|
|
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش}}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| آيا پدر دختر مي تواند از پسری برای دخترش خواستگاري كند چون حضرت شعيب((ع)) اين كار را براي دخترش انجام دادند، آيا در صورت جواب رد پسر ضربۀ روحي به دختر نمي خورد؟
| | آیا پدر دختر می‌تواند از پسری برای دخترش خواستگاری کند چون حضرت شعیب «ع» این کار را برای دخترش انجام دادند، آیا در صورت جواب رد پسر ضربه روحی به دختر نمی‌خورد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
|
| |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| ازدواج و تشكيل خانواده در هر منطقه اي با آداب و رسومي همراه است كه از جمله اين آداب و رسوم، مراسم خواستگاري مي باشد و آگاهي از حدود و فلسفه آن، براي ما لازم است. دراغلب موارد خانواده مرد به خواستگاري زن مي رود و پس از انجام آداب مربوطه، در صورت قبول طرفين، كار به مرحله عقد شرعي و رسمي ازدواج مي رسد. البته گاهي اوقات ديده شده يا شنيده شده كه خواستگار، خانواده دختر بوده است و بخاطر اين خرق عادت و رسوم مشكلي هم پيش نيامده؛ حتّي در بعضي كشورها مانند هندوستان، در برخي مناطق مرسوم است كه خانواده دختر به خانواده پسر پيشنهاد ازدواج مي كند و يا حداقل از طرف خانواده دختر پيشنهاد مي شود كه مثلاً ما آمادگي داريم دخترمان را به ازدواج پسر شما درآوريم.
| | {{درگاه|خانواده}} |
| | | خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام [[جایز]] است. به دخترانی که بر اساس ملاک‌های درست، همسر آینده خودشان را انتخاب کرده‌اند، پیشنهاد شده است برای مطرح کردن درخواست خود، از واسطه‌ای [[مؤمن]]، مورد اعتماد و متأهل استفاده کنند. |
| چنين قضيه اي در صدر اسلام نيز اتفاق افتاده است؛ به اين صورت كه زني در خدمت پيامبر اكرم آمد و اظهار آمادگي براي ازدواج با پيامبر(ص) را نمود. پيامبر(ص) در جواب سكوت فرمود، مرد مسلماني آنجا بود، عرض كرد: «يا رسول اللهّ! اگر شما راحاجتي به اين خانم نيست او را به من تزويج كنيد». پيامبر قبول كردند و زن نيز در مقابل اجازه پيامبر پذيرفت كه با مهريه اي برابر با آموزش چند سوره از قرآن به ازدواج آن مرد دربيايد<ref>ذاكري، مجتبي، فلسفه ازواج دائم وموقت در اسلام، تهران، غدير خم، ۱۳۸۰، ص۱۱، نقل از تفسير سيوطي، ج۵، ص۲۰۹؛ ذيل آيه شريفه « و امرأهً مؤمنه ان وهبت نفسها للنّبي» احزاب/۵۰.</ref>.
| |
| | |
| در شرع مقدس اسلام هم، هيچ دليلي مبني بر عدم جواز خواستگاري كردن زن از مرد، وجود ندارد و بهترين دليل بر جواز آن، وقوع آن در حضور پيامبر اسلام(ص) مي باشد. البته هر پديده اي اجتماعي هنجار، موقعيّت و شرايط مناسب خود را مي طلبد. همان طور كه بيان شد، مثلاً در فرهنگهايي مانند برخي مناطق كشور هندوستان خواستگاري زن از مرد، از قدر و منزلت زن نمي كاهد و او را در چشم مرد كوچك نمي كند و حتي اگر جواب خواستگاري از طرف خانواده مرد منفي باشد، موجب سرشكستگي خانواده دختر نمي شود و از نظر رواني هم براي دختر شكننده نيست، امّا آيا در فرهنگهايي مانند فرهنگ كشور ما واقعاً اين چنين است؟ آيا اگر زن در پاسخ خواستگاري از مردي جواب ردّ بشنود مي تواند تحمل كند؟ و باعث شكست عاطفي و رواني اش نمي شود?
