راه‌های افزایش ایمان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{subst:الگوی خالی|{{خطا|فراموش کردید الگو را جابنشانید. به جای {{ویرایش}} باید {{جا:ویرایش}} را تایپ کنید.}}}}{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۹]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=A.ahmadi  }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = ایمان
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
راه‌های تقویت و افزایش ایمان قلبی و باورهای دینی چیست؟
راه‌های تقویت و افزایش ایمان قلبی و باورهای دینی چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}راه‌های افزایش ایمان، [[یاد خدا]]، شناخت [[دین]]، انس با [[قرآن]]، محبت به [[معصومان(ع)]] و [[عبادت]] ذکر شده است.


==یاد خدا==
یاد خدا، اطمینان قلبی آورده و در پی آن باورهای دینی محکم می‌شود. انس با قرآن، انسان را زیر پوشش ولایت الهی قرار داده و راه نفوذ وسوسه‌های [[شیطان]] را می‌بندد. رفتن به محضر عالمان دین و شرکت در مراسمات دینی نیز، در تقویت باورهای دینی تأثیرگذار دانسته شده است.
[[یاد خدا|یاد]] و ذکر مداوم خدا، یکی از راه‌های تقویت ایمان و باورهای دینی است؛ چنانکه بر پایه قرآن،<ref group="یادداشت">{{قرآن|أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
}}، آآگاه باش كه با ياد خدا دلها آرامش مى‏ يابد. (رعد:۲۸)</ref> یاد خدا اطمینان قلب می‌آورد و هر گاه انسان به مقام اطمینان قلبی برسد، باورهای دینی او محکم می‌شود.


==شناخت دین==
==یاد خدا و شناخت دین==
یکی از راه‌های تقویت ایمان شناخت درست [[دین]] است. هر اندازه انسان دین را بهتر و درست‌تر بشناسد، بهتر و بیشتر می‌تواند در برابر هجوم تبلیغات دین‌زدایی، مقاومت کند. اگر باورهای دینی انسان، مستند و محکم نباشد، نمی‌تواند در برابر این هجوم، مقاومت کند.
{{اصلی|یاد خدا}}
یاد خدا، یکی از راه‌های تقویت ایمان و باورهای دینی است؛ چنان‌که بر پایه [[قرآن]]،<ref group="یادداشت">{{قرآن|أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ|ترجمه=آگاه باش كه با ياد خدا دلها آرامش مى‏ يابد}}(رعد:۲۸)</ref> یاد خدا اطمینان و آرامش قلب می‌آورد و هر گاه انسان به مقام اطمینان قلبی برسد، باورهای دینی او محکم می‌شود.


==محبت==
یکی از راه‌های تقویت ایمان، شناخت درست [[دین]] است. هر اندازه انسان، دین را بهتر و درست‌تر بشناسد، بهتر و بیشتر می‌تواند در برابر هجوم تبلیغات دین‌زدایی، مقاومت کند. اگر باورهای دینی انسان، مستند و محکم نباشد، نمی‌تواند در برابر این هجوم، مقاومت کند.
یکی از راه‌های تقویت ایمان، محبت به خدا و دوستان خدا (مانند پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)) است. شهید مرتضی مطهری، یکی از بزرگترین امتیازات شیعه بر دیگر مذاهب را این دانسته که پایه و زیربنای اصلی مذهب شیعه، محبت است.<ref>مطهری، مرتضی، جاذبه و دافعه علی، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، ۱۳۶۶ش، ص۴۳.</ref> یکی از دلیل‌ها بر نقش محبت در تقویت باورهای دینی، فداکاری یاران امام حسین(ع) در کربلاست. عشق و محبت آنها باعث شد، در راه حمایت از او شهید شوند. امام صادق(ع) نیز، دین را «محبّت» دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۶۰.</ref>
==محاسبه نفس و توبه==
[[محاسبه نفس]] یعنی انسان خوب و بد اعمال و رفتار خود در طول روز را ارزیابی کند. برای اعمال خوب [[سجده شکر]] و برای اعمال بد [[توبه]] واقعی به جای آورد. در کنار محاسبه نفس، [[مراقبه]] نیز لازم است؛ یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.


