پرش به محتوا

ابن ابی‌جمهور احسایی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶: خط ۶:


== جایگاه ==
== جایگاه ==
محمد بن زین‌الدین علی بن ابراهیم بن حسن بن ابراهیم بن ابی جمهور اَحْسائی یا لحَصْاوی، محدث، فقیه و متكلم صوفی‌مشرب شیعی  امامی، در نیمه اول قرن نهم است.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۳۴.</ref>
محمد بن زین‌الدین علی بن ابراهیم بن حسن بن ابراهیم بن ابی جمهور اَحْسائی یا لحَصْاوی، محدث، فقیه و متكلم صوفی‌مشرب شیعی  امامی، در نیمه اول قرن نهم است.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۳۴.</ref> ابن ابی جمهور صاحب فضایل بسیار  علمی و عملی خوانده شده که گرایشش به تصوف موجب نادیده گرفته شدن قدر او شده است.<ref>نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۳۴.</ref> مهم‌ترین کتاب ابن ابی جمهور، عوالی اللئالی، همیشه مورد توجه‌ عالمان شيعه‌ بوده‌ است‌؛ آنچنان که سيد نعمت‌الله‌ جزايری (۱۰۵۰-۱۱۱۲ق)، محدث و فقیه شیعه، شرحى‌ به‌ نام‌ جواهر الغوالى‌ يا مدينة الحديث‌ بر آن‌ نوشته‌ است‌.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۴.</ref>  


== ابن ابی جمهور و فلسفه و تصوف ==
== ابن ابی جمهور و فلسفه و تصوف ==
.<ref>اشمیتکه، «تاثیر شمس الدین شهرزوری ''ابن'' ''ابی'' ''جمهور'' احسایی»</ref>
ابن ابی جمهور دارای گرایش به فلسفه و تصوف خوانده شده است.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۴.</ref> از نظر برخی این گرایش موجب تضعیف جایگاه علمی او در میان عالمان شیعه شده است.<ref>نوری طبرسی، خاتمة مستدرک الوسائل، ج۱، ص۳۳۴.</ref>


== زندگی ==
== زندگی ==
در احساء (لحصاء) بحرین در خانواده علم تقوا به دنیا آمد.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۶۳۴-۶۳۵.</ref> برخی با استناد اطلاعات مجلس‌ مناظره ابن ابی جمهور با متكلمی از اهل‌سنت تولد او را سال ۸۳۸ق دانسته‌‌اند.<ref>الشیبی، مصطفی کامل، تشیع و تصوف (تا آخر سده دوازدهم هجری)، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۱.</ref> پدر ابن ابی جمهور شیخ زين‌الدين‌ على‌ و جدش‌ شيخ‌ ابراهيم‌ از علمای بحرین به‌‌شمار مى‌رفتند.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۴-۶۳۵.</ref>
در احساء (لحصاء) بحرین در خانواده علم تقوا به دنیا آمد.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۴-۶۳۵.</ref> برخی با استناد اطلاعات مجلس‌ مناظره ابن ابی جمهور با متكلمی از اهل‌سنت تولد او را سال ۸۳۸ق دانسته‌‌اند.<ref>الشیبی، مصطفی کامل، تشیع و تصوف (تا آخر سده دوازدهم هجری)، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۱.</ref> پدر ابن ابی جمهور شیخ زين‌الدين‌ على‌ و جدش‌ شيخ‌ ابراهيم‌ از علمای بحرین به‌‌شمار مى‌رفتند.<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۴-۶۳۵.</ref>


