حدیث پاک‌کننده و مسجد بودن زمین

نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۵۳ توسط Shamloo (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال

حدیث «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً ...» از پیامبر(ص) در مورد مهر چه مفهومی دارد و منبع آن چیست؟

حدیث «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً...»، که از نبی اکرم(ص) نقل شده، بیش از ۱۰۰ مرتبه در کتاب‌های مختلف فقهی، حدیثی، اصولی آورده شده است؛ از جمله، در کتاب‌های بحارالانوار نوشتهٔ علامه مجلسی،[۱] خصال[۲] و امالی[۳] شیخ صدوق و وسائل‌الشیعه شیخ حر عاملی [۴]، با عبارات گوناگون، نقل شده است.

این حدیث، به طوری که از کتاب‌های فقهی و حدیثی بر می‌آید، در سه باب و تحت سه موضوع مورد استفاده واقع شده است:

  • در مبحث تیمم؛
  • در بحث وجوب سجده بر زمین؛
  • در بحث امکان اقامهٔ نماز در هر مکانی.

از این حدیث جواز سجده بر تمام زمین، و هر آنچه از آن می‌روید، استفاده شده است؛ چه از خاک باشد و چه از سنگ. نیز، به کار بردن «مُهر» هم، که از جنس خاک باشد، داخل در مضمون حدیث شده است.[نیازمند منبع]

کلمه مسجداً، که در روایت آمده، به معنی سجده‌گاه است؛ مفهوم حدیث بنابر این معنی چنین بیان شده است: زمین برای من به‌عنوان سجده‌گاه قرار داده شده و در موقع نماز می‌توان پیشانی را بر آن گذاشت. نیز، تمام زمین پاک‌کننده قرار داده شده تا در صورتی که نتوان وضو گرفت از آن برای وضو استفاده کرد.[نیازمند منبع]

منابع

  1. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ سوم، ۱۴۰۳هـ، ج۱۶ و ۷۸و ۸۰ و ۸۱و ۹۸.
  2. صدوق، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲، ص۲۹۲، ح ۵۶.
  3. صدوق، الامالی. تحقیق قسم الدراسیات الاسلامیه، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷هـ ق، ص۲۸۵–۳۱۶. س
  4. حر عاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، ۱۳۷۲ هـ ش، مهر، ج۲ و ۳ و ۵، ص۹۷۰، ۳۵۰، ۳۵۱،۱۱۷، ۳۴۵.