ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان در روایات: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا درست است که پیامبر اسلام(ص) به سلمان فارسی فرمودند: «اندیشیدن در یک آیه از قرآن کریم در ماه مبارک رمضان بهتر است از ختم قرآن کریم»؟
روایاتی درباره ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان نقل کنید.{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}'''ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان در روایاتِ''' زیادی مورد تأکید قرار گرفته است؛ از آن جمله:
{{پاسخ}}...


== تدبر در قرآن در ماه رمضان ==
* [[پیامبر(ص)]] فرمودند: {{متن عربی|أكثِروا فيهِ مِن تِلاوَةِ القُرآنِ|ترجمه=در ماه رمضان زياد قرآن بخوانيد}}.<ref>صدوق، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثة، تحقیق غلامرضا عرفانیان یزدی، قم،‌مکتبة الداوری، ۱۳۹۶ق، ص۹۵.</ref>
که در منابع معتبر روایی به چنین روایتی دسترسی پیدا نشد البته ممکن است در برخی کتاب‌ها باشد که در دسترس ما نبوده. ولی در کتاب مجموعه ورام عبارتی آمده به این مضمون که: «فقراءهٔ آیه بتفکر و فهم خیر من ختمه بغیر تفکر و فهم؛<ref>ورام، ابن ابی فراش،‌ مجموعة ورام، قم، انتشارات مکتبة الفقیه، بی تا، ج ۱، ص ۲۵۳، باب التفکر.</ref> خواندن یک آیه همراه با اندیشه و فهمیدن آن بهتر است از ختم قرآنی که همراه با اندیشیدن و فهمیدن نباشد».
* رسول خدا(ص) فرمودند: {{متن عربی|مَنْ تَلَا فِيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِي غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ|ترجمه=کسی که تلاوت کند آیه‌ای از آیات قرآن را در ماه رمضان برای اوست اجری مانند اجر کسی که تمام قرآن را تلاوت کرده در ماهی غیر از ماه رمضان}}.<ref>صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (ع)،‌ تحقیق مهدی لاجوردی، تهران، منشورات جهان،‌بی‌تا، ج۱، ص۲۹۶.</ref>
* پیامبر خدا(ص) فرمودند: {{متن عربی|مَن قَرَأَ آيَةً في رَمَضانَ أو سَبَّحَ كانَ لَهُ مِنَ الفَضلِ عَلى غَيرِهِ كَفَضلي عَلى اُمَّتي، فَطوبى لِمَن أدرَكَ رَمَضانَ! ثُمَّ طوبى لَهُ!|ترجمه=هر كس در ماه رمضان آيه‌اى از قرآن بخواند و يا تسبيحى بگويد، برترى آن عملش بر غير ماه رمضان، همچون برترىِ من بر امت من است. پس خوشا به حال آن كه رمضان را دريابد! خوشا به حال او!}}<ref>مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق،، ج۹۶، ص۳۴۵.</ref>


هر چند این عبارت شبیه آنچه در پرسش آمده می‌باشد ولی دو اشکال در این عبارت وجود دارد:
* [[امام باقر(ع)]] فرمودند:‌ {{متن عربی|لِكُلِّ شَيءٍ رَبيعٌ ، ورَبيعُ القُرآنِ شَهرُ رَمَضانَ|ترجمه=برای هر چيزى بهارى است و بهار قرآن، ماه رمضان است}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر الغفاری و محمد الآخوندی، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۳۰.</ref>
 
