automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۲۵۷
ویرایش
مصباح المتهجد: تفاوت میان نسخه‌ها
←نسخه‌ها، تلخیص و ترجمه
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
از آنجا که شیخ طوسی در این کتاب به تطویل پرداخته است، خود اولین نفری بود که آن را با عنوان مختصر المصباح فی الادعیه و العبادات تلخیص کرد.<ref>مرادی، عباسعلی، خلاصه‌های چاپ شده مصباح المتهجد، آینه پژوهش، سال ۲۳، خرداد و تیر ۱۳۹۱ش، شماره ۲.</ref> شيخ طوسى يك بار كتاب مصباح المتهجّد را در حجم بسيار، تأليف كرد و سپس به تلخيص آن پرداخت.<ref>احمدى نورآبادى، مهدى؛ رحمتى، محمدكاظم، تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref> | از آنجا که شیخ طوسی در این کتاب به تطویل پرداخته است، خود اولین نفری بود که آن را با عنوان مختصر المصباح فی الادعیه و العبادات تلخیص کرد.<ref>مرادی، عباسعلی، خلاصه‌های چاپ شده مصباح المتهجد، آینه پژوهش، سال ۲۳، خرداد و تیر ۱۳۹۱ش، شماره ۲.</ref> شيخ طوسى يك بار كتاب مصباح المتهجّد را در حجم بسيار، تأليف كرد و سپس به تلخيص آن پرداخت.<ref>احمدى نورآبادى، مهدى؛ رحمتى، محمدكاظم، تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref> | ||
شیخ طوسی برای استفاده عموم از این کتاب، به تلخیص آن دست زد و آن را مصباح المتهجد صغیر نام نهاد، البته اصل کتاب المصباح در دست نیست و کتاب حاضر در واقع همان تلخیص خود شیخ طوسی از اصل کتاب است .تلخیص های دیگری نیز نوشته شده است.<ref>«[http://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&mid=408749&catid=-2 مصباح المتهجّد]»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی، تاریخ درج مطلب: ۲۷ اسفند ۱۳۹۶ش. تاریخ بازدید: ۴ خرداد ۱۴۰۲.</ref> | |||
== محتوا == | == محتوا == | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۴: | ||
== نسخه‌ها، تلخیص و ترجمه == | == نسخه‌ها، تلخیص و ترجمه == | ||
چند نسخه خطى از كتاب مصباح المتهجد موجود است: ۱. نسخه‌اى كهن در كتابخانه آستان قدس رضوى (تاريخ تحرير: ۵۰۲ق). | چند نسخه خطى از كتاب مصباح المتهجد موجود است: | ||
۱. نسخه‌اى كهن در كتابخانه آستان قدس رضوى (تاريخ تحرير: ۵۰۲ق). | |||
۲. نسخه عناية اللَّه بن اشرف بن حبيب اللَّه بن زين العابدين حسينى (به تاريخ: ۱۰۳۹ق). | ۲. نسخه عناية اللَّه بن اشرف بن حبيب اللَّه بن زين العابدين حسينى (به تاريخ: ۱۰۳۹ق). | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۶: | ||
۵. و نسخه‌اى ديگر به قلم محمّد هاشم بن شاه محمود (تاريخ تحرير: ۱۰۷۵ق).<ref>احمدى نورآبادى، مهدى؛ رحمتى، محمدكاظم، تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref> | ۵. و نسخه‌اى ديگر به قلم محمّد هاشم بن شاه محمود (تاريخ تحرير: ۱۰۷۵ق).<ref>احمدى نورآبادى، مهدى؛ رحمتى، محمدكاظم، تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref> | ||
اين كتاب با اعتنا و اعتماد علماى شيعه در سده‌هاى مختلف مواجه شد و برخى به تلخيص، شرح و ترجمه آن پرداختند. از جمله اين كارها مى‌توان به اين موارد اشاره كرد: | |||
'''تلخيص''': | |||
قَبَس المصباح صهرشتى، معاصر و شاگرد شيخ طوسى؛ | |||
الإختيار من المصباح الكبير، از سيّد على بن حسان بن باقى قرشى، معاصر سيّد بن طاووس؛ | |||
منهاج الصلاح فى إختيار المصباح، علّامه حلّى؛ | |||
مختصر المصباح سيّد عبد اللَّه شُبَّر. | |||
'''شرح''': | |||
شرح فاضل مقداد سيوَرى (م 826 ق)؛ | |||
دو شرح مفصّل و مختصر، از شيخ خضر رازى نجفى، شاگرد مير سيّد شريف جرجانى (م 838 ق): يكى با نام جامع الدُرَر و ديگرى مفتاح الغُرَر؛ | |||
شرح ابن ابى جمهور احسايى (م پس از 901 ق) با عنوان معين الفكر و شرح آن با عنوان معين المعين | |||
شرح مختصر مصباح المتهجّد، از سيّد على حسينى نجفى كه قاضى نور اللَّه در كتاب المجالس و نراقى در كتاب الخزائن، از آن نقل كرده‌اند؛ | |||
شرح عبد الوحيد بن نعمت اللَّه استرآبادى، شاگرد شيخ بهايى (م پس از 1025 ق) به نام فتح الباب؛ | |||
شرح حاج ميرزا على تبريزى (م 1345 ق).<ref>احمدى نورآبادى، مهدى؛ رحمتى، محمدكاظم، تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref> | |||
'''ترجمه‌ها''': | |||
ترجمه‌اى متعلّق به سال ۱۰۸۶ق، از مترجمى ناشناخته؛ | |||
ترجمه سيّد على امامى اصفهانى، معاصر صاحب رياض؛ | |||
ترجمه شيخ عبّاس قمى. | |||
ابن طاووس نيز به تكميل كتاب مصباح المتهجّد شيخ طوسى پرداخت و با استفاده از ديگر منابع دعايى- كه بيشترشان از اصول قديمى بودند-، آن را در ده مجلّد با عناوين مختلف، افزايش داد و مجموع آن را در مهمّات المتعبّد و تتمّات مصباح المتهجّد نام گذاشت.<ref>احمدى نورآبادى، مهدى؛ رحمتى، محمدكاظم، تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم تا هفتم هجرى، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش. ص۳۳۰ تا ۳۳۴.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||