ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان در روایات

سؤال

آیا درست است که پیامبر اسلام(ص) به سلمان فارسی فرمودند: «اندیشیدن در یک آیه از قرآن کریم در ماه مبارک رمضان بهتر است از ختم قرآن کریم»؟

...

تدبر در قرآن در ماه رمضان

که در منابع معتبر روایی به چنین روایتی دسترسی پیدا نشد البته ممکن است در برخی کتاب‌ها باشد که در دسترس ما نبوده. ولی در کتاب مجموعه ورام عبارتی آمده به این مضمون که: «فقراءهٔ آیه بتفکر و فهم خیر من ختمه بغیر تفکر و فهم؛ خواندن یک آیه همراه با اندیشه و فهمیدن آن بهتر است از ختم قرآنی که همراه با اندیشیدن و فهمیدن نباشد».

هر چند این عبارت شبیه آنچه در پرسش آمده می‌باشد ولی دو اشکال در این عبارت وجود دارد:

• در این عبارت اندیشیدن مطرح است نه اندیشیدن که در ماه رمضان باشد.

• مشخص نیست که این عبارت از مؤلف کتاب است یا برگرفته از روایات می‌باشد چون در ذیل باب تفکر و در اهمیت تفکر در قرآن آورده ولی هیچ اشاره ای ندارد که حدیث باشد.

شبیه این عبارت در اعلام الدین دیلمی نیز آمده و البته با تفاوتی که به جای ختم گفته از هزار آیه بهتر است: «فقراءهٔ آیهٔ بتفکر و تفهم خیر من الف آیه بغیر تفکر و تفهم».

یادآوری این نکته نیز لازم است که در روایات اسلامی بیشتر روی خواندن یک آیه و فضیلت آن بر ختم قرآن در غیر ماه رمضان تاکیده شده است نه تفکر در یک آیه و در ماه رمضان و البته اصل اندیشیدن در قرآن و آیات آن مورد مورد تأیید است که در مقدمه این نوشتار اشاره ای کوتاه شد. نمونه ای از روایاتی که می‌رساند یک آیه خواندن در ماه رمضان برابر ختم قرآن در دیگر ماه‌ها است عبارتند از:

• رسول خدا(ص) فرمود: «... من تلا فیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور؛ کسی که در ماه رمضان یک آیه بخواند، پاداش ختم قرآن در ماه‌های دیگر را دارد».

• امام رضا(ع) فرمود: «الحسنات فی شهر رمضان مقبولة و السّیئات فیه مغفورة من قرا فی شهر رمضان آیة من کتاب الله عزوجل کان کمن ختم القرآن فی غیره من الشهور».