آداب شب زفاف

سؤال

روایاتی در مورد نماز و دعا و آداب شب زفاف بنویسید.

درگاه‌ها

مناجات با خدا، دعا، تضرّع و زاری به پیشگاه او در تمام اوقات، مطلوب و مورد تأکید پیشوایان بزرگ دین است. از جمله اوقات دعاو طلب حاجت به سوی حضرت حق، پیش از انجام اعمال زناشویی، در شب زفاف است. در مورد دعا و نماز در این شب، روایات متعددی از ائمه اطهار به ما رسیده است، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

امام باقر(ع) می‌فرماید: «هنگامی که عروس را نزد تو آوردند، خودت وضو بساز و به او نیز بگو وضو بگیرد دو رکعت نماز بخوان، به او نیز بگو دو رکعت نماز بخواند، سپس خدا را حمد و ثنا کن، و صلوات بر محمد و اهل بیت او بفرست، آنگاه این دعا را بخوان و به حاضران بگو «آمین» بگویند: خدایا؛ دوستی و محبت و خوشنودی او را روزیِ من گردان، و مرا به او خشنود ساز، و بین ما به پیوندی صمیمانه و نیک، جمع کن، چرا که تو حلال را دوست داری و حرام را ناپسند می‌شماری.»

آن حضرت در جای دیگر می‌فرماید: «هنگامی که قصد نزدیک شدن به همسرت را داری بگو: خدایا فرزندی نصیبم کن و او را خداترس و پیراسته قرار ده، او را سالم از هر نقص و عیبی بیافرین، و عاقبتش را ختم به خیر گردان.»

عبدالرحمن بن کثیر می‌گوید: در حضور حضرت امام صادق(ع) بودیم. سخن از شریک شدن شیطان در امور پیش آمد، حضرت آن را بزرگ شمرد به حدی که مرا وحشت فراگرفت، عرض کردم: جانم به فدایت، راه رهایی از آن چیست؟ حضرت فرمود: «وقتی که قصد همبستر شدن با همسرت را داشتی بگو، بنام خدای بخشنده مهربان، که خدایی جز او نیست، او که خالق آسمان‌ها و زمین است، خدایا اگر مرا امشب فرزندی و جانشینی نصیب می‌فرمایی برای شیطان در او شراکت و بهره ای قرار مده، خدایا او را باایمان، با اخلاص و پاکیزه از شیطان و پلیدی‌های وی قرار ده، که حمد و سپاسِ تو بس عظیم است.»

همچنین امام صادق(ع) در مورد مردی که هنگام همبستر شدن با همسرش از شریک شدن شیطان در این کار می‌هراسد می فرماید: «چنین شخصی باید «بسم الله» بگوید و از شیطان به خدا پناه ببرد.»

در آداب شب زفاف و به‌طور کلی هر گاه که عمل زناشویی انجام می‌گیرد، به غیر از نماز و دعا که در بالا گفته شد، روایات و سفارشات بسیاری از پیامبر و ائمه اطهار(ع) در معتبرترین کتابهای حدیث آمده است که رعایت آنها هم به نفع زن و شوهر و هم فرزندان آنهاست. در اینجا به سفارشاتی که رسول گرامی اسلام به حضرت علی (علیهما السلام) کرده‌اند، به‌طور خلاصه اشاره می‌کنیم.

در وصیت‌های پیامبر به حضرت علی(ع) آمده است: «هنگامی که عروس به خانه تو وارد شد، کفشهای او را در آور، تا بنشیند و پاهای او را بشوی و از آن آب، از درِ خانه تا انتهای آن بپاش، چنین کاری موجب رفع و دفع انواع فقر شده و باعث نزول برکتهای بسیار خواهد شد، و تا هفت روز، عروس را از خوردن شیر و سرکه و گشنیز و سیب ترش منع کن، زیرا رحم زن بر اثر خوردن این چهار غذا، سرد شده برای باروری آماده نمی‌شود.»

ایشان همچنین در سفارشات خود می‌فرماید: «در آغاز و وسط و آخر ماه (قمری) آمیزش نکن، در بعد از ظهر آمیزش نکن، هنگام آمیزش سخن نگو، هنگام آمیزش به فکر زن دیگری نباش، در حال ایستاده آمیزش نکن، شب عید فطر و قربان آمیزش نکن، بدون وضو آمیزش نکن، آمیزش در شب دوشنبه و آغاز شب سه شنبه و شب پنج شنبه و هنگام ظهر پنج شنبه و شب جمعه و عصر جمعه، خوب است» آنگاه پیامبر به علی(ع) فرمود: این وصایای مرا حفظ کن و به آنها عمل کن چنان‌که من آنها را از جبرئیل دریافت و رعایت کرده‌ام.»

معرفی منابع برای مطالعهٔ بیشتر:

۱. طهماسبی آملی، علی، آداب شب زفاف، قم: پیام مهدی(عج)، ۱۳۹۲. ۲. ۳. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، حلیه المتقین، قم: صفحه‌نگار، ۱۳۸۷. ۴. ۵. غضنفری، علی، زفاف، تهران: نیلوفرانه، ۱۳۸۱. ۶. ۷. مشکینی اردبیلی، علی اکبر، ازدواج در اسلام، ترجمه: احمد جنتی، قم: مؤسسه الهادی، مرکز چاپ و نشر قرآن کریم، ۱۳۸۵. ۸. ۹. پاک نژاد، رضا، ازدواج مکتب انسان سازی، قم: نشر اخلاق، ۱۳۷۴. ۱۰. ۱۱. میخبر، سیما و جمعی از خواهران حوزه علمیه، ریحانه بهشتی، یا، فرزند صالح: برنامه اخلاقی، عبادی، پزشکی و تغذیه قبل از بارداری تا پایان شیردهی، قم: نور الزهرا، ۱۳۹۱. ۱۲.