هر اندازه عشق و محبت همراه با شناخت به باورهای دینی باشد، ایمان فرد قوی‌تر خواهد بود.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۶۰.</ref>


برای [[توبه]] دو پایه اصلی وجود دارد: پشیمانی نسبت به [[گناه|گناهان]] و تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.<ref> مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۴۵.</ref> شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن [[حق الناس|حقوق مردم]]» و «ادای [[حق الله|حقوق الهی]]» است. [[شب زنده‌داری]] به جهت سخت بودن می‌تواند نقش موثری در خارج شدن از حال و هوای گناه داشته باشد.<ref>برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۶۷.</ref>
==انس با قرآن==
==انس با قرآن==
راه دیگر برای تقویت ایمان و باورهای دینی، انس با قرآن است؛ لذا در قرآن کریم فرمود: اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً؛ یعنی مؤمنان راستین هنگام استماع و شنیدن آیات الهی ایمان آنها افزوده می‌گردد.<ref>انفال:۲.</ref>
بر پایه آیه {{قرآن|وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا| ترجمه = و هنگامی که آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان افزوده می‌شود
}}<ref>انفال:۲.</ref> انس با [[قرآن]] یکی از راه‌های تقویت ایمان است. در قرآن سفارش شده است هر مقدار که برای شما مقدور است قرآن تلاوت کنید.<ref>مزمل:۲۰.</ref> آیت‌الله جوادی آملی، مرجع و مفسّر شیعه، در تفسیر این آیه گفته است حتی اگر معنای آیات درک نشود نیز، خواندن قرآن عبادت است.<ref name=":1" /> به باور آیت‌الله جوادی آملی، انس با قرآن انسان را به مقام صالحان رسانده و راه را برای وسوسه اهریمن می‌بندد.<ref name=":1">جوادی آملی، عبدالله، قرآن در قرآن، تفسیر موضوعی 1، قم، نشر مؤسسه اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش، ص۲۳۷–۲۴۰.</ref> انس با قرآن، انسان را زیر پوشش ولایت الهی می‌برد؛ بنابراین، وسوسه‌های تبلیغات سوء، بر باورهای دینی او اثر نمی‌گذارد.
 
بر پایه روایات، تأثیر انس با قرآن در سن جوانی و نوجوانی بیشتر است. در روایت آمده است: کسی که در سن جوانی قرآن بخواند، قرآن با خون و گوشت او، آمیخته می‌شود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، با ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی، نشر علمیه الاسلامیه، ج۴، ص۴۰۵، کتاب فضل قرآن، باب حامل قرآن، ج۴.</ref>
 
==محبت==
یکی از راه‌های تقویت ایمان، [[محبت]] به خدا و دوستان خدا (مانند [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت(ع)]]) است. [[شهید مرتضی مطهری]]، یکی از بزرگترین امتیازات [[شیعه]] بر دیگر مذاهب را این دانسته که پایه و زیربنای اصلی مذهب شیعه، محبت است.<ref>مطهری، مرتضی، جاذبه و دافعه علی، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، ۱۳۶۶ش، ص۴۳.</ref> یکی از دلیل‌ها بر نقش محبت در تقویت باورهای دینی را، فداکاری یاران [[امام حسین(ع)]] در [[کربلا]] دانسته‌اند؛ زیرا عشق و محبت آنها باعث شد، در راه حمایت از او [[شهید]] شوند. [[امام صادق(ع)]] نیز، دین را همان «محبّت» دانسته است.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۶۰.</ref>
 
محبت اگر همراه با شناخت به باورهای دینی باشد، ایمانِ فرد را قوی‌تر خواهد کرد.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۶۰.</ref>