| |
| | |
| براي روشن تر شدن مسأله نظر شمارا به چند مطلب اساسي جلب مي نمائيم:
| |
| | |
| ==خواستگاري اظهار طلب است نه فقط يك حق انتخاب==
| |
| | |
| خواستگاري به معناي نهايت طلب و شدت خواستن است. بنابر اين خانواده اي كه به خواستگاري دختري مي رود بايد واقعاً خواستار ازدواج با او باشند و با رفتارشان اين خواستاري و تمنا و علاقه مندي را نشان دهند.<ref>حسيني، علي اكبر، اخلاق در خانواده، قم، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه، ماهنامه پيام زن، ش ۱، ۱۳۷۱.</ref>
| |
| | |
| از طرف ديگر خواستگاري مرد از زن بر طبق نظر علّامه طباطبائي در تفسير الميزان، مطابق فطرت و طبيعت شمرده و توجيه شده است؛ «از آنجا كه زن بايد جنس مخالف خود، يعني مرد را مجذوب خود كند و مرد براي اينكه نسل بشر، باقي بماند و به طرف او و ازدواج، با زن برود، خداوند در آفرينش انسان خلقت زن را لطيف قرار داد ...»<ref>طباطبائي، محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، قم، دفتر انتشارات اسلامي، ۱۳۸۱، چاپ دوم، ص۴۰۹.</ref>. لذا دختران بر اساس ساختار روحي و رواني شان به انتخاب شدن گرايش دارند و به قول شهيد مطهري «آفرينش، مرد را مظهر طلب و عشق، و زن را مظهر محبوبيت و معشوقيت قرار داده است. احساسات مرد نيازآميز و احساسات زن نازخيزاست. احساسات مرد، طالبانه و احساسات زن مطلوبانه است<ref>مطهري، مرتضي، مسأله حجاب، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۶۸، ص۲۱۴.</ref>».
| |
| | |
| اينكه از قديم الايام هم مردان به خواستگاري زنان مي رفته اند و از آنها تقاضاي همسري مي كرده اند نشانه حيثيت و احترام زن بوده است. براين اساس حفظ حدود و توجه به ارزشهاي اخلاقي و رعايت برخي آداب عرفي و خانوادگي موجّه كه زير بناي عفت و عزت جوانان را تشكيل مي دهد و هم براي پسران ضروري است و هم براي دختران، لكن حفظ اين امور از ناحيه دختر و خانواده دختران ضروري تر است؛ زيرا لطافت روح دختران و غلبه داشتن عواطف و احساسات جنس مؤنث ايجاب مي كند به موضوع حفظ حريم و عفاف خود بيش از جنس مذكر توجه كنند و با پيش قدم نشدن در امر ازدواج مهرتأييد ديگري بر گوهر بودن خود بزنند.
| |
| | |
| ==داستان دختران حضرت شعيب و حضرت موسي==
| |
| | |
| در تاريخ آمده است كه حضرت شعيب به موسي(ع) گفت: « من مي خواهم يكي از دو دخترم را به همسري تو در آورم به شرط آن كه هشت سال براي من كار كني و اگر تا ده سال كار خود را افزايش دهي، محبّتي از طرف توست، من نمي خواهم كار سنگيني بردوش تو نهم، ان شاء الله مرا از شايستگان خواهي يافت». و موسي(ع) با پيشنهاد شعيب(ع) موافقت كرد<ref>محمدي اشتهاردي، محمد، قصه هاي قرآن، تهران. مؤسسه انتشارات نبوي، ۱۳۷۹، ص۲۴۹.</ref>.
