پرش به محتوا

دلیل نامگذاری دختر پیامبر(ص) به فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}دلیل نامگذاری اسم «فاطمه» برای حضرت فاطمه(س) چیست؟ آیا قبل از حضرت فاطمه(س) افرادی با این نام وجود داشته‌اند؟ اگر وجود داشته‌اند چگونه ممکن است دلیل نامگذاری او و زنان پیش از وی متفاوت باشد؟{{پایان سوال}}
{{سوال}}
دلیل نامگذاری اسم «فاطمه» برای حضرت فاطمه(س) چیست؟ آیا قبل از حضرت فاطمه(س) افرادی با این نام وجود داشته‌اند؟ اگر وجود داشته‌اند چگونه ممکن است دلیل نامگذاری او و زنان پیش از وی متفاوت باشد؟
{{پایان سوال}}
{{درگاه|فاطمی|سنت}}
123


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|فاطمی}}


براساس روایات، نام فاطمه برای حضرت زهرا(س) انتخاب شد؛ زیرا او «بریده شده از آتش»<ref name=":0" /> و «جدا شده از بدی‌ها»<ref name=":1">ابن بابویه، محمد، آمالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۲.</ref> است. قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز افرادی با این نام وجود داشته‌اند. واژه فاطمه از «فطم» به معنای «بریده شده» و «جدا شده»‌ است.<ref>فیومی، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دار الهجره، ۱۴۱۴ ق، ج۲، ص۴۷۷.</ref>
== اسم فاطمه ==
براساس روایات، نام فاطمه برای حضرت زهرا(س) انتخاب شد؛ زیرا او «بریده شده از آتش»<ref name=":0">ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref> و «جدا شده از بدی‌ها»<ref name=":1">ابن بابویه، محمد، آمالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۵۹۲.</ref> است. قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز افرادی با این نام وجود داشته‌اند. واژه فاطمه از «فطم» به معنای «بریده شده» و «جدا شده»‌ است.<ref>فیومی، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دار الهجره، ۱۴۱۴ ق، ج۲، ص۴۷۷.</ref>


دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س) در منابع روایی [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] ذکر شده:
== دلیل نامگذاری ==


* '''بریده شده از آتش''': بر اساس روایتی از [[پیامبر(ص)]]، فاطمه(س) به این نام نامگذاری شد؛ زیرا خود و شیعیانش از آتش [[دوزخ]] بریده شده‌اند.<ref name=":0">ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>
=== '''بریده شده از آتش''' ===
* '''بریده شده از بدی‌ها''': در حدیثی علت نامگذاری، بریده بودن او از بدی‌ها دانسته شده است.<ref name=":1" />
این دلیل، به دو دسته روایات تقسیم می شود:  


* '''اشتقاق از اسم فاطر''': بر پایه حدیثی، خدا اسم فاطمه را از اسم [[فاطر]] (یکی از اسم‌های خودش) گرفته است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، ج۴۳، ص۱۵.</ref>
==== دسته اول روایات ====
این روایات از جدا شدن حضرت فاطمه(س) و ذریۀ ایشان سخن می گوید:


* '''جدا شده از جهل و پلیدی''':‌ در روایتی از [[امام باقر(ع)]] دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س)، این دانسته شده که خدا او را از جهل و پلیدی جدا کرد.<ref>ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>
[[شیخ طوسی]] می‌نویسد: رسول‌الله(ص) فرمودند: «سمّیت فاطمة، لأنّ اللّه فطمها و ذرّیتها من النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]]، فاطمه نامیده شد زیرا خداوند او و ذریه اش را از آتش جدا کرده است».<ref name=":09">{{یادکرد کتاب|عنوان=الأمالی|سال=1414|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=دارالثقافة|صفحه=570|مکان=قم}}</ref>