استاد جوادی آملی در این باره نکاتی آموزنده دارد؛ از جمله می‌گوید: بهترین راه صلاح، اُنس با قرآن است. به همین دلیل می‌فرماید: فاقرؤوا ما تیسر من القرآن؛ یعنی آن مقدار که برای شما میسور است، قرآن تلاوت کنید<ref>مزمل:۲۰.</ref> و با این کتاب الهی مأنوس باشید. حتی اگر معنای بعضی از آیات برای شما روشن نشد، نگویید خواندن بدون ادراک چه اثری دارد، چون قرآن کلام آدمی نیست که اگر کسی معنایش را نداند، خواندنش بی‌ثمر باشد؛ بلکه قرآن نور الهی است و خواندن آن عبادت است؛ هر چند معنای آن هم درک نشود. قرآن حبل (ریسمان) الهی است که اُنس با آن و تدبر در آن و ایمان و عمل به آن انسان را بالا می‌برد و به مقام صالحین ملحق می‌سازد. تحت ولایت الله قرار می‌دهد. اگر انسان مشمول ولایت الله بود، امورش را خدا اداره می‌کند و در آن مقام دیگر راهی برای وسوسه و رخنة اهریمن نیست.<ref>جوادی آملی، عبدالله، قرآن در قرآن، تفسیر موضوعی 1، قم، نشر مؤسسه اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش، ص۲۳۷–۲۴۰.</ref>


انس و تلاوت قرآن، چون انسان را زیر پوشش ولایت الهی می‌برد، وسوسه‌های تبلیغات سوء، بر باورهای دینی او اثر نمی‌کند؛ به خصوص اگر قرآن در فصل شکوفای عمر، یعنی سن جوانی و نوجوانی خوانده شود؛ لذا در روایات آمده: کسی که در سن جوانی قرآن بخواند، قرآن با خون و گوشت او ـ یعنی خمیر مایة وجودی او ـ آمیخته می‌شود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، با ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی، نشر علمیه الاسلامیه، ج۴، ص۴۰۵، کتاب فضل قرآن، باب حامل قرآن، ج۴.</ref>
کسی که فردی را برای خود، [[انسان کامل]] شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل [[عرفان]]، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خودبه‌خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، [[توسل]] به آنها، [[زیارت]] آنها و هدیه دادن کارهای خوب به آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.<ref>دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۸.</ref>


بدون تردید کسی که معارف قرآن با خمیرة وجودی او آمیخته شده باشد، تندباد شبهات و به تعبیر مقام معظم رهبری: «شبیخون فرهنگی» بیگانگان، نمی‌تواند در باورهای دینی او خلل و اضطراب ایجاد کند. (دربارة تأثیر و آثار تلاوت قرآن به منبع ذیل مراجعه شود).<ref>کتاب فضل قرآن، باب حامل قرآن، ج۴، ص 394 تا 446.</ref>


زیارت و ملاقات برادران دینی و [[عالم|علمای]] دینی و [[مؤمن|مؤمنان]] حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.<ref>دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۵۰.</ref>
==عبادت و نیایش==
==عبادت و نیایش==
عبادت و نیایش و انس مداوم با مناجات‌های الهی و تشرف به محضر بزرگان و علمای راستین و استفاده از برکات علمی و معنوی و انفاس قُدسی آنان، در استحکام و تقویت باورهای دینی و مذهبی نقش مؤثر دارد.<ref>مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، جدید گفتارهای معنوی، نشر صدرا، چاپ نونزدهم، ۱۳۷۸ش.</ref>
{{اصلی|عبادت}}
عبادت (مانند [[نماز|نماز‌های واجب]])، نیایش و انس مداوم با [[مناجات|مناجات‌های الهی]]، در تقویت باورهای دینی اثرگذار است.<ref name=":0" />  


