دلیل نامگذاری دختر پیامبر(ص) به فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها

قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز افرادی با این نام وجود داشته‌اند.

 

أَبِي رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا شَيْخٌ لَنَا ثِقَةٌ يُقَالُ لَهُ نَجِيَّةُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلْفَزَارِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْحَسَنِ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو اَلْحَسَنِ لِمَ سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ فَاطِمَةُ قُلْتُ فَرْقاً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اَلْأَسْمَاءِ قَالَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنَ اَلْأَسْمَاءِ وَ لَكِنَّ اَلاِسْمَ اَلَّذِي سُمِّيَتْ بِهِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلِمَ مَا كَانَ قَبْلَ كَوْنِهِ فَعَلِمَ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَتَزَوَّجُ فِي اَلْأَحْيَاءِ وَ أَنَّهُمْ يَطْمَعُونَ فِي وِرَاثَةِ هَذَا اَلْأَمْرِ فِيهِمْ مِنْ قِبَلِهِ فَلَمَّا وُلِدَتْ فَاطِمَةُ سَمَّاهَا اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَاطِمَةَ لِمَا أَخْرَجَ مِنْهَا وَ جَعَلَ فِي وُلْدِهَا فَقَطَعَهُمْ عَمَّا طَمِعُوا فَبِهَذَا سُمِّيَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّهَا فَطَمَتْ طَمَعَهُمْ وَ مَعْنَى فَطَمَتْ قَطَعَتْ.<ref name=":0332">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علي|نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref>

 

پدرم رحمة اللّٰه عليه فرمود:على بن ابراهيم،از محمّد بن عيسى،از محمّد بن زياد مولى بنى هاشم،از شيخ ثقه ما به نام نجية بن اسحاق فزارى،وى مى‌گويد: عبد اللّٰه بن حسن بن حسن گفت:حضرت ابو الحسن عليه السّلام به من فرمودند:چرا فاطمه عليها السّلام را فاطمه گفته‌اند؟ عرض كردم:به جهت آن كه بين آن و اسماء ديگر امتياز و فرق باشد(عبد اللّٰه بن حسن بن حسن توهم كرده بود اين اسم قبلا براى كسى گذارده نشده بود لذا اين جواب را داد)امام عليه السّلام فرمودند: اين نيز از اسمايى است كه بعضى به آن موسوم بوده‌اند پس جهتش آن است كه حقّ‌ تبارك و تعالى به تمام حوادث پيش از وقوعشان آگاه و عالم است،او مى‌دانست رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله در بين اقوام و طوائف ازدواج خواهد نمود و تمامشان طمع دارند كه امر ولايت به وراثت به آنها برسد،لذا وقتى فاطمه سلام اللّٰه عليها متولّد شد حقّ‌ تعالى نامش را فاطمه گذارد زيرا فرزندانى از آن بانو خارج شده و بارى تعالى امر ولايت را در بين آنها نهاد و بدين وسيله طوائف را از طمعى كه داشتند قطع و جدا نمود چه آن كه معناى فطمت يعنى قطع و جدا نمود.

=== '''1.بریده شده از آتش''' ===

این دلیل، به سه دسته روایات تقسیم می شود:  

# [[شیخ طوسی]] می‌نویسد: رسول‌الله(ص) فرمودند: «إنّی سمّیت فاطمة، لأنّ اللّه فطمها و ذرّیتها من النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]]، فاطمه نامیده شد زیرا خداوند او و ذریه اش را از آتش جدا کرده است».<ref name=":09">{{یادکرد کتاب|عنوان=الأمالی|سال=1414|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=دارالثقافة|صفحه=570|مکان=قم}}</ref>