* علی بن حمزه، از اصحاب امام صادق(ع) گفت: {{متن عربی|دَخَلتُ عَلى أبي عَبدِاللّه  عليه السلام فَقالَ لَهُ أبو بَصيرٍ: جُعِلتُ فِداک! أقرَأُ القُرآنَ في شَهرِ رَمَضانَ في لَيلَةٍ؟ فَقالَ: لا. قالَ: فَفي لَيلَتَينِ؟ قالَ: لا. قالَ: فَفي ثَلاثٍ؟ قالَ: ها و أشار بِيَدِهِ. ثُمَّ قالَ: يا أبامُحَمَّدٍ، إنَّ لِرَمَضانَ حَقّا و حُرمَةً لا يُشبِهُهُ شَيءٌ مِنَ الشُّهورِ، و كانَ أصحابُ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله يَقرَأُ أحَدُهُمُ القُرآنَ في شَهرٍ أو أقَلَّ؛ إنَّ القُرآنَ لا يُقرَأُ هَذرَمَةً ولكِن يُرَتَّلُ تَرتيلاً، فَإِذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ الجَنَّةِ فَقِف عِندَها وسَلِ اللّه َ عز و جل الجَنَّةَ، و إذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ النّارِ فَقِف عِندَها و تَعَوَّذ بِاللّه مِنَ النّارِ|ترجمه=خدمت امام صادق(ع) رسيدم. ابوبصير به او عرض كرد: فدايت شوم! آيا در ماه رمضان، قرآن را در يک شب بخوانم؟ فرمود: «نه». گفت: در دو شب؟ فرمود: «نه». گفت: در سه شب؟ [ امام عليه السلام] با اشاره دست فرمود: «آرى». سپس فرمود: «اى ابومحمد، رمضان حق و حرمتى دارد كه هيچ يک از ماه‌ها شبيه آن نيست. هر كدام از اصحاب محمد(ص) قرآن را در يک ماه يا كمتر مى‌خواند. قرآن نبايد تندتند خوانده شود، بلكه باید با ترتيل و آرامش خوانده شود. هر گاه به آيه‌اى رسيدى كه ياد بهشت در آن است، درنگ كن و از خدا بهشت بخواه، و هر گاه به آيه‌اى رسيدى كه ياد آتش در آن است، تأمل کن و از آتش به درگاه خدا پناه ببر}}<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۶۱۷.</ref>
* در این عبارت اندیشیدن مطرح است نه اندیشیدن که در ماه رمضان باشد.
* وهب بن حفص از [[امام صادق(ع)]] نقل کرد: {{متن عربی|سَأَلتُهُ عَنِ الرَّجُلِ في كَم يَقرَأُ القُرآنَ؟ قالَ: في سِتٍّ فَصاعِداً. قُلتُ: في شَهرِ رَمَضانَ؟ قالَ: في ثَلاثٍ فَصاعِداً|ترجمه=از امام صادق(ع) پرسيدم: يک نفر، قرآن را در چه مدت بخواند؟ فرمود: در شش روز و بيشتر. گفتم: در ماه رمضان [چطور]؟ فرمود: در سه روز و بيشتر}}<ref>سید بن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، تحقیق جواد قيومى اصفهانى، قم، دفتر تبليغات اسلامى‌، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۲۳۲.</ref>
 
