راه‌های درمان فحاشی
 | این مقاله هماکنون به دست A.ahmadi در حال ویرایش است. |
راه‌های درمان فحاشی چیست؟
غفلت‌زدایی
یکی از راه‌های درمان فحاشی غفلت‌زدای است؛ زیرا فحاشی از گناهان و صفات نکوهیده اخلاقی است و گناه وقتی رخ می‌دهد که انسان ارزش خود و رابطه‌اش با خدا را فراموش کند.[۱] برای غفلت‌زدایی راه‌هایی سفارش شده که چنین است:
خود تربیتی
خود تربیتی دارای سه مرحله است که طی آن فرد به رفتارهای جزئی خود دقت کرده، با الگوی‌های ایده‌آل مقایسه کرده، برای رفتارهای خوب پاداش و برای رفتارهای بد مجازات در نظر می‌گیرد.
فرد که دچار فحاشی است، هر گاه توانست در موقعیت‌های تحریک‌زا و فشارآور خودش را کنترل کند، به خود پاداش دهد و هرگاه مرتکب بددهنی شد، خوپد را جریمه کند. برای نمونه خود را از تماشای فیلمی که به آن علاقه‌مند است محروم کند یا از طرف مقابل عذرخواهی کند.
فرد فحاش با خود عهد کند اگر مرتکب بددهنی شد، طرف مقابل را تکریم کند، برای نمونه به او هدیه بدهد.
تنش‌زدایی
یکی از راه‌های درمان فحاشی تنش‌زادیی است؛ زیرا فحش دادن تخلیه کردن خود از فشار عصبی است که به فرد وارد شده است. فرد فحاش برای تخلیه خود از این فشار موقتی الگوهای نادرستی آموخته است. تقویت صفت صبر و ترک مکان تنش‌زا در درمان فرد تأثیرگذار است.
ورزش، دوش آب ملایم، توجه به نکات مثبت اطرافیان و دقت در اعمال عبادی، برای انتخاب عکس‌العمل مناسب هنگام تنش مؤثر دانسته شده است.
تحلیل رفتار فحاشی
فردی که دچار فحاشی می‌شود، با تحلیل رفتار خود متوجه می‌شود فحاشی به ضرر او است؛ زیرا یا حق با او بوده یا با طرف مقابل؛ اگر حق با او است، به زبان آوردن کلمات زشت خود او را بد جلوه می‌دهد و در نهایت نیز، نمی‌تواند به هدف خود برسد. اگر حق با طرف مقابل است، این عمل باعث رسوایی و خجالت و پشیمانی او شده و باعث به هم خوردن روابط می‌شود.[۲]
مدیریت خشم
یکی از عوامل فحاشی خشم است، که با کنترل آن، فحاشی نیز درمان می‌شود.
برای کنترل خشم، باید عوامل آن را که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند کبر، خودبینی و حسد با خودسازی از بین می‌رود.[۳] عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن انسان در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت اراده می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند.[۴]
نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ مانند اینکه سکوت کند،[۵] با آب سرد وضو بگیرد،[۶] یا صحنه را ترک کند.
تقویت اراده
ما انسان‌ها دارای دو بعد معنوی (عقل، دل و وجدان اخلاقی) و جسمی (مجموعه‌ای از غرایز) هستیم با تقویت بعد معنوی خودمان به وسیله اعمال عبادی تفکر بر بعد حیوانی و جسمانی خود که همان خودخواهی‌ها و … است، غلبه کنیم. در واقع ما وقتی می‌توانیم صفات بد را کنار بگذاریم که بعد معنوی خودمان را تقویت کنیم.[۷]
خود را به برد باری زدن
در مواقع مختلف که زمینه تندخویی فراهم می‌شود، اگر هم بردبار نباشیم خود را به بردباری بزنیم و شبیه انسان‌های صبور رفتار کنیم این کار به تدریج باعث می‌شود که صفت حلم و بردباری در ما ایجاد شود و پایدار بماند.
با فرونشاندن خشم و هیچ نگفتن و کنترل زبان به درجه ایمان خود می‌افزاییم و در زمره کسانی قرار می‌گیریم که خداوند آنها را دوست دارد. «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمحْسِنِینَ»؛ از صفات متقین آن است که خشم خود را فرو می‌نشانند و مردم را عضو می‌کنند و خداوند نیکو کاران را دوست می‌دارد. آل عمران، ۱۳۲.
نکته
بهترین شیوه این است که در کنار نکات بالا «مهارت خودکنترلی» و «مدیریت خشم» نزد روان‌شناس آموزش ببینید.
مطالعه بیشتر
- مجموعه کتابچه‌های مهارت‌های زندگی: مهارت کنترل خشم، محمود دهقانی، علیرضا جزایری، تهران، ناشر دانژه، ۱۳۸۷ش.
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ . حسنی، سید مجتبی، گناه و ناهنجاری، قم، دارالغدیر، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.
- ↑ برخی از گناهان رابطه قلبی ما را با دیگران به هم می‌زند (فحش، غیبت …) از طرفی پیوند عاطفی یک نیاز روانی است که باید ارضاء شود و این گناه باعث می‌شود انسان مشغول تعارض‌های درونی ناشی از تنش و برخورد با دیگران شود.
- ↑ آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹، ص۱۷۹–۱۸۰.
- ↑ آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹، ص۱۷۹–۱۸۰.
- ↑ آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.
- ↑ القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.
- ↑ . مظاهری، حسین، عوامل کنترل غرایز، تهران، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، (اقتباس).