ترجمه قرآن (کوشا)

نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۱ توسط A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها) (ابرابزار)
سؤال

ترجمه قرآن اثر خرمشاهی چگونه ترجمه‌ای است؟

ترجمه قرآن (کوشا)
ترجمه قرآن (کوشا)
اطلاعات کتاب
نویسندهترجمه: محمدعلی کوشا
تاریخ نگارشقرن چهاردهم
موضوعترجمه قرآن
زبانعربی فارسی
ویراستاربهاءالدین خرمشاهی، نادعلی عاشوری تلوکی
تعداد صفحات۱۲۷۱
قطعوزیری
اطلاعات نشر
ناشرنی
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۴۰۱ش
نوبت چاپاول

معرفی

این ترجمه مورد توجه آیت الله خامنه ای قرار گرفت و در ضمن پیغام محبت آمیزی که به مترجم داد، از ترجمه و پانوشت آن ستایش کرد.[۱]

در این نشست، مصطفی ملکیان، فیلسوف اخلاق با بیان اینکه ترجمه قرآن محمدعلی کوشا یکی از بهترین ترجمه‌های قرآن به زبان فارسی است، اظهار کرد: این اثر بی‌شک یکی از بهترین ترجمه‌های قرآن است. در میان ترجمه‌های قرآن به زبان فارسی، اگر بخواهیم از پنج ترجمه برتر نام ببریم، ترجمه محمدعلی کوشا حتماً یکی از این پنج ترجمه خواهد بود و حتی می‌توان گفت، یکی از سه ترجمه برتر قرآن به زبان فارسی است.[۲]

مترجم

محمدعلی کوشا (متولد ۱۳۳۱ش، کردستان)، منتقد ترجمه‌های قرآن، مترجم قرآن، نویسنده و عالم شیعی است. کوشا از شاگردان برجسته صالحی نجف آبادی شناخته می‌شود. وی در موضوعات قرآن و تفسیر، کلام و تاریخ آثار و تألیفات فراوانی دارد. پژوهشی در ترجمه‌های برتر قرآن کریم، از دولت قرآن (مجموعه مقالات قرآن‌پژوهی و کتاب‌شناسی)، نگارش ۳۵۰ مقاله در دانشنامهٔ قرآنی، مجموعه مقالات قرآنی - ادبی در نشریات معتبر از جمله «مجلهٔ بینات»، «مجلهٔ آیینهٔ پژوهش»، «مجلهٔ چشم‌انداز ایران»، «مجلهٔ مهرنامه»، «مجلهٔ ترجمان وحی»، «مجلهٔ تبیان»، «مجلهٔ پیام انقلاب»، «مجلهٔ طلایه»، «مجلهٔ میراث شهاب»، «مجلهٔ میراث جاویدان»، ترجمه‌هایی که توسط ایشان ویراستاری شده است عبارتند از: «ترجمهٔ قرآن از دکتر ابوالقاسم امامی»، «ترجمهٔ قرآن از دکتر مصطفی خرم‌دل»، «ترجمهٔ قرآن از آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی»، «ترجمهٔ قرآن از حجت‌الاسلام محمود صلواتی»، «ترجمهٔ قرآن از حجت‌الاسلام محمدحسین ابراهیمی کازرونی»، «ترجمهٔ قرآن از آیت‌الله سید محمدتقی دیباجی اصفهانی» و «تصحیح و بازترجمان ترجمهٔ شیخ الهند» نقد و بررسی بیش از ۱۸۰ ترجمه از قرن چهارم تاکنون، و بیش از ده ویرایش و تصحیح آثار گوناگون از آثار اوست.[۳]

ویژگی‌ها

که بیشترین محسنات و کمترین اشکالات را دربردارد. نثر این ترجمه بسیار شیوا و شفاف است و هرگز طبق اصطلاح مرحوم سیدمحمدعلی جمالزاده بوی ترجمه نمی‌دهد. ترجمهٔ ایشان را «تاج التراجم» نامیده‌ام.[۴]

«اگر ناگزیر از پاسخ دادن به پرسش بهترین ترجمهٔ فارسی قرآن کدام است، باشیم می‌توان گفت که ترجمهٔ استاد محمدعلی کوشا چه بسا برترین ترجمه در میان ترجمه‌های برتر فارسی قرآن کریم باشد.»[۵]

نثر فارسی متعادل و روان و دلنشینِ کم‌نظیری دارد.[۶]

ترجمه قرآن کوشا متأثر از فن ترجمه کاوی است زیرا مترجم سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده و نقدهای گوناگونی در این زمینه نگاشته است.[۷]

خلاصهٔ ویژگی‌های این ترجمه

الف‏) تمام این ترجمه از سورهٔ حمد تا ناس به صورت مباحثه در کلاس آن هم با تجزیه و ترکیب و بیان نکات بلاغی شکل پیدا کرده است که در واقع نوعی کار گروهی محسوب می‌شود.

ب‏) وجود پانوشت‌های مرتبط با ترجمه در قالب بیان ریشه‌های لغات قرآنی و معانی گوناگون آنها و احیاناً اشاره به موارد اختلافی در ترجمه و تفسیرها و بیان برخی نکات تفسیری و ادبی.

ج‏) در سرتاسر این ترجمه توجه خاصی به رعایت قاعده تضمین و احتباک و تبلور آن در ترجمه شده است.

د) با توجّه به ملاحظات دو ویراستارِ دانشمند و قرآن پژوه و پنج نمونه خوانِ دقیق و فاضل و ناظری ادیب و نکته سنج، گمان می‌رود میزان کاستی‌های این اثر به حدّاقل رسیده باشد.

ه) با توجّه به تجارب، مطالعات و نقدها و بررسی‌های گوناگونی‌که مترجم بر ده‌ها ترجمهٔ فارسی از قرن چهارم تاکنون داشته، بنایش بر این بوده که دستِ‌کم لغزش‌هایی را که در آن ترجمه‌ها دیده، در این ترجمه راه نیابد.[۸]

برخی از این محورها عبارتند از: مشخص نبودن روش ترجمه، یکسان ترجمه نشدن عباراتِ همانندْ در بافت‌های مشابه، مشخص نکردن منبع مورد استناد در ترجیح دادن معانی یا وجوه اعرابیِ کلمات و عبارات، نداشتن مبنا در برخی اسلوب‌های نحوی، اشکالات گوناگون در پاورقی‌ها، از ایرادهایی است که به این ترجمه گرفته‌اند.[۹]

منابع

  1. «ترجمه قرآنی که مورد توجه رهبری نظام قرار گرفت»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، انتشار: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  2. «ترجمه محمدعلی کوشا از بهترین ترجمه‌های قرآن به فارسی است»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  3. «زندگی‌نامه»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  4. «ترجمه قرآن استاد کوشا را تاج التراجم نامیده‌ام»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ش، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  5. «ترجمه قرآن استاد کوشا را تاج التراجم نامیده‌ام»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ش، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  6. «ترجمه قرآن استاد کوشا جزء برترین ترجمه‌های 1100 اخیر است»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  7. «ترجمه قرآن کوشا متأثر از فن ترجمه کاوی است»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  8. «معرفی اجمالی ترجمۀ قرآن استاد کوشا»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا، بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۲ش.
  9. علی زاهدپور، «بررسی و نقد ترجمه قرآن کریم اثر حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی کوشا»، آینه پژوهش سال 34 فروردین و اردیبهشت 1402 شماره 1 (پیاپی 199)، ص۳۴۳.