* علی بن مغیرة از [[امام کاظم(ع)]] نقل کرد: {{متن عربی|قُلتُ لَهُ: إنَّ أبي سَأَلَ جَدَّک عليه السلام عَن خَتمِ القُرآنِ في كُلِّ لَيلَةٍ، فَقالَ لَهُ: في شَهرِ رَمَضانَ، قالَ: اِفعَل فيهِ مَا استَطَعتَ. فَكانَ أبي يَختِمُهُ أربَعينَ خَتمَةً في شَهرِ رَمَضانَ، ثُمَّ خَتَمتُهُ بَعدَ أبي فَرُبَّما زِدتُ ورُبَّما نَقَصتُ، و إنَّما يَكونُ ذلِكَ عَلى قَدرِ فَراغي وشُغلي ونَشاطي وكَسَلي، فَإِذا كانَ يَومُ الفِطرِ جَعَلتُ لِرَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله خَتمَةً و لِفاطِمَةَ عليهاالسلام خَتمَةً و لِلأَئِمَّةِ عليهم السلام خَتمَةً حَتَّى انتَهَيتُ إلَيكَ فَصَيَّرتُ لَكَ واحِدَةً مُنذُ صِرتُ في هذِهِ الحالِ، فَأَيُّ شَيءٍ لي بِذلِكَ؟ قالَ: لَک بِذلِک أن تَكونَ مَعَهُم يَومَ القِيامَةِ. قُلتُ: اللّه ُ أكبَرُ! فَلي بِذلِک؟ قالَ: نَعَم ثَلاثَ مَرّاتٍ|ترجمه=به ابوالحسن کاظم(ع) گفتم: پدرم از جدّ تو درباره ختم قرآن در هر شب پرسيد و وى به او فرمود: در ماه رمضان، هر چه مى‌توانى، بكن. از اين رو پدرم در ماه رمضان، چهل قرآن ختم مى‌كرد. من نيز پس از پدرم، قرآن ختم مى‌كنم، گاهى بيشتر و گاهى كمتر. اين به‌خاطر فراغت يا گرفتارى، نشاط و يا بى‌حالى من است. پس چون عيد فطر مى‌شود، يک ختم براى پيامبر خدا(ص)، يک ختم براى فاطمه(س) و يک ختم هم براى امامان(ع) قرار مى‌دهم تا به شما برسم و يک ختم هم براى شما قرار مى‌دهم، از وقتى كه در اين حال قرار گرفته‌ام. من در مقابل اين، چه پاداشى دارم؟ فرمود: پاداش تو براى اين عمل، آن است كه در قيامت با آنان باشى. گفتم: اللّه اكبر! من چنين پاداشى دارم؟ سه بار فرمود: آرى}}<ref>کلینی، الكافی، ج۲، ص۶۱۸.</ref>
* مشخص نیست که این عبارت از مؤلف کتاب است یا برگرفته از روایات می‌باشد چون در ذیل باب تفکر و در اهمیت تفکر در قرآن آورده ولی هیچ اشاره ای ندارد که حدیث باشد.
* [[امام رضا(ع)]] فرمود: {{متن عربی|مَن قَرَأَ في شَهرِ رَمَضانَ آيَةً مِن كِتابِ اللّه ِ عزوجل كانَ كَمَن خَتَمَ القُرآنَ فی غَيرِهِ مِنَ الشُّهورِ|ترجمه=هر کس در ماه رمضان آیه‌ای از آیات قرآن خداوند عز و جل را بخواند،‌ مانند کسی است که تمام قرآن را در ماه‌های دیگر ختم کرده است}}.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۹۳، ص۳۴۱.</ref>
 
شبیه این عبارت در اعلام الدین دیلمی نیز آمده و البته با تفاوتی که به جای ختم گفته از هزار آیه بهتر است: «فقراءهٔ آیهٔ بتفکر و تفهم خیر من الف آیه بغیر تفکر و تفهم».<ref>الدیلمی، حسن بن ابی الحسن، اعلام الدین، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق، ص ۲۴۲.</ref>
 
یادآوری این نکته نیز لازم است که در روایات اسلامی بیشتر روی خواندن یک آیه و فضیلت آن بر ختم قرآن در غیر ماه رمضان تاکیده شده است نه تفکر در یک آیه و در ماه رمضان و البته اصل اندیشیدن در قرآن و آیات آن مورد مورد تأیید است که در مقدمه این نوشتار اشاره ای کوتاه شد. نمونه ای از روایاتی که می‌رساند یک آیه خواندن در ماه رمضان برابر ختم قرآن در دیگر ماه‌ها است عبارتند از:
 
* رسول خدا(ص) فرمود: «... من تلا فیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور؛ کسی که در ماه رمضان یک آیه بخواند، پاداش ختم قرآن در ماه‌های دیگر را دارد».<ref>الصدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، قم، مکتبه الداوری، بی‌تا، ص ۷۷.</ref>
 
* امام رضا(ع) فرمود: «الحسنات فی شهر رمضان مقبولة و السّیئات فیه مغفورة من قرا فی شهر رمضان آیة من کتاب الله عزوجل کان کمن ختم القرآن فی غیره من الشهور».<ref>المجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ق، ج۹۳، ص۳۴۱، ب۴۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۲: خط ۲۳:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۱

سؤال
روایاتی درباره ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان نقل کنید.

ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان در روایاتِ زیادی مورد تأکید قرار گرفته است؛ از آن جمله:

  • پیامبر(ص) فرمودند: «أكثِروا فيهِ مِن تِلاوَةِ القُرآنِ؛ در ماه رمضان زياد قرآن بخوانيد».[۱]
  • رسول خدا(ص) فرمودند: «مَنْ تَلَا فِيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِي غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ؛ کسی که تلاوت کند آیه‌ای از آیات قرآن را در ماه رمضان برای اوست اجری مانند اجر کسی که تمام قرآن را تلاوت کرده در ماهی غیر از ماه رمضان».[۲]
  • پیامبر خدا(ص) فرمودند: «مَن قَرَأَ آيَةً في رَمَضانَ أو سَبَّحَ كانَ لَهُ مِنَ الفَضلِ عَلى غَيرِهِ كَفَضلي عَلى اُمَّتي، فَطوبى لِمَن أدرَكَ رَمَضانَ! ثُمَّ طوبى لَهُ!؛ هر كس در ماه رمضان آيه‌اى از قرآن بخواند و يا تسبيحى بگويد، برترى آن عملش بر غير ماه رمضان، همچون برترىِ من بر امت من است. پس خوشا به حال آن كه رمضان را دريابد! خوشا به حال او!»[۳]
  • امام باقر(ع) فرمودند:‌ «لِكُلِّ شَيءٍ رَبيعٌ ، ورَبيعُ القُرآنِ شَهرُ رَمَضانَ؛ برای هر چيزى بهارى است و بهار قرآن، ماه رمضان است»[۴]
  • علی بن حمزه، از اصحاب امام صادق(ع) گفت: «دَخَلتُ عَلى أبي عَبدِاللّه عليه السلام فَقالَ لَهُ أبو بَصيرٍ: جُعِلتُ فِداک! أقرَأُ القُرآنَ في شَهرِ رَمَضانَ في لَيلَةٍ؟ فَقالَ: لا. قالَ: فَفي لَيلَتَينِ؟ قالَ: لا. قالَ: فَفي ثَلاثٍ؟ قالَ: ها و أشار بِيَدِهِ. ثُمَّ قالَ: يا أبامُحَمَّدٍ، إنَّ لِرَمَضانَ حَقّا و حُرمَةً لا يُشبِهُهُ شَيءٌ مِنَ الشُّهورِ، و كانَ أصحابُ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله يَقرَأُ أحَدُهُمُ القُرآنَ في شَهرٍ أو أقَلَّ؛ إنَّ القُرآنَ لا يُقرَأُ هَذرَمَةً ولكِن يُرَتَّلُ تَرتيلاً، فَإِذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ الجَنَّةِ فَقِف عِندَها وسَلِ اللّه َ عز و جل الجَنَّةَ، و إذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ النّارِ فَقِف عِندَها و تَعَوَّذ بِاللّه مِنَ النّارِ؛ خدمت امام صادق(ع) رسيدم. ابوبصير به او عرض كرد: فدايت شوم! آيا در ماه رمضان، قرآن را در يک شب بخوانم؟ فرمود: «نه». گفت: در دو شب؟ فرمود: «نه». گفت: در سه شب؟ [ امام عليه السلام] با اشاره دست فرمود: «آرى». سپس فرمود: «اى ابومحمد، رمضان حق و حرمتى دارد كه هيچ يک از ماه‌ها شبيه آن نيست. هر كدام از اصحاب محمد(ص) قرآن را در يک ماه يا كمتر مى‌خواند. قرآن نبايد تندتند خوانده شود، بلكه باید با ترتيل و آرامش خوانده شود. هر گاه به آيه‌اى رسيدى كه ياد بهشت در آن است، درنگ كن و از خدا بهشت بخواه، و هر گاه به آيه‌اى رسيدى كه ياد آتش در آن است، تأمل کن و از آتش به درگاه خدا پناه ببر»[۵]
  • وهب بن حفص از امام صادق(ع) نقل کرد: «سَأَلتُهُ عَنِ الرَّجُلِ في كَم يَقرَأُ القُرآنَ؟ قالَ: في سِتٍّ فَصاعِداً. قُلتُ: في شَهرِ رَمَضانَ؟ قالَ: في ثَلاثٍ فَصاعِداً؛ از امام صادق(ع) پرسيدم: يک نفر، قرآن را در چه مدت بخواند؟ فرمود: در شش روز و بيشتر. گفتم: در ماه رمضان [چطور]؟ فرمود: در سه روز و بيشتر»[۶]
