آقا محمدرضا قمشه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۱: خط ۲۱:
* سید رضی لاریجانی مازندرانی (درگذشته ۱۲۷۰ق) بزرگان عرفان نظری<ref>مدرس طهرانی، آقاعلی بن عبدالله، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تحقیق محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۸ش، مقدمه مصحح، ج۱، ص۲۴.</ref> که در اواخر عمر به تهران آمد و به تدریس عرفان نظری ابن‌عربی پرداخت.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> سید حسین نصر تربیت آقامحمدرضا قمشه‌ای را بزرگ‌ترین خدمت سید رضی لاریجانی به حوزه فلسفی تهران به‌شمار برده‌ است.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref>
* سید رضی لاریجانی مازندرانی (درگذشته ۱۲۷۰ق) بزرگان عرفان نظری<ref>مدرس طهرانی، آقاعلی بن عبدالله، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تحقیق محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۸ش، مقدمه مصحح، ج۱، ص۲۴.</ref> که در اواخر عمر به تهران آمد و به تدریس عرفان نظری ابن‌عربی پرداخت.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> سید حسین نصر تربیت آقامحمدرضا قمشه‌ای را بزرگ‌ترین خدمت سید رضی لاریجانی به حوزه فلسفی تهران به‌شمار برده‌ است.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref>
* ملا محمدجعفر بن محمدصادق لاهیجی (درگذشته بعد از ۱۲۵۵ق).
* ملا محمدجعفر بن محمدصادق لاهیجی (درگذشته بعد از ۱۲۵۵ق).
* میرزا حسن بن آخوند ملاعلی نوری.
* میرزا حسن بن آخوند ملاعلی نوری.<ref>صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۱.</ref>


== شاگردان ==
== شاگردان ==

نسخهٔ ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۶

سؤال
آقا محمدرضا قمشه‌ای چه تأثیری در تاریخ حوزه علمیه داشته است؟
درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


جایگاه

زندگی، تحصیل و تدریس

محمدرضا فرزند ابوالقاسم قمشه‌ای در سال ۱۲۴۱ق در شهر قمشه به‌دنیا آمد. پدر او شیخ ابوالقاسم از فضلای زمان خود بود. از ابتدای تحصیلات او اطلاعی در دست نیست. اما تحصیلات فلسفی و عرفانی او در مکتب فلسفی اصفهان انجام شد و از استادان او در اصفهان در منابع یاد شده است.[۱] قمشه‌ای پس از رسیدن به مقام استادی در فلسفه و عرفان نظری در اصفهان به مقام استادی رسید و به تدریس فلسفه و عرفان نظری پرداخت.[۲]

در سال ۱۲۸۸ق، که اصفهان دچار قحطی شده بود، قمشه‌ای اموال خود را فروخت و صرف طلاب فقیر کرد و بعد از آن به تهران مهاجرت کرد.[۳] برخی علت مهاجرت او به تهران را عرض شکایت از برخی اصحاب قدرت در اصفهان قلمداد کرده‌اند؛ اما، احتمال داده‌اند که رونق‌یافتن مکتب فلسفی تهران و مهاجرت برخی فیلسوفان و عارفان بزرگ به آنجا دلیل اصلی مهاجرت قمشه‌ای به تهران باشد.[۴]

قمشه‌ای پس از مهاجرت به تهران در مدرسه میرزا شفیع صدراعظم، در جلوخان مسجد شاه، به تدریس پرداخت.[۵] او در تهران تا پایان عمر به‌ تدریس‌ حکمت متعالیه، حکمت اشراق و عرفان‌ نظری پرداخت.[۶] قمشه‌ای در اول صفر ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت و در آرامگاه ابن‌بابویه به خاک سپرده شد.[۷]

ويژگی‌های ظاهری و باطنی

استادان

استادان آقا محمدرضا قمشه‌ای عموماً از فیلسوفان و عرفای مکتب فلسفی اصفهان بودند؛ از جمله:

  • سید رضی لاریجانی مازندرانی (درگذشته ۱۲۷۰ق) بزرگان عرفان نظری[۸] که در اواخر عمر به تهران آمد و به تدریس عرفان نظری ابن‌عربی پرداخت.[۹] سید حسین نصر تربیت آقامحمدرضا قمشه‌ای را بزرگ‌ترین خدمت سید رضی لاریجانی به حوزه فلسفی تهران به‌شمار برده‌ است.[۱۰]
  • ملا محمدجعفر بن محمدصادق لاهیجی (درگذشته بعد از ۱۲۵۵ق).
  • میرزا حسن بن آخوند ملاعلی نوری.[۱۱]

شاگردان

آثار

منابع

  1. صدوقی‌سها، منوچهر، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، تهران، انتشارات حکمت، ۱۳۸۱ش، ص۲۶۱.
  2. شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸.
  3. شیرازی، محمدمعصوم، طرائق الحقائق، تحقیق محمدجعفر محجوب، تهران، کتابخانه سنایی، بی‌تا، ج۳، ص۵۰۸.
  4. صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۵.
  5. شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸.
  6. صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۵؛ نصر، سید حسین، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۸، ص۷۵۱.
  7. شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸-۵۰۹.
  8. مدرس طهرانی، آقاعلی بن عبدالله، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تحقیق محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۸ش، مقدمه مصحح، ج۱، ص۲۴.
  9. نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.
  10. نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.
  11. صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۱.