| |
|
| |
|
| همان طور كه بيان شد، از شرطي كه حضرت شعيب(ع) براي ازدواج موسي(ع) با صفورا، دخترش قرار داد و حضرت موسي(ع) هم اين شرط را قبول نمود، برمي آيد كه موسي(ع) از قبل خواستار ازدواج با دختر شعيب نبي(ع) بوده است و گرنه زير بار چنين شرطي نمي رفت: گذشته از اين كه در اين مورد دو پيامبر حضور دارند. از طرفي ديگر حضرت موسي(ع) مدت زيادي در خانه حضرت شعيب(ع) زندگي كردند و حضرت شعيب(ع) از صفات اخلاقي مثبت و روحيات حضرت موسي خبر داشتند و مي دانستند كه حضرت موسي با دخترشان تناسب هاي زيادي با هم دارند و بالاترين آنها تناسب در ايمان و دينداري بود. حضرت موسي نيز داراي سجايا و صفات اخلاقي والايي بودند و اگر نمي خواستند با دختر حضرت شعيب ازدواج كنند حتماً به شكلي منطقي برخورد مي كردند كه از نظر روحي آسيبي به دختر حضرت شعيب نخورد؛ نيز احتمال دارد كه حضرت شعيب اين مسأله را دور از نظر دخترانشان مطرح كرده اند؟! اگر جواب منفي باشد به آنها ضربه اي نخورد.
| | البته با توجه به ویژگی‌هایی که در زن و مرد وجود دارد، بهتر دانسته شده که خواستگاری از طرف مرد انجام شود. همچنین توجه و رعایت رسومی که در منطقه یا جامعه رواج دارد، از جمله خواستگاری مرد از زن، بهتر دانسته شده است. |
|
| |
|
| ==نكاتي پيرامون خواستگاري== | | ==جواز== |
| | خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام [[جایز]] است. برای جواز خواستگاری زن از مرد، شواهدی وجود دارد که چنین است: |
|
| |
|
| در ارزشگذاري مقام انساني زن و مرد، وحدت نوع اقتضاء مي كند كه ميان آن دو از جهت بعد جنسيّت هيچ تفاوتي نباشد، يعني هيچ يك از زن و مرد وجود تبعي و ثانوي ندارد و در بيان قرآن كريم، طبق تأكيد علّامه طباطبائي، منظور از «خلقت حوا از آدم» ، همان وحدت نوع و تماثل و تشابهي است كه در اصل و حقيقت انساني دارند<ref>مرتضي، سيد ضياء، درآمدي بر شناخت مسايل زنان، قم، دفتر تبليغات حوزه علميه، ماهنمامه پيام زن، ش ۶۸، ۱۳۷۶؛ نقل از تفسير الميزان، چاپ چهارم، ص۱۳۶.</ref>. لذا در برخي روايات آمده است كه حتّي وقتي آدم(ع) به حوا(ع) گفت: «پيش من بيا»، حوا گفت: «نه! تو پيش من بيا» و خداوند نيز به آدم دستور داد كه به سراغ حوا برود و رسم خواستگاري مرد از زن نيز شايد از همين ناشي شده باشد<ref> مرتضي، سيد ضياء، درآمدي بر شناخت مسايل زنان، قم، دفتر تبليغات حوزه علميه، ماهنمامه پيام زن، ش ۶۸، ۱۳۷۶، نقل از من لا يحضر الفقيه، چاپ سوم، ص۳۸۰.</ref>. | | *زنی نزد [[پیامبر(ص)]] آمد و اظهار آمادگی کرد که با پیامبر(ص) [[ازدواج]] کند. حضرت محمد(ص) در جواب سکوت فرمود. مرد [[اسلام|مسلمانی]] که آنجا بود از پیامبر(ص) درخواست کرد که اگر تصمیم ندارد با آن زن ازدواج کند، (در صورت رضایت زن) او را به ازدواج خودش دربیاورد. پیامبر قبول کرد و زن نیز پذیرفت و به ازدواج آن مرد درآمد.<ref>ذاکری، مجتبی، فلسفه ازواج دائم وموقت در اسلام، تهران، غدیر خم، ۱۳۸۰، ص۱۱، نقل از تفسیر سیوطی، ج۵، ص۲۰۹؛ ذیل آیه شریفه «و امرأهً مؤمنه ان وهبت نفسها للنّبی» احزاب/۵۰.</ref> |
