شیوه برخورد با حسود

سؤال

با افراد حسود چگونه باید برخورد کرد؟

برای برخورد با حسود و در امان ماندن از شر او، پناه بردن به خدا و توکل به او سفارش شده است. گذشت از بدی‌های حسود و صبر و استقامت در برابر مشکلاتی که او پیش پای انسان می‌گذارد، از دیگر راهکارها در برابر حسود است.

راهکار دیگر، خودداری از رفتارهایی است که حسادت حسود را برمی‌انگیزد؛ مانند بیان موفقیت‌ها یا بزرگ جلوه دادن آنها.

پناه بردن به خدا

یکی از راهکارهای قرآن برای مقابله با حسود، پناه بردن به خدا از شر فرد حسود است. در آیه ﴿وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَد؛ [به خدا پناه می‌برم] از زیان حسود، زمانی که حسد می‌ورزد.﴾(فلق:۵) به این مطلب اشاره شده است.

توکل به خدا و دعا برای خود و کسی که گرفتار حسادت است، یکی دیگر از راه‌های برخورد با حسود است.

گذشت

عفو و گذشت، راهکاری دیگر برای برخورد با حسود معرفی شده است. قرآن نیز، گذشت را به پرهیزکاری نزدیک‌تر دانسته است. بر اساس روایتی از امام صادق(ع)، اهل بیت(ع) مورد حسادت قرار گرفته‌اند؛ ولی مقابله به مثل نکرده؛ بلکه چشم‌پوشی نموده‌اند.

صبر و استقامت

حسود، دوست دارد دیگری را در حالت ناشکیبایی و بیچارگی ببیند؛ از این رو، صبر و استقامت فرد، عذاب و اندوه حسود را بیشتر می‌کند. بنا بر آیه ﴿وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا؛ و اگر شکیبایی ورزید و پرهیزکاری کنید، نیرنگشان هیچ زیانی به شما نمی رساند﴾(آل عمران:۱۲۰) در صورت صبر و پرهیزکاری، نیرنگ دشمنان ضرری به انسان نمی‌رساند.

پرهیز از تحریک حسادت

باید سعی شود در برخورد با افراد حسود، حسادتشان تحریک نشود. برخی از رفتارهای انسان، باعث می‌شود احساس حسادت دیگران، به‌ویژه کسانی که زمینه حسادت در آنها وجود دارد، برانگیخته شود؛ برای نمونه، بیان کردن موفقیت‌ها، یا بزرگ جلوه دادن آنها، باعث حسادت این افراد می‌شود.

مطالعه بیشتر

• حسد، سید رضا صدر، به اهتمام سید باقر خسروشاهی، ج۵، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۷.