ترجمه قرآن (خرمشاهی)

سؤال

ترجمه قرآن اثر خرمشاهی چگونه ترجمه‌ای است؟

ترجمه قرآن (خرمشاهی)
ترجمه قرآن (خرمشاهی)
اطلاعات کتاب
نویسندهترجمه: بهاءالدین خرمشاهی
تاریخ نگارشقرن چهاردهم
موضوعترجمه قرآن
زبانعربی فارسی
ویراستارمسعود انصاری و مرتضی کریمی‌نیا
قطعرحلی، وزیری، پالتویی
اطلاعات نشر
ناشردوستان
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۳۷۴ش
نوبت چاپاول

ترجمه قرآن اثر بهاءالدین خرمشاهی از ترجمه‌های ممتاز قرآن در قرن چهاردهم. این ترجمه برای اولین بار در سال ۱۳۷۴ منتشر شد. این اثر همراه با توضیحاتی در پانوشت و واژه‌نامه‌ای در انتهای کتاب است. ترجمه روان و خوشخوان، استواری و پختگی در نثر و معادل‌یابی‌های نوین از امتیازات این ترجمه است.

بهاءالدین خرمشاهی، از قرآن‌پژوهان برجسته است که آثار متعددی در علوم انسانی دارد که ترجمه قرآن او از مشهورترین آثار اوست.

معرفی و جایگاه

ترجمه قرآن اثر بهاءالدین خرمشاهی همراه با توضیحات و واژه‌نامه است. یادداشت‌های توضیحی آن حدود ۴۰۰ هزار فقره است. در پایان ترجمه واژه‌نامه ای قرآنی ـ فارسی مشتمل بر حدود ۱۲۰۰۰ واژه درج گردیده است. این ترجمه توسط دو تن از قرآن پژوهان معاصر آقایان مسعود انصاری و مرتضی کریمی نیا ویرایش شده است.[۱]

این ترجمه نفیس امتیازات فراوانی دارد و در زمره ترجمه‌های ممتاز قرآن به شمار می‌رود.[۲] و رواج گسترده‌ای بین قرآن دوستان دارد.[۳] ترجمه روان، خوشخوان و جذاب، وجود برابر و معادل براى همه واژه‌ها و ترکیبات قرآنى، توضیحات در پانوشت‌ها، واژه‌نامه قرآنى، مقالات و فهرست توضیحات را از امتیازهاى این ترجمه برشمرده است.[۴] خرمشاهی گفته است این ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه حاصل کاری چهارساله است و در سال ۱۳۷۵ منتشر گردید. این ترجمه در قطع رحلی و وزیری و پالتویی چاپ شده است.[۵]

نویسنده

بهاءالدین خرمشاهی (متولد ۱۳۲۴ش، قزوین) از مترجمان برجسته قرآن، قرآن‌پژوه و حافظ‌پژوهِ مشهور که کتاب‌ها و مقالات زیادی در این این دو موضوع نوشته است. خرمشاهی آثار متعددی نیز، اعم از تصحیح، تألیف و ترجمه، در زمینه فرهنگ‌نگاری، فلسفه و عرفان، زبان و ادبیات فارسی دارد.[۶]

ویژگی‌ها

خرمشاهی درباره ترجمه خود بر قرآن گفته است هفت اصل و قاعده را در این ترجمه رعایت کرده است:

  1. افزایش دقت و صحت (به طوری که هیچ کلمه یا حرفی قرآنی نباشد که معادلی برای آن در ترجمه نباشد.
  2. استفاده از نثر معیار و متعارف امروزی.
  3. حفظ برخی کلمات و تعبیرات قرآنی در ترجمه مانند اسلام ایمان مؤمن شرک فساد عذاب.
  4. حفظ ضیغه و ساختار کلمات در ترجمه. مانند اینکه صفت به فعل یا جمله ترجمه نشود.
  5. حفظ معادل‌های واحد و مشابه در ترجمه جملات آیات و کلمات.
  6. با رعایت احتیاط و به ضرورت، واژه سازی انجام گیرد. مانند قاعد: جهادگری. حاصب: شنباد. ذکری الدار: آخرت اندیشی.
  7. استفاده نبردن از تفسیر به حداکثر در متن ترجمه.[۷]

محمدعلی کوشا مترجم قرآن، درباره ویژگی های ترجمه خرمشاهی گفته است: «استواری و پختگی در نثر، قلت حجم و کثرت معنا، و معادل‌یابی‌های نوین و خوش‌خوان از ویژگی‌های این ترجمه است».[۸]

منابع

  1. خرمشاهی، بهاءالدین، «خرمشاهی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۹۸۵.
  2. کوشا،‌محمدعلی، پژوهشی در ترجمه های برتر قرآن کریم، رشت،‌ کتاب مبین، ۱۳۸۹شش، ص۱۳۸.
  3. رویانیان، شهاب، «نقد ترجمه و توضیح قرآن به قلم بهاء الدین خرمشاهی»، آینه پژوهش، شماره ۴، سال ۳۰، مهر و آبان ۱۳۹۸ش، ص۱۰۷.
  4. رضایی کرمانی، محمدعلی، «نقدی بر ترجمه جدید قرآن (ترجمه خرمشاهی)»، پژوهش‌های قرآنی، شماره ۵ و ۶، ۱۳۷۵ش، ص۴۰۷.
  5. خرمشاهی، بهاءالدین، «خرمشاهی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۹۸۵.
  6. خرمشاهی، بهاءالدین، «خرمشاهی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۹۸۲ و ۹۸۳.
  7. خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه فارسی (خرمشاهی)»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۵۵۲ و ۵۵۳.
  8. کوشا،‌محمدعلی، پژوهشی در ترجمه های برتر قرآن کریم، رشت،‌ کتاب مبین، ۱۳۸۹شش، ص۱۳۸.