| | *[[حضرت شعیب(ع)]] به [[حضرت موسی(ع)]] گفت: «می‌خواهم یکی از دو دخترم را به همسری تو درآورم به شرط آن که هشت سال برای من کار کنی و اگر تا ده سال کار خود را افزایش دهی، محبّتی از طرف توست، من نمی‌خواهم کار سنگینی بر دوش تو نهم، ان شاء الله مرا از شایستگان خواهی یافت». موسی(ع) با پیشنهاد شعیب(ع) موافقت کرد.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، قصه‌های قرآن، تهران. مؤسسه انتشارات نبوی، ۱۳۷۹، ص۲۴۹.</ref> |
|
| |
|
| به هرحال اينكه در اكثر موارد رسم براين است كه مرد به خواستگاري زن مي رود علل و عواملي دخيل بوده اند. لذا اين يك هنجار اجتماعي محسوب مي شود. مگر اينكه مواردي به دلايلي مخصوص ايجاب كند كه خواستگاري از طرف زن صورت پذيرد كه دراين باره توجّه به چند تذكّرضروري به نظر مي رسد: | | ==توجه به ویژگی‌های زنانه== |
| | از نظر [[اسلام]]، ارزش انسانیِ مرد و زن مساوی است؛<ref>مرتضی، سید ضیاء، درآمدی بر شناخت مسائل زنان، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، ماهنمامه پیام زن، ش ۶۸، ۱۳۷۶؛ نقل از تفسیر المیزان، چاپ چهارم، ص۱۳۶.</ref> با این همه، هر کدام ویژگی‌هایی مخصوص خود را دارند. به گفته [[مرتضی مطهری]]، فطرت مرد بر خواستن و عشق ورزیدن آفریده شده، و فطرت زن بر خواسته شدن و معشوق بودن خلق شده است.<ref>مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ابتدای کتاب.</ref> برای مرد قابل تحمّل است که از زنی خواستگاری کند و جواب منفی بشنود؛ ولی برای زن که می‌خواهد محبوب و معشوق باشد و در قلب مرد نفوذ کند، قابل تحمّل نیست که مردی را به همسری خود دعوت کند و جواب رد بشنود.<ref name=":1">مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.</ref> |
|
| |
|
| اولاً: در انتخاب همسر و تصميم براي ازدواج، نبايد تسليم احساسات شد؛ بلكه بايد با تفكّر و دور انديشي و از طرف ديگر با مشورت و همفكري والدين و افراد خبره و دلسوز، در تمامي مراحل اقدام نمود.
| | ویلیام جیمز، فیلسوف آمریکایی نیز، بر این عقیده است که دختران، در طول تاریخ دریافتند که [[عزت]] و احترامشان به این است که دنبال مردان نروند.<ref name=":1" /> در متون دینی شواهدی وجود دارد که بر اساس [[فطرت]]، بهتر است مرد از زن خواستگاری کند. بر اساس برخی [[روایت|روایات]]، وقتی [[حضرت آدم(ع)]] از [[حوا]] خواست نزد او بیاید، حوا گفت: «نه! تو پیش من بیا.» و [[خداوند]] نیز به آدم دستور داد که به طرف حوا برود. به باور برخی شاید رسم خواستگاری مرد از زن از همین ناشی شده باشد.<ref>مرتضی، سید ضیاء، درآمدی بر شناخت مسائل زنان، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، ماهنمامه پیام زن، ش ۶۸، ۱۳۷۶، نقل از من لا یحضر الفقیه، چاپ سوم، ص۳۸۰.</ref> |
|
| |
|
| ثانياً. به علّت تفاوتي كه بين پسر و دختر، به طور طبيعي وجود دارد، بهتر آن است كه خواستگاري از طرف مرد باشد. اگر عكس اين قضيه اتفاق بيفتد؛ حيثيت و ارزش دختر در شرف تهديد قرار مي گيرد. زيرا دختران براساس ساختار روحي و رواني شان به انتخاب شدن گرايش دارند؛ درست همانند گلهايي كه در گستان انتخاب مي شوند. اين گرايش دروجودشان باعث مي شود، اگردر انتخاب شريك زندگي خود اقدام به گزينش كنند، ولي با پاسخ سرد يا منفي طرف مقابل روبرو شوند چه بسا برايشان شكننده باشد و احساس كنند كه قابليت «محبوب واقع شدن» ندارند.
