هدف و فلسفه حجاب

سؤال

هدف از تشریع حجاب اسلامی و فلسفهٔ حجاب و پوشش چیست؟

اهدافی درباره تشریع و وجوب حجاب اسلامی مطابق آیات قرآن و روایات ذکر شده است؛

• تزکیه نفس، ﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکی لَهُمْ؛ ای رسول ما به مردان مؤمن بگو چشم‌های خود را از نگاه ناروا بپوشند و اندامشان را حفظ کنند، که این باعث پاکیزگی جسم و جان ایشان است.﴾(نور:۳۰)

• طهارت، قرآن می‌فرماید: «و هرگاه از زنان رسول چیزی می‌طلبید از پس پرده بخواهید، که حجاب برای آن که دل‌های شما و آنها پاک و پاکیزه بماند بهتر است.»

• عفت و تقوا، «و زنان سالخورده که از ولادت و عادت بازنشسته‌اند و امید ازدواج و نکاح ندارند، بر آنان ایرادی نیست اگر تجملات و زینت خود نرا نمایان کنند و نزد نامحرمان جامه رویین خود را از تن برگیرند و اگر باز عفت و تقوای بیشتر گزینند، بر آنان بهتر است و خدا به سخنان خلق شنوا و آگاه است.»

• پاکدامنی، «ای پیغمبر با زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادرهای خود فروپوشند که این کار برای این که آنها به عفت و حریت شناخته شوند تا از تعرض و جسارت آزار نکشند بر آنان بسیار بهتر است و خدا در حق خلق، آمرزنده و مهربان است.»

• پیش‌گیری از گناه و هوس‌رانی، از امام رضا(ع) نقل شده است: حُرّم النظر الی شعور النساء المحجوبات بالازواج و غیرهنّ من النساء لما فیه من تهییج الرجال و ما یدعوا التهییج الی الفساد و الدخول فیما لا یحلّ و لا یجمل؛ نگاه به موهای زنان با حجاب ازدواج کرده و بانوان دیگر، از آن جهت حرام شده است که نگاه، مردان را برمی‌انگیزد و آنان را به فساد فرا می‌خواند در آنچه که ورود در آن نه حلال است و نه شایسته.

چون نگاه به نامحرم توسط مردان، باعث تحریک جنسی آنان و در نتیجه منجر به فساد می‌شود، خداوند در کنار دستور حجاب و پوشش بدن به بانوان، به مردان نیز دستور به حجاب و پوشش چشم داده و نگاه به نامحرم را بر آنان حرام کرده است.

از مجموع آیات و حدیث فوق استفاده می‌شود که هدف و فلسفهٔ وجوب حجاب اسلامی، ایجاد تزکیهٔ نفس، طهارت و عفت و پاکدامنی در بین افراد جامعه، و ایجاد صلاح و پیش‌گیری از فساد است.