تقویت ایمان در برابر شبهات: تفاوت میان نسخه‌ها
(←تسلیم در برابر حق: اصلاح ساختاری.) |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی') |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
برای تقویت ایمان و اعتقاد در برابر شبهات، چه باید کرد؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}}افزایش آگاهیِ دینی با شیوه استدلالی، از راه‌های تقویت [[ایمان]] در برابر [[شبهه|شبهات]] است و پرداختن به دو [[علم کلام]] و [[فلسفه اسلامی]]، از جمله راه‌های تقویت آگاهیِ دینی است. | ||
معرفت و آگاهی برای تقویت ایمان اگر چه لازم است ولی کافی نیست. [[تسلیم]] در برابر حق و عمل صالح، در کنار آگاهی، برای تقویت ایمان و [[اعتقاد]] ضروری بوده و دانش به تنهایی کافی نیست. | |||
==تقویت آگاهی== | ==تقویت آگاهی== | ||
بر پایه قرآن و | بر پایه [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]]، میان [[ایمان]] و آگاهی ارتباط نزدیکی است. آگاهی، ایمان را در برابر [[شبهه|شبهات]] تقویت می‌کند. | ||
با توجه | با توجه به{{قرآن|لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ| ترجمه = در دین، هیچ اجباری نیست. راه هدایت از گمراهی روشن و آشکار شده است. | ||
| ترجمه = در دین، هیچ اجباری نیست. راه هدایت از گمراهی روشن و آشکار شده است. | }}<ref>بقره:۲۵۶.</ref> [[انسان]] با رشد و به کار بستن عقلانیت در زمینه [[حق]] و [[باطل]]، می‌تواند بدون اجبار، یکی از حق و باطل را انتخاب کند؛ بنابراین ایمان به حق و کفر به باطل، پس از به دست آمدن آگاهی و تعقل است. ایمانِ دینی هنگامی که از مسیر علم و با روش استدلالی به دست بیاید، استحکام بیشتری خواهد داشت. | ||
}}<ref>بقره:۲۵۶.</ref> انسان با رشد و به کار بستن عقلانیت در زمینه حق و | |||
===کلام و فلسفه اسلامی=== | ===کلام و فلسفه اسلامی=== | ||
پرداختن به علم کلام و فلسفه | پرداختن به [[علم کلام]] و [[فلسفه اسلامی]]، از جمله راه‌های تقویت آگاهیِ دینی است. | ||
علم | علم کلام اسلامی دانشی است که بیان معارف اعتقادی دین [[اسلام]] و اثبات آنها و نیز دفاع در مقابل شبهات را به عهده دارد. در این علم، از مبانی عقل، قرآن و روایات برای اثبات اعتقادات دینی و مذهبی استفاده می‌شود. | ||
فلسفه اسلامی دانشی است که با روش [[عقل|عقلی]]، به شناخت [[وجود|هستی]] می‌پردازد. دستاوردهای این شناخت، روشن می‌سازد که مبانی دین اسلام، تا چه حدی بر حق استوار است. | |||
==تسلیم در برابر حق== | ==تسلیم در برابر حق== | ||
در کنار تقویت آگاهی، | [[تسلیم]] در برابر حق، در کنار تقویت آگاهی، برای تقویت ایمان لازم است. بر پایه آیه{{قرآن|وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَیْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا| ترجمه = و با آنکه دلهایشان بدان یقین داشت از روی ظلم و تکبر آن را انکار کردند}}<ref>نمل:۱۴.</ref> آگاهی در ایمان مؤثر است ولی کافی نیست؛ زیرا ایمان به جز معرفت، به تسلیم و [[فروتنی]] در برابر حق نیز نیاز دارد. تفاوت ایمان با دانشِ صرف و خشک در همین است. | ||
}}<ref>نمل: | |||
ایمان از سنخ «اعتقاد و معرفت» است، ولی معرفت به تنهایی نیست. ایمان، معرفتی است که به دل نشسته و وجود انسان را فرا گرفته باشد.<ref name=":0">برگرفته از طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۵.</ref> علت نامگذاری اعتقاد نیز این است که معرفت به عقد قلب درآمده و با هستی انسان گره می‌خورد. | |||
==عبور از شک== | ==عبور از شک== | ||
برای تقویت ایمان در برابر شبهات، عبور از شک ضروری | برای تقویت ایمان در برابر شبهات، عبور از [[شک]] ضروری است. به گفته علامه طباطبایی در [[تفسیر المیزان]]، ایمان پس از درمان «مرض قلب» که شک و دودلی است، در قلب جای می‌گیرد.<ref>برگرفته از طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۳۷۸.</ref> به باور او، واژه «ایمان» از ماده «ا م ن» گرفته شده است و علت نامگذاری آن این است که گویا شخص [[مؤمن]]، با ایمان از شک و تردید ایمن می‌شود.<ref name=":0" /> بنابراین، شک از موانع و آفت‌های ایمان است، که باید با تدبّر، مطالعه و پرسش از آن عبور کرد. | ||
البته تا انسان به مراتب بالای | البته تا انسان به مراتب بالای ایمان دست نیافته است، ممکن است دچار شک شود؛ بنابراین پیش آمدن سؤال و دودلی، بد نیست؛ بلکه باقی ماندن در آن بد است. | ||
==عمل صالح== | ==عمل صالح== | ||
عمل | عمل صالح، در کنار آگاهی، برای تقویت ایمان ضروری است. ایمان، «پذیرفتن» با تمام وجود است و «پذیرفتن»، غیر از «دانستن» و بیش از آن است؛ بنابراین لازم است کوشش در عمل صالح بیشتر شود، تا تقویت ایمان حاصل شود. | ||
{{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | |||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
*علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ذیل آیات اول سوره بقره، ج۱ تا ج۵، انتشارات اسلامی، قم. | |||
*آیت الله مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، ذیل آیات اول سوره بقره، انتشارات اسلامیه، تهران. | |||
*محمد تقی فعالی، ایمان و چالش‌های معاصر، انتشارات مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه، قم. | |||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | |||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{پانویس}} | |||
{{شاخه | |||
| شاخه اصلی = اخلاق | |||
| شاخه فرعی۱ = ایمان | |||
| شاخه فرعی۲ = | |||
| شاخه فرعی۳ = | |||
}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = شد | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| بازبینی = | | ارجاعات = | ||
| تکمیل = | | بازبینی نویسنده = | ||
| اولویت = | | بازبینی = | ||
| کیفیت = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | |||
| کیفیت = | |||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
<references /> | |||
[[رده:شبهات]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۳۳
برای تقویت ایمان و اعتقاد در برابر شبهات، چه باید کرد؟
افزایش آگاهیِ دینی با شیوه استدلالی، از راه‌های تقویت ایمان در برابر شبهات است و پرداختن به دو علم کلام و فلسفه اسلامی، از جمله راه‌های تقویت آگاهیِ دینی است.
