نماز جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== نگارخانه == | == نگارخانه == | ||
[[پرونده:اصفهانی.jpg|بندانگشتی|نماز جماعت در نجف به امامت سید ابوالحسن اصفهانی]] | |||
نسخهٔ ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۵
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
وجوب و استحباب
برای ادای نمازهای واجب روزانه برگزاری نماز به صورت دسته جمعی مستحب است. اما نماز جمعه، نماز عید فطر و نماز عید قربان، (در صورت تحقق شرایط آن) واجب است به جماعت برگزار شود. اما در نمازهای مستحب، به جز نمازِ «استسقاء»، برگزاری نماز به جماعت حرام است.[۱]
با استناد به آیات قرآن[۲]، احادیث متواتر و سنّت عملی پیامبر اکرم، اهل بیت(ع) و صحابه، مشروعیت نماز جماعت در نمازهای واجب روزانه اثبات شده است و حتی برخی مشروعیت آن را از ضروریات دین دانسته‌اند. به گفتۀ برخی فقها، از پاره‌ای احادیث بر می‌آید که نماز از آغاز به صورت جماعت تشریع شده‌است.[۳]
مستحب است نمازهای یومیه را با جماعت بخوانند، و در نماز صبح و مغرب و عشا، خصوصاً برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را میشنود بیشتر سفارش شده است. و همچنین مستحب است سایر نمازهای واجب را با جماعت بخوانند، ولی مشروعیت جماعت در نماز طواف، و نماز آیات در غیر خسوف و کسوف ثابت نیست.[۴]
در نماز فرادي انسان حمد و سوره نماز را خودش مي‌خواند اما در نماز جماعت، حمد و سوره را امام قرائت نموده و افرادي كه به او اقتدا نموده اند به قرائت او گوش فرا مي‌دهند و خود حمد و سوره را نمي خوانند ولي ساير ذكرهاي نماز را مي‌خوانند. مأموم در نماز جماعت نبايد پيش از امام تكبيرة الاحرام بگويد بلكه بنابر احتياط واجب بعد از تمام شدن تكبير امام آن را بگويد و بايد پيش از امام به ركوع و سجده نرود و احتياط آن است كه مأموم پيش از امام سلام ندهد، ولي گفتن ذكرهاي ديگر نماز پيش از امام جماعت اشكالي ندارد اگرچه احتياط مستحب آن است كه آنها را نيز پيش از امام نگويد.[۵]
فضیلت نماز جماعت
نماز جماعت را اولين سنگ بناي عمل جمعي مسلمانان می دانند. اهميت نماز جماعت در شريعت مقدس اسلام به حدي است كه هنگام رودررويي دو لشكر با هم در جنگ و در شرايط مشكل نيز تأكيد شده به جماعت خوانده شود.[۶]
در فضیلت نماز جماعت احادیث فراوانی در كتابهای فریقین (شیعه و سنی) ذکر شده‌است.[۷]
نماز جماعت علاوه بر آثار عبادی و اخلاقی، یعنی اظهار اخلاص بیشتر، بروز و ظهور همگانی عبادت خدا، همیاری برای انجام دادن کارهای نیک و دوری از گناهان، فواید سیاسی و اجتماعی بسیاری دارد، از جمله هویت یافتن جامعه اسلامی، آگاهی بیشتر مردم از یکدیگر، ایجاد الفت و ارتباط‌بین مسلمانان و تحقق برادری دینی در پرتو انضباط خاص.[۸]
بنا بر روایات متعدد شیعه و اهل سنّت، فضیلت نماز جماعت چندین برابر نماز فُرادی' است. محدّثان اهل سنّت و شیعه از پیامبر اکرم نقل کرده‌اند که هر رکعت نماز جماعت، بیست و پنج برابر نماز فرادی' پاداش دارد. در برخی احادیثِ اهل سنّت این فضیلت بیست و هفت برابر و در برخی دیگر بیست و چند برابر نقل شده است[۹]
پيامبر خدا (ص) هر كه نمازهاى پنج گانه را با جماعت بخواند، به او گمان نيك بريد .[۱۰]
شرایط امام جماعت