==نتیجه==
عبادت‌های روزانه مثل [[نماز]]های واجب، [[نماز شب]] و عبادت‌های موسمی مثل [[روزه]]، [[حج]] و [[اعتکاف]] اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.<ref> دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۰.</ref> آنچه در [[دعا]] و نیایش اهمیت دارد باور به [[فقر]] و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی [[خدا|خداوند]] است.<ref>دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۶.</ref>
خلاصه و فشرده همه مطالب یاد شده آن است که تمسک به قرآن و عترت، در همه ادوار و زمانها، مهمترین، بلکه تنها راه تقویت و حافظ عقاید و باورهای دینی و مذهبی است؛ لذا در حدیثی که شیعه و سنی آن را از پیامبر نقل کرده‌اند حضرت فرمود: {{قرآن|انّی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ما اِن تمسکتم بهما لن تضلّوا بعدی ابداً}}، من دو چیز گرانبها یعنی کتاب خدا و عترت خود را میان شما به یادگار گذاشته‌ام، اگر به آن دو تمسک نمایید، هرگز بعد از من دچار گمراهی نمی‌شوید.<ref>فضائل الخمسه من الصحاح السته، قم، نشر مجمع جهانی اهلبیت، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص 1، مقدمه و ص52.</ref>
{{پایان پاسخ}}


رفتن به محضر عالمان دین و استفاده از علم و بهره گرفتن از رفتارهای [[اخلاق|اخلاقی]] آنان نیز، در استحکام ایمان مؤثر دانسته شده است.<ref name=":0">مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، گفتارهای معنوی، نشر صدرا، چاپ نوزدهم، ۱۳۷۸ش.</ref>
==منابع==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = اخلاق
| شاخه فرعی۱ = ایمان
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | بازبینی =
| ارجاعات =
| بازبینی نویسنده = 
  | بازبینی = شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =
خط ۵۸: خط ۶۶:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
<references group="یادداشت" />
<references />
<references />
<references group="یادداشت" />
 
[[رده:فضایل اخلاقی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۰


سؤال

راه‌های تقویت و افزایش ایمان قلبی و باورهای دینی چیست؟

راه‌های افزایش ایمان، یاد خدا، شناخت دین، انس با قرآن، محبت به معصومان(ع) و عبادت ذکر شده است.

یاد خدا، اطمینان قلبی آورده و در پی آن باورهای دینی محکم می‌شود. انس با قرآن، انسان را زیر پوشش ولایت الهی قرار داده و راه نفوذ وسوسه‌های شیطان را می‌بندد. رفتن به محضر عالمان دین و شرکت در مراسمات دینی نیز، در تقویت باورهای دینی تأثیرگذار دانسته شده است.

یاد خدا و شناخت دین

یاد خدا، یکی از راه‌های تقویت ایمان و باورهای دینی است؛ چنان‌که بر پایه قرآن،[یادداشت ۱] یاد خدا اطمینان و آرامش قلب می‌آورد و هر گاه انسان به مقام اطمینان قلبی برسد، باورهای دینی او محکم می‌شود.

یکی از راه‌های تقویت ایمان، شناخت درست دین است. هر اندازه انسان، دین را بهتر و درست‌تر بشناسد، بهتر و بیشتر می‌تواند در برابر هجوم تبلیغات دین‌زدایی، مقاومت کند. اگر باورهای دینی انسان، مستند و محکم نباشد، نمی‌تواند در برابر این هجوم، مقاومت کند.

محاسبه نفس و توبه

محاسبه نفس یعنی انسان خوب و بد اعمال و رفتار خود در طول روز را ارزیابی کند. برای اعمال خوب سجده شکر و برای اعمال بد توبه واقعی به جای آورد. در کنار محاسبه نفس، مراقبه نیز لازم است؛ یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.