ابن ابی جمهور دوران حیات خود را در سفرهای علمی به مناطق مختلف جهان اسلام، از جمله بحرین، عراق، شام، حجاز و خراسان گذراند.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۸۱-۵۸۲.</ref> سال‌ دقيق‌ وفات‌ ابن‌ ابى‌ جمهور مشخص نيست‌، امّا از قراين‌ موجود مشخص است كه‌ ابن ابی جمهور تا ذيقعده سال‌ ۹۰۴ق زنده‌ بوده‌ است‌؛ زيرا در اين‌ تاريخ‌ به‌ درخواست‌ شاگردان‌ خود شرحى‌ به‌ نام‌ معين‌ الفكر بر كتاب‌ باب‌ حادی عشر علامه حلی نوشته‌ است‌. ابن‌ ابى‌ جمهور با فقيه‌ معروف‌، محقق‌ ثانى‌، على‌ بن‌ عبدالعال‌ كَرَكى‌ (درگذشته ۹۴۰ق)، معاصر بوده است.<ref>موحد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵.</ref>
ابن ابی جمهور دوران حیات خود را در سفرهای علمی به مناطق مختلف جهان اسلام، از جمله بحرین، عراق، شام، حجاز و خراسان گذراند.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۸۱-۵۸۲.</ref> سال‌ دقيق‌ وفات‌ ابن‌ ابى‌ جمهور مشخص نيست‌، امّا از قراين‌ موجود مشخص است كه‌ ابن ابی جمهور تا ذيقعده سال‌ ۹۰۴ق زنده‌ بوده‌ است‌؛ زيرا در اين‌ تاريخ‌ به‌ درخواست‌ شاگردان‌ خود شرحى‌ به‌ نام‌ معين‌ الفكر بر كتاب‌ باب‌ حادی عشر علامه حلی نوشته‌ است‌. ابن‌ ابى‌ جمهور با فقيه‌ معروف‌، محقق‌ ثانى‌، على‌ بن‌ عبدالعال‌ كَرَكى‌ (درگذشته ۹۴۰ق)، معاصر بوده است.<ref>موحد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵.</ref>
خط ۶۶: خط ۶۶:
* نقل روایات مرسل‌ (روایاتی که نام راوی آن در سلسله سند ثبت نشده است)؛
* نقل روایات مرسل‌ (روایاتی که نام راوی آن در سلسله سند ثبت نشده است)؛
* نقل روایات آحاد (روایاتی که صدور آنها از معصوم قطعی نیست)، به‌‌خصوص‌ در كتاب‌ عوالی اللئالی.<ref>مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین، «رسالة النقود و الردود على الكتاب و مؤلفه»، در مقدمه عوالی اللئالي العزيزية فی الأحاديث الدينية ابن ابی جمهور، تحقیق مجتبی عراقی، قم، مؤسسه سيد الشهداء (ع)، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴-۵.</ref>
* نقل روایات آحاد (روایاتی که صدور آنها از معصوم قطعی نیست)، به‌‌خصوص‌ در كتاب‌ عوالی اللئالی.<ref>مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین، «رسالة النقود و الردود على الكتاب و مؤلفه»، در مقدمه عوالی اللئالي العزيزية فی الأحاديث الدينية ابن ابی جمهور، تحقیق مجتبی عراقی، قم، مؤسسه سيد الشهداء (ع)، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴-۵.</ref>
در مقابل این نقدها، گروهی ديگری از بزرگان‌ شیعه مانند سيد نعمت‌‌الله‌ جزايری (۱۰۵۰-۱۱۱۲ق)<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵.</ref>، محدث نوری (۱۲۵۴-۱۳۲۰ق)<ref>نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۳۴.</ref> به این نقدها پاسخ داده‌اند. آيت‌‌الله‌ مرعشى‌ نجفى‌ (۱۲۷۶-۱۳۶۹ش)، در مقدمه شرحی که بر عوالی اللئالی نگاشته، به نقل ایرادهای مختلف وارد شده بر ابن ابی جمهور و کتابش عوالی اللئالی پرداخته و به آنها پاسخ داده است.<ref>مرعشی نجفی، «رسالة النقود و الردود على الكتاب و مؤلفه»، ج۱، ص۵-۱۵.</ref>
در مقابل این نقدها، گروهی ديگری از بزرگان‌ شیعه مانند سيد نعمت‌‌الله‌ جزايری<ref>موحد، صمد، «ابن ابی جمهور»، ج۲، ص۶۳۵.</ref>، محدث نوری (۱۲۵۴-۱۳۲۰ق)<ref>نوری طبرسی، خاتمة مستدرک الوسائل، ج۱، ص۳۳۴.</ref> به این نقدها پاسخ داده‌اند. آيت‌‌الله‌ مرعشى‌ نجفى‌ (۱۲۷۶-۱۳۶۹ش)، در مقدمه شرحی که بر عوالی اللئالی نگاشته، به نقل ایرادهای مختلف وارد شده بر ابن ابی جمهور و کتابش عوالی اللئالی پرداخته و به آنها پاسخ داده است.<ref>مرعشی نجفی، «رسالة النقود و الردود على الكتاب و مؤلفه»، ج۱، ص۵-۱۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۶٬۸۷۷

ویرایش