حمیدرضا، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۸۳.</ref> | |||
=== سفارش به ختم قرآن در روایات === | |||
در روایات به ختم قرآن سفارش شده است. از پیامبر(ص) نقل است: هر گاه بنده‌ای قرآن را ختم کند، هنگام ختم کردنش، شصت هزار فرشته بر او درود می‌فرستند. پیامبر(ص) در بیان پاداش کسی که قرآن را ختم کند گفته است: هنگام ختم کردن قرآن، دعایش مستجاب می‌گردد، و درختی در بهشت به او داده می‌شود. <ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث، مترجم: شیخی، حمیدرضا، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۷۳ و ص۳۷۵.</ref> | در روایات به ختم قرآن سفارش شده است. از پیامبر(ص) نقل است: هر گاه بنده‌ای قرآن را ختم کند، هنگام ختم کردنش، شصت هزار فرشته بر او درود می‌فرستند. پیامبر(ص) در بیان پاداش کسی که قرآن را ختم کند گفته است: هنگام ختم کردن قرآن، دعایش مستجاب می‌گردد، و درختی در بهشت به او داده می‌شود. <ref>محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث، مترجم: شیخی، حمیدرضا، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۷۳ و ص۳۷۵.</ref> | ||
== آداب ختم قرآن == | == آداب ختم قرآن == | ||
ختم قرآن آداب ویژه‌ای دارد از جمله ختم قرآن در روز جمعه؛ روزه داری در روز ختم قرآن؛ و اینکه فرد پس از هر ختم قرآن، حتی اگر قصد ختم مجدد هم ندارد سوره فاتحه و پنج آیه نخست سوره بقره را قرائت و ختم قرآن را به فتح قرآن متصل کند. دعاهایی برای ختم قرآن از معصومین(ع) نقل شده که دعای امام سجاد ع از | ختم قرآن آداب ویژه‌ای دارد از جمله ختم قرآن در روز جمعه؛ روزه داری در روز ختم قرآن؛ و اینکه فرد پس از هر ختم قرآن، حتی اگر قصد ختم مجدد هم ندارد سوره فاتحه و پنج آیه نخست سوره بقره را قرائت و ختم قرآن را به فتح قرآن متصل کند. دعاهایی برای ختم قرآن از معصومین(ع) نقل شده که دعای امام سجاد(ع) از جامعترین و مشهورترین آنهاست. در مراسم ترحیم تازه درگذشتگان، قرآن را به پاره‌های سی یا شصتگانه تقسیم می‌کنند و هریک از شرکت‌کنندگان یک پاره از آن را قرائت می‌کند که در مجموع یک یا چند ختم قرآن صورت می‌گیرد. به این مراسم مجلس ختم یا تختیمه می‌گویند.<ref>لسانی فشارکی، محمدعلی، «ختم قرآن»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||