  • علی بن مغیرة از امام کاظم(ع) نقل کرد: «قُلتُ لَهُ: إنَّ أبي سَأَلَ جَدَّک عليه السلام عَن خَتمِ القُرآنِ في كُلِّ لَيلَةٍ، فَقالَ لَهُ: في شَهرِ رَمَضانَ، قالَ: اِفعَل فيهِ مَا استَطَعتَ. فَكانَ أبي يَختِمُهُ أربَعينَ خَتمَةً في شَهرِ رَمَضانَ، ثُمَّ خَتَمتُهُ بَعدَ أبي فَرُبَّما زِدتُ ورُبَّما نَقَصتُ، و إنَّما يَكونُ ذلِكَ عَلى قَدرِ فَراغي وشُغلي ونَشاطي وكَسَلي، فَإِذا كانَ يَومُ الفِطرِ جَعَلتُ لِرَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله خَتمَةً و لِفاطِمَةَ عليهاالسلام خَتمَةً و لِلأَئِمَّةِ عليهم السلام خَتمَةً حَتَّى انتَهَيتُ إلَيكَ فَصَيَّرتُ لَكَ واحِدَةً مُنذُ صِرتُ في هذِهِ الحالِ، فَأَيُّ شَيءٍ لي بِذلِكَ؟ قالَ: لَک بِذلِک أن تَكونَ مَعَهُم يَومَ القِيامَةِ. قُلتُ: اللّه ُ أكبَرُ! فَلي بِذلِک؟ قالَ: نَعَم ثَلاثَ مَرّاتٍ؛ به ابوالحسن کاظم(ع) گفتم: پدرم از جدّ تو درباره ختم قرآن در هر شب پرسيد و وى به او فرمود: در ماه رمضان، هر چه مى‌توانى، بكن. از اين رو پدرم در ماه رمضان، چهل قرآن ختم مى‌كرد. من نيز پس از پدرم، قرآن ختم مى‌كنم، گاهى بيشتر و گاهى كمتر. اين به‌خاطر فراغت يا گرفتارى، نشاط و يا بى‌حالى من است. پس چون عيد فطر مى‌شود، يک ختم براى پيامبر خدا(ص)، يک ختم براى فاطمه(س) و يک ختم هم براى امامان(ع) قرار مى‌دهم تا به شما برسم و يک ختم هم براى شما قرار مى‌دهم، از وقتى كه در اين حال قرار گرفته‌ام. من در مقابل اين، چه پاداشى دارم؟ فرمود: پاداش تو براى اين عمل، آن است كه در قيامت با آنان باشى. گفتم: اللّه اكبر! من چنين پاداشى دارم؟ سه بار فرمود: آرى»[۷]
  • امام رضا(ع) فرمود: «مَن قَرَأَ في شَهرِ رَمَضانَ آيَةً مِن كِتابِ اللّه ِ عزوجل كانَ كَمَن خَتَمَ القُرآنَ فی غَيرِهِ مِنَ الشُّهورِ؛ هر کس در ماه رمضان آیه‌ای از آیات قرآن خداوند عز و جل را بخواند،‌ مانند کسی است که تمام قرآن را در ماه‌های دیگر ختم کرده است».[۸]

منابع

  1. صدوق، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثة، تحقیق غلامرضا عرفانیان یزدی، قم،‌مکتبة الداوری، ۱۳۹۶ق، ص۹۵.
  2. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (ع)،‌ تحقیق مهدی لاجوردی، تهران، منشورات جهان،‌بی‌تا، ج۱، ص۲۹۶.
  3. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق،، ج۹۶، ص۳۴۵.
  4. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر الغفاری و محمد الآخوندی، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۳۰.
  5. کلینی، الکافی، ج۲، ص۶۱۷.
  6. سید بن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، تحقیق جواد قيومى اصفهانى، قم، دفتر تبليغات اسلامى‌، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۲۳۲.
  7. کلینی، الكافی، ج۲، ص۶۱۸.
  8. مجلسی، بحارالانوار، ج۹۳، ص۳۴۱.