اعمال و دعای روز اول ماه رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
دعایی مخصوص برای روز اول ماه رمضان ذکر شده است. [[علامه مجلسی]] (درگذشت ۱۱۱۰ق) در [[زاد المعاد]] این دعا را چنین نقل کرده:  
{{ماه رمضان|1}}
دعای مخصوصی برای روز اول ماه رمضان ذکر شده است. [[علامه مجلسی]] (درگذشت ۱۱۱۰ق) در [[زاد المعاد]] این دعا را چنین نقل کرده:  
{{دعا|ِاللَّهُمَ‏ اجْعَلْ‏ صِيَامِي‏ فِيهِ‏ صِيَامَ‏ الصَّائِمِينَ‏ وَ قِيَامِي‏ فِيهِ‏ قِيَامَ‏ الْقَائِمَيْنِ‏ وَ نَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِياً عَنِ الْمُجْرِمِينَ<ref>مجلسی، محمد باقر، زاد المعاد (مفتاح الجنان)، محقق و مصحح: اعلمی، علاء الدین، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۴۲۳ق، ص۱۴۴.</ref>
{{دعا|ِاللَّهُمَ‏ اجْعَلْ‏ صِيَامِي‏ فِيهِ‏ صِيَامَ‏ الصَّائِمِينَ‏ وَ قِيَامِي‏ فِيهِ‏ قِيَامَ‏ الْقَائِمَيْنِ‏ وَ نَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِياً عَنِ الْمُجْرِمِينَ<ref>مجلسی، محمد باقر، زاد المعاد (مفتاح الجنان)، محقق و مصحح: اعلمی، علاء الدین، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۴۲۳ق، ص۱۴۴.</ref>
|ترجمه = خدایا روزه مرا در این روز مانند روزه روزه‌داران حقیقی و نمازم را مانند نمازگزاران واقعی قرار ده و مرا از خواب غافلان هوشیار ساز. ای پروردگار عالم، در این روز گناهم را ببخش و از زشتی‌هایم عفو فرما ای عفو کننده از گناهکاران.}}
|ترجمه= خدایا روزه مرا در این روز مانند روزه روزه‌داران حقیقی و نمازم را مانند نمازگزاران واقعی قرار ده و مرا از خواب غافلان هوشیار ساز. ای پروردگار عالم، در این روز گناهم را ببخش و از زشتی‌هایم عفو فرما. ای عفو کننده از گناهکاران.}}
 
[[کفعمی]] از عالمان شیعه قرن نهم در [[کتاب البلد الأمين و الدرع الحصين|کتاب «البلد الأمين و الدرع الحصين‏»]] دعای روز اول را کمی کوتاه‌تر نقل کرده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي‏ فِيهِ‏ صِيَامَ‏ الصَّائِمِينَ‏ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِياً عَنِ الْمُجْرِمِينَ».<ref name=":0" /> اثر دعای روز اول ماه رمضان را ثواب بسیار، درجات رفیع و پاک شدن گناهان دانسته‌اند.<ref name=":0">کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق، ص۲۱۹.</ref>
[[کفعمی]] از عالمان شیعه قرن نهم در [[کتاب البلد الأمين و الدرع الحصين|کتاب «البلد الأمين و الدرع الحصين‏»]] دعای روز اول را کمی کوتاه‌تر نقل کرده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي‏ فِيهِ‏ صِيَامَ‏ الصَّائِمِينَ‏ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِياً عَنِ الْمُجْرِمِينَ».<ref name=":0" /> اثر دعای روز اول ماه رمضان را ثواب بسیار، درجات رفیع و پاک شدن گناهان دانسته‌اند.<ref name=":0">کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق، ص۲۱۹.</ref>


روزه را بر سه قسم دانسته‌اند:
[[احمد مجتهدی تهرانی]] عالم و مدرس اخلاق در حوزه علمیه تهران معتقد است؛ شخص در ابتدای دعای روز اول ماه رمضان، دعا می‌کند روزه‌اش مانند روزه‌داران خاص الخاص باشد که در آن، جز خداوند چیزی در نظر نباشد. روزه خاص الخاص، عالی‌ترین نوع روزه بوده و در مقابل روزه عام{{یادداشت|روزه‌ی عموم مردم که تنها نمی‌خورند و نمی‌آشامند، اما اعضای دیگر بدن از گناه خودداری نمی‌کنند.}} و روزه خاص{{یادداشت|روزه ای است که روزه‌دار، علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند، اعضاء و جوارحش هم روزه دارد.}} است.<ref name=":1" /> مجتهدی تهرانی همچنین یکی از موارد قائمین، که در این دعا مانند آن‌ها بودن خواسته شده، کسانی می‌داند که در نماز از [[خوف|خوف خدا]]، گریه می‌کنند.<ref name=":1">«[https://www.ziaossalehin.ir/fa/content/1725/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%8C-%D8%B5%D9%88%D8%AA%D8%8C-%D9%85%D8%AA%D9%86 شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی]» پایگاه ضیاء الصالحین، تاریخ بازدید:۱۳ اسفند ۱۴۰۱ش.</ref>
 