برای توبه دو پایه اصلی وجود دارد: پشیمانی نسبت به گناهان و تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.[۱] شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن حقوق مردم» و «ادای حقوق الهی» است. شب زنده‌داری به جهت سخت بودن می‌تواند نقش موثری در خارج شدن از حال و هوای گناه داشته باشد.[۲]

انس با قرآن

بر پایه آیه ﴿وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا؛ و هنگامی که آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان افزوده می‌شود[۳] انس با قرآن یکی از راه‌های تقویت ایمان است. در قرآن سفارش شده است هر مقدار که برای شما مقدور است قرآن تلاوت کنید.[۴] آیت‌الله جوادی آملی، مرجع و مفسّر شیعه، در تفسیر این آیه گفته است حتی اگر معنای آیات درک نشود نیز، خواندن قرآن عبادت است.[۵] به باور آیت‌الله جوادی آملی، انس با قرآن انسان را به مقام صالحان رسانده و راه را برای وسوسه اهریمن می‌بندد.[۵] انس با قرآن، انسان را زیر پوشش ولایت الهی می‌برد؛ بنابراین، وسوسه‌های تبلیغات سوء، بر باورهای دینی او اثر نمی‌گذارد.

بر پایه روایات، تأثیر انس با قرآن در سن جوانی و نوجوانی بیشتر است. در روایت آمده است: کسی که در سن جوانی قرآن بخواند، قرآن با خون و گوشت او، آمیخته می‌شود.[۶]

محبت

یکی از راه‌های تقویت ایمان، محبت به خدا و دوستان خدا (مانند پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)) است. شهید مرتضی مطهری، یکی از بزرگترین امتیازات شیعه بر دیگر مذاهب را این دانسته که پایه و زیربنای اصلی مذهب شیعه، محبت است.[۷] یکی از دلیل‌ها بر نقش محبت در تقویت باورهای دینی را، فداکاری یاران امام حسین(ع) در کربلا دانسته‌اند؛ زیرا عشق و محبت آنها باعث شد، در راه حمایت از او شهید شوند. امام صادق(ع) نیز، دین را همان «محبّت» دانسته است.[۸]

محبت اگر همراه با شناخت به باورهای دینی باشد، ایمانِ فرد را قوی‌تر خواهد کرد.[۹]


کسی که فردی را برای خود، انسان کامل شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل عرفان، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خودبه‌خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، توسل به آنها، زیارت آنها و هدیه دادن کارهای خوب به آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.[۱۰]


زیارت و ملاقات برادران دینی و علمای دینی و مؤمنان حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.[۱۱]

عبادت و نیایش

عبادت (مانند نماز‌های واجب)، نیایش و انس مداوم با مناجات‌های الهی، در تقویت باورهای دینی اثرگذار است.[۱۲]

عبادت‌های روزانه مثل نمازهای واجب، نماز شب و عبادت‌های موسمی مثل روزه، حج و اعتکاف اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.[۱۳] آنچه در دعا و نیایش اهمیت دارد باور به فقر و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی خداوند است.[۱۴]

رفتن به محضر عالمان دین و استفاده از علم و بهره گرفتن از رفتارهای اخلاقی آنان نیز، در استحکام ایمان مؤثر دانسته شده است.[۱۲]

منابع

  1. مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۴۵.
  2. برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۶۷.
  3. انفال:۲.
  4. مزمل:۲۰.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ جوادی آملی، عبدالله، قرآن در قرآن، تفسیر موضوعی 1، قم، نشر مؤسسه اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش، ص۲۳۷–۲۴۰.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، با ترجمه سیدهاشم رسولی محلاتی، نشر علمیه الاسلامیه، ج۴، ص۴۰۵، کتاب فضل قرآن، باب حامل قرآن، ج۴.
  7. مطهری، مرتضی، جاذبه و دافعه علی، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، ۱۳۶۶ش، ص۴۳.
  8. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۶۰.
  9. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۶۰.
  10. دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۸.
  11. دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۵۰.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، گفتارهای معنوی، نشر صدرا، چاپ نوزدهم، ۱۳۷۸ش.
  13. دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۰.
  14. دیلمی، احمد؛ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۶.
  1. ﴿أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ آگاه باش كه با ياد خدا دلها آرامش مى‏ يابد(رعد:۲۸)