سوره انسان

سؤال

درباره محتوای سوره دهر توضیح دهید.

سوره انسان، هفتاد و ششمین سوره قرآن است و در مدینه نازل شده است. بیشتر محتوای این سوره (از آیه ۵ تا ۲۲) به مقام و توصیف ابرار (نیکان) می پردازد. در این سوره در چهار آیه توصیه هایی به پیامبر دارد.

معرفی و جایگاه

سوره انسان که «دهر» و «هل اتی» نیز خوانده می‌شود، هفتاد و ششمین سوره قرآن است، دارای ۳۱ آیه بوده و در مدینه نازل شده است.

در اينكه سوره «هل اتى» مدنى يا مكى است؟ در ميان مفسران گفتگو است، ولى اجماع علما و مفسران شيعه بر اين است كه همه يا حد اقل قسمتى از آيات آغاز سوره كه مقام ابرار و اعمال صالح آنها را بيان مى‏كند در مدينه نازل شده‏ است.

پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «کسی که سوره هل اتی را بخواند پاداش او بر خداوند بهشت و لباس‌های بهشتی است». و در حديثى از امام باقر ع آمده كه" يكى از پاداشهاى كسى كه سوره هل اتى را در هر صبح پنجشنبه بخواند اين است كه در قيامت با پيغمبر اكرم ص خواهد بود. مجمع البیان.

اين سوره به شهادت سياقى كه دارد يا همه‏اش و يا حد اقل اوائل آن كه دوازده آيه است، در مدينه و نه آيه ذيلش در مكه نازل شده است‏.

آیه ۳ سوره انسان: ما راه را به او (انسان) نشان دادیم یا سپاسگزار خواهد بود یا ناسپاس.

محتوا

اين سوره در آغاز، خلقت انسان را بعد از آنكه نامى از او در ميان نبود خاطرنشان مى‏سازد، و سپس مى‏فرمايد كه خداى تعالى او را به راهى كه تنها راه اوست هدايت كرد، حال يا اين انسان شكر هدايتش را مى‏گزارد، و يا كفران مى‏كند. آن گاه مى‏فرمايد براى كافران انواعى از عذاب و براى ابرار الوانى از نعمت آماده كرده، و اوصاف آن نعمت‏ها را در طى هجده آيه شرح مى‏دهد، و پس از بيان اوصاف آن نعمت، روى سخن را به رسول گرامى خود نموده مى‏فرمايد: قرآن نازل شده از ناحيه اوست، و مايه تذكر بشر است، پس بايد كه در برابر حكم پروردگار خود صابر باشد، و هوا و هوس‏هاى كفار را پيروى نكند، و بايد كه پروردگار خود را صبح و شام به ياد بياورد و براى او شبها به سجده بيفتد، و شبى طولانى تسبيح گويد.

توصیف ابرار

در سوره انسان، از حضور ابرار در بهشت سخن می کند و از آیه ۵ تا ۲۲ به بیان مقام آنها در بهشت و ویژگی این افراد می پردازد.

همچنین ببینید: ابرار در قرآن

سفارش‌هایی به پیامبر

...