* '''روزه عام'''؛ روزه‌ی عموم مردم که تنها نمی‌خورند و نمی‌آشامند، اما اعضای دیگر بدن از گناه خودداری نمی‌کنند.
* '''روزه خاص'''؛ روزه ای است که روزه‌دار، علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند، اعضاء و جوارحش هم روزه دارد.
* '''روزه خاص الخاص'''؛ روزه‌ای که غیر از خدا هیچ چیز دیگری در دل روزه‌دار نباشد. این روزه را بالاتر از همه روزه‌ها دانسته‌اند.
 
[[احمد مجتهدی تهرانی]] عالم و مدرس اخلاق در حوزه علمیه تهران معتقد است؛ شخص در ابتدای دعای روز اول ماه رمضان، دعا می‌کند که روزه‌اش مانند روزه‌داران خاص الخاص باشد و جز خداوند چیزی را در نظر نباشد.<ref name=":1" /> او همچنین یکی از موارد قائمین که در این دعا مانند آن‌ها بودن خواسته شده را کسانی می‌داند که در نماز از خوف خدا، گریه می‌کنند.<ref name=":1">«[https://www.ziaossalehin.ir/fa/content/1725/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%8C-%D8%B5%D9%88%D8%AA%D8%8C-%D9%85%D8%AA%D9%86 شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی]» پایگاه ضیاء الصالحین، تاریخ بازدید:۱۳ اسفند ۱۴۰۱ش.</ref>
 
== اعمال ==
== اعمال ==
[[شیخ عباس قمی]] در کتاب مفاتیح الجنان، برای روز اول ماه رمضان اعمالی مانند غسل در آب جاری، پاشیدن گلاب بر صورت، دو رکعت نماز اول ماه، [[صدقه‌دادن]] را ذکر کرده است.<ref>قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان‏، قم، اسوه، بی‌تا، ج۱، ص۲۲۰.</ref> برخی منابع به نماز خاصی برای شب اول ماه رضان اشاره کرده‌اند که علامه مجلسی آن‌ را نامعتبر دانسته است.<ref>مجلسی، زاد المعاد (مفتاح الجنان)، ۱۴۲۳ق، ص۱۴۱.</ref>  
[[شیخ عباس قمی]] در کتاب مفاتیح الجنان، برای روز اول ماه رمضان اعمالی مانند غسل در آب جاری، پاشیدن گلاب بر صورت، دو رکعت نماز اول ماه، [[صدقه‌دادن]] را ذکر کرده است.<ref>قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان‏، قم، اسوه، بی‌تا، ج۱، ص۲۲۰.</ref> برخی منابع به نماز خاصی برای شب اول ماه رمضان اشاره کرده‌اند که علامه مجلسی آن‌ را نامعتبر دانسته است.<ref>مجلسی، زاد المعاد (مفتاح الجنان)، ۱۴۲۳ق، ص۱۴۱.</ref>  


برخی کتاب‌ها به خواندن دعایی پس از طلوع فجر توصیه کرده‌اند:  
برخی کتاب‌ها به خواندن دعایی پس از طلوع فجر در روز اول ماه رمضان توصیه کرده‌اند:
{{عربی|اَللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ اِفْتَرَضْتَ عَلَيْنَا صِيَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ اَلْقُرْآنَ هُدىً لِلنّٰاسِ وَ بَيِّنٰاتٍ مِنَ اَلْهُدىٰ وَ اَلْفُرْقٰانِ اَللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ يَا رَحْمَنُ يَا رَحِيمُ<ref>ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، گردآورنده: آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۸۸.</ref>|ترجمه=خدایا ماه رمضان آمد، و تو روزه آن را بر ما واجب کرده اى، و قران را در آن براى هدایت و دلایلى روشن از هدایت و وسیله تشخیص حق از باطل نازل نموده اى. خدایا ما را بر روزه اش یارى کن، و آن را از من بپذیر، و ما را در آن و از آن سالم بدار، و آن را براى ما سالم گردان، در آسانى و عافیت از جانب خویش، همانا تو بر هرچیز توانایى، اى بخشنده، اى مهربان}}
{{عربی|اَللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ اِفْتَرَضْتَ عَلَيْنَا صِيَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ اَلْقُرْآنَ هُدىً لِلنّٰاسِ وَ بَيِّنٰاتٍ مِنَ اَلْهُدىٰ وَ اَلْفُرْقٰانِ اَللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ يَا رَحْمَنُ يَا رَحِيمُ<ref>ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، گردآورنده: آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۸۸.</ref>|ترجمه=خدایا ماه رمضان آمد، و تو روزه آن را بر ما واجب کرده‌اى، و قرآن را در آن براى هدایت و دلایلى روشن از هدایت و وسیله تشخیص حق از باطل نازل نموده‌اى. خدایا ما را بر روزه‌اش یارى کن، و آن را از من بپذیر، و ما را در آن و از آن سالم بدار، و آن را براى ما سالم گردان، در آسانى و عافیت از جانب خویش، همانا تو بر هرچیز توانایى، اى بخشنده، اى مهربان.}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =ماه‌ها
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =رمضان
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۳۰