معرفت و آگاهی برای تقویت ایمان اگر چه لازم است ولی کافی نیست. تسلیم در برابر حق و عمل صالح، در کنار آگاهی، برای تقویت ایمان و اعتقاد ضروری بوده و دانش به تنهایی کافی نیست.
تقویت آگاهی
بر پایه قرآن و روایات، میان ایمان و آگاهی ارتباط نزدیکی است. آگاهی، ایمان را در برابر شبهات تقویت می‌کند.
با توجه به﴿لَا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ؛ در دین، هیچ اجباری نیست. راه هدایت از گمراهی روشن و آشکار شده است.﴾[۱] انسان با رشد و به کار بستن عقلانیت در زمینه حق و باطل، می‌تواند بدون اجبار، یکی از حق و باطل را انتخاب کند؛ بنابراین ایمان به حق و کفر به باطل، پس از به دست آمدن آگاهی و تعقل است. ایمانِ دینی هنگامی که از مسیر علم و با روش استدلالی به دست بیاید، استحکام بیشتری خواهد داشت.
کلام و فلسفه اسلامی
پرداختن به علم کلام و فلسفه اسلامی، از جمله راه‌های تقویت آگاهیِ دینی است.
علم کلام اسلامی دانشی است که بیان معارف اعتقادی دین اسلام و اثبات آنها و نیز دفاع در مقابل شبهات را به عهده دارد. در این علم، از مبانی عقل، قرآن و روایات برای اثبات اعتقادات دینی و مذهبی استفاده می‌شود.
فلسفه اسلامی دانشی است که با روش عقلی، به شناخت هستی می‌پردازد. دستاوردهای این شناخت، روشن می‌سازد که مبانی دین اسلام، تا چه حدی بر حق استوار است.
تسلیم در برابر حق
تسلیم در برابر حق، در کنار تقویت آگاهی، برای تقویت ایمان لازم است. بر پایه آیه﴿وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَیْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا؛ و با آنکه دلهایشان بدان یقین داشت از روی ظلم و تکبر آن را انکار کردند﴾[۲] آگاهی در ایمان مؤثر است ولی کافی نیست؛ زیرا ایمان به جز معرفت، به تسلیم و فروتنی در برابر حق نیز نیاز دارد. تفاوت ایمان با دانشِ صرف و خشک در همین است.
ایمان از سنخ «اعتقاد و معرفت» است، ولی معرفت به تنهایی نیست. ایمان، معرفتی است که به دل نشسته و وجود انسان را فرا گرفته باشد.[۳] علت نامگذاری اعتقاد نیز این است که معرفت به عقد قلب درآمده و با هستی انسان گره می‌خورد.
عبور از شک
برای تقویت ایمان در برابر شبهات، عبور از شک ضروری است. به گفته علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، ایمان پس از درمان «مرض قلب» که شک و دودلی است، در قلب جای می‌گیرد.[۴] به باور او، واژه «ایمان» از ماده «ا م ن» گرفته شده است و علت نامگذاری آن این است که گویا شخص مؤمن، با ایمان از شک و تردید ایمن می‌شود.[۳] بنابراین، شک از موانع و آفت‌های ایمان است، که باید با تدبّر، مطالعه و پرسش از آن عبور کرد.
البته تا انسان به مراتب بالای ایمان دست نیافته است، ممکن است دچار شک شود؛ بنابراین پیش آمدن سؤال و دودلی، بد نیست؛ بلکه باقی ماندن در آن بد است.
عمل صالح
عمل صالح، در کنار آگاهی، برای تقویت ایمان ضروری است. ایمان، «پذیرفتن» با تمام وجود است و «پذیرفتن»، غیر از «دانستن» و بیش از آن است؛ بنابراین لازم است کوشش در عمل صالح بیشتر شود، تا تقویت ایمان حاصل شود.
مطالعه بیشتر
- علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ذیل آیات اول سوره بقره، ج۱ تا ج۵، انتشارات اسلامی، قم.
- آیت الله مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، ذیل آیات اول سوره بقره، انتشارات اسلامیه، تهران.
- محمد تقی فعالی، ایمان و چالش‌های معاصر، انتشارات مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه، قم.
منابع