| | به دختران جوانی که همسر آینده خودشان را بر اساس ملاک‌های صحیح انتخاب کرده‌اند، پیشنهاد شده است برای مطرح کردن درخواست خود، از واسطه استفاده کنند. با وجود واسطه اگر جواب مرد مثبت باشد، دختر از حالت انتظار بیرون می‌آید و اگر منفی باشد، چون به صورت غیر مستقیم است، کرامت انسانی‌شان لطمه نمی‌خورد. برای این امر باید فردی مورد اعتماد، رازنگه‌دار و متأهل واسطه قرار داده شود.<ref name=":0">صافی، احمد، خانواده متعادل، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۴ش.</ref> |
| | ==توجه به رسوم== |
| | از دوران گذشته و در بسیاری از ملل، خواستگاری مردان مرسوم بوده و این رسم منحصر به جامعه اسلامی یا [[ایران]] نیست. توجه و رعایت رسومی که در منطقه یا جامعه‌ای رواج دارد، اگر مخالف با دستورات دین نباشد، پسندیده است. |
|
| |
|
| در پايان پيشنهادي مطرح مي شود تا دختران جواني كه همسر آينده خودشان را بر اساس ملاكها و معيارهاي صحيح و مناسب انتخاب كرده اند و احتمال قوي دهند كه در صورت پيشنهاد ازدواج به آنها پاسخ مثبت دريافت كنند، بتوانند با عملي كردن آن هم از حالت انتظار بيرون آيند و هم با پاسخ منفي مردان مواجه نشوند و به تعادل روحي و عزت و كرامت انساني شان لطمه وارد نشود، مشروط براينكه در اجراي اين پيشنهاد وقت كافي صورت گيرد. زيرا مواردي ديده و شنيده شده كه در اثر بي دقتي در اين امر دختران جوان بالأخص در قشر دانشجو، دچار شكست رواني و شخصيتي شديدي شده اند و اصلاً از ازدواج متنفر گرديده اند.
| | ==جستارهای وابسته== |
|
| |
|
| براي اين امر بايد از فردي مورد اعتماد، دلسوز و متأهل خواسته شود كه دختر مورد نظر را به فرد يا افراد صالح و شايسته كه در صدد ازدواج هستند معرفي كند، بطوري كه آن فرد از اين قضيه مطلع نشود و بعداً دختر مورد نظر را از خانواده اش خواستگاري كند و مقدمات ازدواج را فراهم آورد . باز تأكيد مي شود كه فرد واسطه بايد راز نگه دار، دلسوز، مورد اعتماد و حتماً خودش متأهل باشد.
| | *[[دلیل خواستگاری حضرت خدیجه از پیامبر(ص)]] |
| | |
| =تقویت=
| |
| توجه داشته باشيد كه فقط علاقه شما كافي نيست؛ بايد او هم نسبت به شما علاقه داشته باشد؛ زيرا عشق دو طرفه است. اگر مطمئن هستيد كه ايشان هم به شما علاقه دارد، مي‌توانيد به اين عشق اميدوار باشيد و به نحوي ابراز كنيد. اما اگر ايشان آشنايي كافي با شما ندارد يا علاقه‌اي به شما ندارد، در اين صورت اظهار علاقه و صحبت به ايشان نوعي تحقير خود محسوب مي‌شود.<ref>اكبري، محمود، دختران، پندها و هشدارها، انتشارات گلستان ادب، ۱۳۸۱، فصل اول.</ref>
| |
| | |
| به هر حال از نظر روان شناختي لازم است اقدام و پيشنهاد از طرف ايشان باشد نه شما. در اين صورت مطمئن مي‌شويد كه واقعاً مي‌خواهيد با شما ازدواج كند. بهترين راهي كه مي‌توانيد در پيش بگيريد اين است كه فردي متدين و رازدار را واسطه قرار دهيد. كسي كه هم شما به وي اعتماد داريد و هم ايشان. به اين صورت كه نظر او را درباره ازدواج و انتخاب همسر سوال كند. شايد ايشان فرد ديگري را انتخاب كرده باشد و شما از آن اطلاعي نداريد. يا ملاك‌هايي را در نظر داشته باشد كه با ملاك‌هاي شما سازگار نيست. با استفاده از اين روش معلوم مي‌شود كه نظر او چيست.<ref> صافي، احمد، خانواده متعادل، انجمن اوليا و مربيان، ۱۳۷۴ش.</ref>
| |
| | |
| اگر به شما علاقمند باشد، قطعاً اظهار مي‌كند و اگر توجهي به اين مسأله نداشته باشد يا شناختي نسبت به شما نداشته باشد، فردي كه واسطه قرار داده‌ايد، مي‌تواند شما را براي ايشان معرفي كند بدون اينكه از علاقه شما نسبت به ايشان سخني به ميان آورد اگر واقعاً ايشان به اين موضوع و ازدواج با شما علاقمند باشد، پيشنهاد مي‌كند. اين بهترين و مطمئن‌ترين راهي است كه شما مي‌توانيد در پيش بگيريد.