سؤال

برای روز اول ماه رمضان چه اعمال و دعاهایی سفارش شده است؟

دعای مخصوصی برای روز اول ماه رمضان ذکر شده است. علامه مجلسی (درگذشت ۱۱۱۰ق) در زاد المعاد این دعا را چنین نقل کرده:

کفعمی از عالمان شیعه قرن نهم در کتاب «البلد الأمين و الدرع الحصين‏» دعای روز اول را کمی کوتاه‌تر نقل کرده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي‏ فِيهِ‏ صِيَامَ‏ الصَّائِمِينَ‏ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِياً عَنِ الْمُجْرِمِينَ».[۲] اثر دعای روز اول ماه رمضان را ثواب بسیار، درجات رفیع و پاک شدن گناهان دانسته‌اند.[۲]

احمد مجتهدی تهرانی عالم و مدرس اخلاق در حوزه علمیه تهران معتقد است؛ شخص در ابتدای دعای روز اول ماه رمضان، دعا می‌کند روزه‌اش مانند روزه‌داران خاص الخاص باشد که در آن، جز خداوند چیزی در نظر نباشد. روزه خاص الخاص، عالی‌ترین نوع روزه بوده و در مقابل روزه عام[یادداشت ۱] و روزه خاص[یادداشت ۲] است.[۳] مجتهدی تهرانی همچنین یکی از موارد قائمین، که در این دعا مانند آن‌ها بودن خواسته شده، کسانی می‌داند که در نماز از خوف خدا، گریه می‌کنند.[۳]

اعمال

شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان، برای روز اول ماه رمضان اعمالی مانند غسل در آب جاری، پاشیدن گلاب بر صورت، دو رکعت نماز اول ماه، صدقه‌دادن را ذکر کرده است.[۴] برخی منابع به نماز خاصی برای شب اول ماه رمضان اشاره کرده‌اند که علامه مجلسی آن‌ را نامعتبر دانسته است.[۵]

برخی کتاب‌ها به خواندن دعایی پس از طلوع فجر در روز اول ماه رمضان توصیه کرده‌اند: «اَللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ اِفْتَرَضْتَ عَلَيْنَا صِيَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ اَلْقُرْآنَ هُدىً لِلنّٰاسِ وَ بَيِّنٰاتٍ مِنَ اَلْهُدىٰ وَ اَلْفُرْقٰانِ اَللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ يَا رَحْمَنُ يَا رَحِيمُ[۶]؛ خدایا ماه رمضان آمد، و تو روزه آن را بر ما واجب کرده‌اى، و قرآن را در آن براى هدایت و دلایلى روشن از هدایت و وسیله تشخیص حق از باطل نازل نموده‌اى. خدایا ما را بر روزه‌اش یارى کن، و آن را از من بپذیر، و ما را در آن و از آن سالم بدار، و آن را براى ما سالم گردان، در آسانى و عافیت از جانب خویش، همانا تو بر هرچیز توانایى، اى بخشنده، اى مهربان.»

منابع

  1. مجلسی، محمد باقر، زاد المعاد (مفتاح الجنان)، محقق و مصحح: اعلمی، علاء الدین، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ۱۴۲۳ق، ص۱۴۴.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق، ص۲۱۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «شرح دعای روز اول ماه رمضان از آیت الله مجتهدی» پایگاه ضیاء الصالحین، تاریخ بازدید:۱۳ اسفند ۱۴۰۱ش.
  4. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان‏، قم، اسوه، بی‌تا، ج۱، ص۲۲۰.
  5. مجلسی، زاد المعاد (مفتاح الجنان)، ۱۴۲۳ق، ص۱۴۱.
  6. ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، گردآورنده: آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۸۸.
  1. روزه‌ی عموم مردم که تنها نمی‌خورند و نمی‌آشامند، اما اعضای دیگر بدن از گناه خودداری نمی‌کنند.
  2. روزه ای است که روزه‌دار، علاوه بر اینکه از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کند، اعضاء و جوارحش هم روزه دارد.