# [[شیخ صدوق]] روایتی از پیامبر(ص) می‌آورد که آن حضرت، علت این تفضل الهی به دخترشان را بیان میکنند: «إن فاطمة أحصنت فرجها فحرم الله ذریتها علی النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] خود را از آلوده شدن حفظ کرد و خداوند ذرّیهٔ وی را به آتش حرام کرد.»<ref name=":08">{{یادکرد کتاب|عنوان=عیون أخبار الرضا(ع)|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=بن بابویه القمی|ناشر=منشورات مؤسسة الاعلمی|جلد=1|صفحه=68|مکان=بیروت}}</ref>  

# حضرت محمد(ص) می فرمایند: «لأنها فطمت هي و شيعتها من النار؛ زيرا او و شيعيانش از آتش دوزخ بر حذر داشته شده‌اند».<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير جوامع الجامع|نام=محمّد بن علي |نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref>

 

 

# حضرت محمد(ص) می فرمایند: «إنما سميت فاطمة فاطمة لأنها فطمت هي و شيعتها و ذريتها من النار.»<ref name=":093">{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام خانوادگی=الطبري‌ الصغير، محمد بن جرير|ناشر=نشر بعثت‌|صفحه=148|مکان=قم}}</ref>  

امام صادق(ع) در تفسیر فاطمه میفرمایند:«فُطِمَتْ مِنَ الشَّر؛ از شرّ بريده شده است».<ref name=":033">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علي|نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> این روایت نیز به علت وجود افراد ضعیف و مجهول، ضعیف السند است.

لازم است توجه بشود که ادله بسیاری وجود دارد همچون آیه تطهیر، که دلالت بر عصمت و دوری حضرت زهرا(س) از گناه و پلیدی می کنند.

رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله به على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود: زمانى كه خداوند(تعالى ذكره)آدم را آفريد و از روحش در او دميد و فرشتگان را به سجده كردن به او امر فرمود و وى را در بهشت ساكن كرد و كنيز خود حوّاء را به تزويجش درآورد آدم چشم به طرف عرش دوخت پنج سطر نوشته به نظر آورد به درگاه الهى عرض كرد:پروردگارا،اينان كيانند؟ حقّ‌ تعالى فرمود:ايشان كسانى هستند كه هر گاه شفاعت خلق مرا نمايند، شفاعتشان را قبول مى‌كنم. آدم عرض كرد:پروردگارا،به قدر و عظمت آنها نزد خودت نام ايشان چيست‌؟ حقّ‌ تعالى فرمود:امّا اوّلى:من محمود بوده و او محمّد است،دوّمى:من عالى هستم و او على است،سوّمى:من فاطرم و او فاطمه است،چهارمى:من محسن بوده و او حسن است،پنجمى،من ذو الاحسان مى‌باشم و او حسين است،تمامشان حمد و ثناء الهى را بجا مى‌آورند.<ref name=":03333">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علي|نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=135|مکان=نجف}}</ref>

=== '''4.جدا شده از جهل و پلیدی''' ===

در روایتی امام باقر(ع) فرمود: چون فاطمه عليها السلام متولد شد، خدا بفرشته‌اى وحى كرد تا بر زبان محمد صلى اللّٰه عليه و آله جاری کند پس نام او را فاطمه گذارد، سپس فرمود:تو را به واسطه علم از جهل جدا و قطع نمودم، چنانچه از آلودگى بر حذر داشتم. امام باقر(ع) پس از آن فرمودند: به خدا سوگند حقّ‌ تبارك و تعالى طبق عهد و ميثاقى كه نمود به واسطه علم فاطمه(ع) را از جهل و نيز از رجس و آلودگى بر حذر و بر كنار داشت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن يعقوب|نام خانوادگی=الكليني الرازي|ناشر=دار الحديث|جلد=2|صفحه=496|مکان=قم}}</ref> سند این حدیث به علت وجود فردی مجهول، ضعیف می باشد.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=5|صفحه=344|مکان=تهران}}</ref>

برای عصمت و علم حضرت فاطمه(س) ادله بسیاری وجود دارد مانند «حدیث ثقلین» و «آیه فاسألوا أهل الذکر» و آیه تطهیر و ادله دیگر.

{{پایان پاسخ}}