امام جماعت باید بالغ، و عاقل، و شیعه دوازده امامی، و عادل، و حلال‌زاده باشد، و نماز را به طور صحیح بخواند. و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد، و صحت اقتدا به بچه ده ساله اگرچه خالی از وجه نیست، ولی خالی از اشکال هم نمیباشد. و عدالت این است که واجبات انجام دهد، و محرمات را ترک کند و نشانه آن حسن ظاهر است، اگر انسان اطلاع از خلاف آن نداشته باشد.[۱۱]
اگر امام جماعت با امامت خود دنبال امر دنيوى مانند كسب نام و نشان يا بدست آوردن حقوق ماهيانه براى امامت جماعت‌باشد بگونه‌اى كه اين قصد، در نيّت قربت او مؤثر باشد، نماز او باطل مى‌شود زيرا نماز دراين حالت با ضميمه قصد غير الهى انجام‌شده است. امّا اگر چيزى را قصد كند كه تأثير منفى در قصد قربت نداشته باشد مثل اينكه قصدش جمع كردن مردم براى نماز وتشويق‌آنان از طريق جماعت يا احياى مسجد متروك و غيره باشد، اشكال ندارد.[۱۲]
مستحبات نماز جماعت
1 - امام جماعت در وسط صف بايستد و اهل علم و كمال و تقوي در صف اول قرار گيرند. 2 - صف هاي نماز جماعت منظم باشد و بين كساني كه در يك صف ايستاده اند فاصله نباشد و شانه هاي آنها در رديف همديگر باشد. 3 - پس از گفتن "قد قامت الصلاة" مأمومين برخيزند. 4 - امام جماعت حال فردي را كه از همه ضعيفتر است رعايت نمايد و عجله نكند تا افراد ضعيف و ناتوان به او برسند و همچنين قنوت و ركوع و سجود را طول ندهد مگر اين كه بداند همه نمازگزاران به اين امر تمايل دارند. 5 - امام جماعت در حمد و سوره و ذكرهايي كه بلند مي‌خواند، به قدري صداي خود را بلند كند كه مأمومين آن ذكرها را بشنوند ولي بيش از اندازه معمول نبايد صدايش را بلند نمايد. 6 - هنگام ركوع اگر امام جماعت متوجه شد فردي تازه رسيده است و مي‌خواهد اقتدا نمايد ركوع را دوبرابر هميشه طول دهد و سپس سر از ركوع بردارد. [۱۳]
نگارخانه
منابع
- ↑ جمعی از نویسندگان، «اسلام»، بخش «نماز جماعت»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ذیل مدخل.
- ↑ سوره نساء آیه ۱۰۲، سوره بقره آیه ۴۳.
- ↑ رحمان ستایش، محمدکاظم، «نماز جماعت» دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۰، ذیل مدخل.
- ↑ «نماز جماعت»، توضیح المسائل، سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی
- ↑ منتظري، حسينعلي، معارف و احكام نوجوان، تهران، تفكر، سرايي، ۱۳۸۲، ص۲۶۷.
- ↑ منتظري، حسينعلي، مباني فقهي حكومت اسلامي، ترجمه و تقرير محمود صلواتي، تهران، سرایی، ۱۳۷۹، ج۱، ص۱۹۱.
- ↑ جمعی از نویسندگان، «اسلام»، بخش «نماز جماعت»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ذیل مدخل.
- ↑ رحمان ستایش، محمدکاظم، «نماز جماعت» دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۰، ذیل مدخل.
- ↑ رحمان ستایش، محمدکاظم، «نماز جماعت» دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱۰، ذیل مدخل.
- ↑ ری شهری، محمد، ميزان الحكمه، قم، سازمان چاپ و نشر دار الحدیث، ۱۳۷۶، ج۶، ص۳۲۸.
- ↑ «نماز جماعت»، توضیح المسائل، سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی.
- ↑ مدرسى، سيد محمد تقى، احكام عبادات، قم، انتشارات محبان الحسين( ع)، ۱۳۸۱، ص۳۷۹.
- ↑ منتظري، حسينعلي، معارف و احكام نوجوان، تهران، تفكر، سرايي، ۱۳۸۲، ص۲۶۷ و ۲۶۸.