| |
| | |
| {{پایان پاسخ}}
| |
| | |
| {{مطالعه بیشتر}}
| |
| ==مطالعه بیشتر==
| |
| * احمدی، محمدرضا، خواستگاری، قم: دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها)، ۱۳۹۱. | |
| * پلنگ‌پوش، منیژه، خواستگاری (۹۰ نکته کاربردی برای مراسم خواستگاری)، نوش، ۱۳۸۵.
| |
| * حسینی، سیدحسین، آیین خواستگاری و ازدواج، تهران: منیر، ۱۳۸۹.
| |
| * معظمی گودرزی، شهره، بررسی خواستگاری در فقه و حقوق، تهران: نیک ملکی، ۱۳۹۱.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| <references />
| | {{پانویس|۲}} |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = تربیت و مشاوره | | | شاخه اصلی = تربیت و مشاوره |
| |شاخه فرعی۱ = خانواده | | | شاخه فرعی۱ = خانواده |
| |شاخه فرعی۲ = ازدواج | | | شاخه فرعی۲ = ازدواج |
| |شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه = شد |
| | تیترها = | | | تیترها = شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش = شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی = شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = شد |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی نویسنده = |
| | تکمیل = | | | بازبینی = |
| | اولویت = | | | تکمیل = |
| | کیفیت = | | | اولویت = ج |
| | | کیفیت = ب |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | <references /> |
| | |
| | [[رده:خواستگاری]] |
سؤال
آیا پدر دختر می‌تواند از پسری برای دخترش خواستگاری کند چون حضرت شعیب «ع» این کار را برای دخترش انجام دادند، آیا در صورت جواب رد پسر ضربه روحی به دختر نمی‌خورد؟
خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام جایز است. به دخترانی که بر اساس ملاک‌های درست، همسر آینده خودشان را انتخاب کرده‌اند، پیشنهاد شده است برای مطرح کردن درخواست خود، از واسطه‌ای مؤمن، مورد اعتماد و متأهل استفاده کنند.
البته با توجه به ویژگی‌هایی که در زن و مرد وجود دارد، بهتر دانسته شده که خواستگاری از طرف مرد انجام شود. همچنین توجه و رعایت رسومی که در منطقه یا جامعه رواج دارد، از جمله خواستگاری مرد از زن، بهتر دانسته شده است.