{{پایان پاسخ}}
[[شیخ صدوق]] روایتی از پیامبر(ص) می‌آورد که آن حضرت، علت این تفضل الهی به دخترشان را بیان میکنند: «إن فاطمة أحصنت فرجها فحرم الله ذریتها علی النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] خود را از آلوده شدن حفظ کرد و خداوند ذرّیهٔ وی را به آتش حرام کرد.»<ref name=":08">{{یادکرد کتاب|عنوان=عیون أخبار الرضا(ع)|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=بن بابویه القمی|ناشر=منشورات مؤسسة الاعلمی|جلد=1|صفحه=68|مکان=بیروت}}</ref>


== منابع ==
==== دسته دوم روایات ====
این روایات از جدا شدن حضرت فاطمه(س) و محبین ایشان سخن می گوید:
 
حضرت محمد(ص) می فرمایند: «لأنها فطمت هي و شيعتها من النار؛ زيرا او و شيعيانش از آتش دوزخ بر حذر داشته شده‌اند».<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير جوامع الجامع|نام=محمّد بن علي |نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref>
 
سند این روایت نیز به علت وجود افراد مجهول، ضعیف می باشد.
 
قال علي عليه السلام : «إنما سميت فاطمة فاطمة لأن الله تعالى فطم من أحبها من النار؛ فاطمه را به خاطر اين فاطمه ناميده‌اند كه حقّ‌ تعالى محبّ‌ آن حضرت را از آتش جدا مى‌كند.»<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل أبي طالب|سال=1379|نام=محمد بن علی بن شهرآشوب|نام خانوادگی=السروی المازندرانی|ناشر=نشر علامه‌|جلد=3|صفحه=330|مکان=قم}}</ref>
 
این سخن در کتاب مناقب ابن شهرآشوب به امیرالمومنین(ع) نسبت داده شده است ولکن در بسیاری از منابع متقدم،<ref name=":03">{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير جوامع الجامع|نام=محمّد بن علي|نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> به ابوهریره نسبت داده شده است و سخن معصومین(ع) نمی باشد. اما در هر صورت، در سلسله روات این حدیث، اشخاص ضعیف و مجهول وجود دارد و در نتیجه روایت ضعیف می باشد.
 
=== '''بریده شده از بدی‌ها''' ===
در حدیثی علت نامگذاری، بریده بودن او از بدی‌ها دانسته شده است.<ref name=":1" />
 
=== '''اشتقاق از اسم فاطر''' ===
بر پایه حدیثی، خدا اسم فاطمه را از اسم [[فاطر]] (یکی از اسم‌های خودش) گرفته است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، ج۴۳، ص۱۵.</ref>
 
=== '''جدا شده از جهل و پلیدی''' ===
در روایتی از [[امام باقر(ع)]] دلیل نامگذاری حضرت فاطمه(س)، این دانسته شده که خدا او را از جهل و پلیدی جدا کرد.<ref>ابن بابویه، محمد، علل الشرایع، قم، داوری، ۱۳۸۵ ش، ج۱، ص۱۷۹.</ref>{{پایان پاسخ}}
 
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی =تاریخ
| شاخه اصلی = تاریخ
| شاخه فرعی۱ =زنان اسوه
| شاخه فرعی۱ = زنان اسوه
| شاخه فرعی۲ =حضرت فاطمه
| شاخه فرعی۲ = حضرت فاطمه
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =  
}}
}}


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
| شناسه =شد
| شناسه = شد
| تیترها =-
| تیترها = -
| ویرایش =شد
| ویرایش = شد
| لینک‌دهی =شد
| لینک‌دهی = شد
| ناوبری =
| ناوبری =  
| نمایه =
| نمایه =  
| تغییر مسیر =شد
| تغییر مسیر = شد
| ارجاعات =
| ارجاعات =  
| بازبینی نویسنده =  
| بازبینی نویسنده =  
| ارزیابی کمی =شد
| ارزیابی کمی = شد
| تکمیل =
| تکمیل =  
| اولویت =ج
| اولویت = ج
| کیفیت =ب
| کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
trustworthy
۳۷۲

ویرایش