دادگاه ویژه روحانیت

سؤال

چرا دادگاه روحانیون از دادگاه مردم جدا است؟

درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


دادسرا و دادگاه ویژهٔ روحانیت از دادسراهای تخصصی است که به جرایم روحانیان رسیدگی می‌کند. این دادسرا و دادگاه به فرمان امام خمینی پس از انقلاب اسلامی تشکیل شد. به دلیل حفظ حیثیت و جایگاه روحانیت در جامعه و جلوگیری از نفوذ افراد منحرف و تبهکار در حوزه‌های علمیه و به کیفر رساندن روحانیان متخلف دادسرا و دادگاه ویژهٔ روحانیت تشکیل شد. تشخیص انحرافات روحانیان متخلف نیاز به تخصص خاص داشت که تشکیل چنین دادسرا و دادگاهی ویژه‌ای را ایجاب می‌کرد.

تاریخچه

دادسرا و دادگاه ویژهٔ روحانیت برای اولین بار به حکم امام خمینی در سوم خرداد ماه ۱۳۵۸ تشکیل شد. این دادسرا و دادگاه در سال ۱۳۶۴ منحل شد.[۱] در تاریخ ۲۵ خردادماه ۱۳۶۶ دستور تشکیل مجدد این دادسرا و دادگاه از سوی امام خمینی به علی رازینی داده شد.[۲]

آیین‌نامهٔ ۴۷ ماده‌ای دادرسی مستقل این دادسرا و دادگاه با عنوان «آیین‌نامهٔ دادسراها و دادگاه‌های ویژهٔ روحانیت» در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۶۹ به تأیید مقام رهبری جمهوری اسلامی رسید. از این تاریخ، این آیین‌نامه، بدون تصویب مجلس و طی مسیر قانون‌گزاری، با درج در روزنامه‌های رسمی در سال ۱۳۶۹ مبنای رسیدگی در دادسرا و دادگاه ویژهٔ روحانیت شد.[۳]

وظایف و صلاحیت‌ها

وظایف دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت به قرار زیر تبیین شده است:

  • اقدامات لازم جهت پيشگيری از وقوع تخلفات و جرائم در محدودهٔ مسائل قضایی؛
  • ارشاد در امور خلاف شأن روحانیت؛
  • رسيدگی به جرائم روحانیان و پرونده‌هایی كه به نحو مؤثری با اهداف اين دادسرا مرتبط باشد.[۴]

همچنین، دادسراها و دادگاه‌های ويژهٔ روحانيت در موارد زیر صلاحیت ورود و رسیدگی دارند:

  • كليهٔ جرائم روحانیان؛
  • كليهٔ اعمال خلاف شأن روحانیان؛
  • كليهٔ اختلافات محلی آسیب‌‌زا نسبت به امنيت عمومی در صورتی كه طرف اختلاف روحانی باشد؛
  • كليهٔ اموری كه از سوی مقام معظم رهبری برای رسيدگی مأموريت داده می‌شود.[۵]

منابع

  1. دریابادی، محمدزمان، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳، ص ۸۰.
  2. امام خمینی، روح‌الله موسوی، صحيفهٔ امام خمینی، تهران، مؤسسهٔ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج ۱۰، ص ۲۷۹.
  3. دریابادی، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت، تهران، ص ۸۰.
  4. آیين‌نامه دادسراها و دادگاه‌های ويژهٔ روحانيت.
  5. آیين‌نامه دادسراها و دادگاه‌های ويژهٔ روحانيت.