جواز
خواستگاری زن از مرد، از نظر شرع اسلام جایز است. برای جواز خواستگاری زن از مرد، شواهدی وجود دارد که چنین است:
- زنی نزد پیامبر(ص) آمد و اظهار آمادگی کرد که با پیامبر(ص) ازدواج کند. حضرت محمد(ص) در جواب سکوت فرمود. مرد مسلمانی که آنجا بود از پیامبر(ص) درخواست کرد که اگر تصمیم ندارد با آن زن ازدواج کند، (در صورت رضایت زن) او را به ازدواج خودش دربیاورد. پیامبر قبول کرد و زن نیز پذیرفت و به ازدواج آن مرد درآمد.[۱]
- حضرت شعیب(ع) به حضرت موسی(ع) گفت: «می‌خواهم یکی از دو دخترم را به همسری تو درآورم به شرط آن که هشت سال برای من کار کنی و اگر تا ده سال کار خود را افزایش دهی، محبّتی از طرف توست، من نمی‌خواهم کار سنگینی بر دوش تو نهم، ان شاء الله مرا از شایستگان خواهی یافت». موسی(ع) با پیشنهاد شعیب(ع) موافقت کرد.[۲]
توجه به ویژگی‌های زنانه
از نظر اسلام، ارزش انسانیِ مرد و زن مساوی است؛[۳] با این همه، هر کدام ویژگی‌هایی مخصوص خود را دارند. به گفته مرتضی مطهری، فطرت مرد بر خواستن و عشق ورزیدن آفریده شده، و فطرت زن بر خواسته شدن و معشوق بودن خلق شده است.[۴] برای مرد قابل تحمّل است که از زنی خواستگاری کند و جواب منفی بشنود؛ ولی برای زن که می‌خواهد محبوب و معشوق باشد و در قلب مرد نفوذ کند، قابل تحمّل نیست که مردی را به همسری خود دعوت کند و جواب رد بشنود.[۵]
ویلیام جیمز، فیلسوف آمریکایی نیز، بر این عقیده است که دختران، در طول تاریخ دریافتند که عزت و احترامشان به این است که دنبال مردان نروند.[۵] در متون دینی شواهدی وجود دارد که بر اساس فطرت، بهتر است مرد از زن خواستگاری کند. بر اساس برخی روایات، وقتی حضرت آدم(ع) از حوا خواست نزد او بیاید، حوا گفت: «نه! تو پیش من بیا.» و خداوند نیز به آدم دستور داد که به طرف حوا برود. به باور برخی شاید رسم خواستگاری مرد از زن از همین ناشی شده باشد.[۶]
به دختران جوانی که همسر آینده خودشان را بر اساس ملاک‌های صحیح انتخاب کرده‌اند، پیشنهاد شده است برای مطرح کردن درخواست خود، از واسطه استفاده کنند. با وجود واسطه اگر جواب مرد مثبت باشد، دختر از حالت انتظار بیرون می‌آید و اگر منفی باشد، چون به صورت غیر مستقیم است، کرامت انسانی‌شان لطمه نمی‌خورد. برای این امر باید فردی مورد اعتماد، رازنگه‌دار و متأهل واسطه قرار داده شود.[۷]
توجه به رسوم
از دوران گذشته و در بسیاری از ملل، خواستگاری مردان مرسوم بوده و این رسم منحصر به جامعه اسلامی یا ایران نیست. توجه و رعایت رسومی که در منطقه یا جامعه‌ای رواج دارد، اگر مخالف با دستورات دین نباشد، پسندیده است.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ذاکری، مجتبی، فلسفه ازواج دائم وموقت در اسلام، تهران، غدیر خم، ۱۳۸۰، ص۱۱، نقل از تفسیر سیوطی، ج۵، ص۲۰۹؛ ذیل آیه شریفه «و امرأهً مؤمنه ان وهبت نفسها للنّبی» احزاب/۵۰.
- ↑ محمدی اشتهاردی، محمد، قصه‌های قرآن، تهران. مؤسسه انتشارات نبوی، ۱۳۷۹، ص۲۴۹.
- ↑ مرتضی، سید ضیاء، درآمدی بر شناخت مسائل زنان، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، ماهنمامه پیام زن، ش ۶۸، ۱۳۷۶؛ نقل از تفسیر المیزان، چاپ چهارم، ص۱۳۶.
- ↑ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ابتدای کتاب.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا، ۱۳۷۸ش، ص۳۹ و ۴۰.
- ↑ مرتضی، سید ضیاء، درآمدی بر شناخت مسائل زنان، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه، ماهنمامه پیام زن، ش ۶۸، ۱۳۷۶، نقل از من لا یحضر الفقیه، چاپ سوم، ص۳۸۰.
- ↑ صافی، احمد، خانواده متعادل، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۷۴ش.
