طور سینا

نسخهٔ تاریخ ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۱ توسط A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال
طور سینا کجاست و چرا مقدس است؟


طور سینا نام کوه مقدسی است که محل نزول وحی به موسی(ع) شمرده می‌شود. از این مکان بارها در قرآن نام برده شده است و که بیشتر آن مربوط به وقایع زندگی حضرت موسی(ع) است. طور سینا به اتفاق مفسران، همان میقات و میعادگاهی است که موسی و منتخبینی از بنی اسرائیل به آنجا رفتند تقاضای رویت خداوند را کردند و در همانجا کوه متلاشی شد.

در آیاتی از قرآن طور مطلق آمده است و معنای کوه را می‌دهد اما به معنای طور سینا نیست.

نام و موقعیت

سينا را به معنى كوه پر بركت، يا پر درخت، يا زيبا، مى‌دانند، و همان كوهى است كه موسى به هنگام مناجات به آنجا مى‌رفت.[۱]

«طور» در لغت به معنى «كوه» است، ولى با توجه به اين كه اين كلمه در ده آيه از قرآن مجيد مطرح شده كه در نه مورد سخن از «طور سينا» همان كوهى كه در آنجا وحى بر موسى نازل مى‌شد به ميان آمده است. آیه یک طور.[۲] طور، در لغت به کوه گفته می‌شود؛ اما وقتی با «الف» و «لام» معرفه ذکر می‌شود، مقصود کوه خاصی است. «طور سینا» اسم کوهی است که حضرت موسی ع با خدا در آن مناجات می‌کرد.[۳]

اسم خاص كوهى در سرزمين سينا است![۴] طور در لغت سريانى بمعنى جبل است‏.[۵]

نزول وحی بر موسی(ع)

مطابق آیات قرآن در طور سینا به موسی(ع) وحی شد.[۶] در آنجا به موسی گفته شد که با رسالت و سخن گفتن با تو، تو را بر مردم برگزیدم.[۷] سخن گفتن با خداوند و اعطای امر نبوت به او در آن مکان انجام گرفت.[۸]

میقات چهل روزه موسی در کوه طور انجام گرفت.[۹] بعد از نجات بنى اسرائيل از چنگال فرعونيان و غرق شدن آنها در نيل، موسى ماموريت پيدا مى‏كند براى گرفتن الواح تورات، مدت سى شب به كوه طور برود، ولى بعدا براى آزمايش مردم، ده شب تمديد مى‏گردد، و داستان گوساله سامری بوجود می آید.[۱۰]

نزول تورات بر موسی ع، در طور سینا[۱۱]


در اينكه موسى ع يك ميقات و ميعاد با پروردگار داشته يا بيشتر در ميان مفسران گفتگو است و هر كدام براى اثبات مقصود خود شواهدى از آيات قرآن ذكر كرده‏اند. ولى همانطور كه ما در ذيل آيه 142 همين سوره يادآور شديم از مجموع قرائن موجود در آيات قرآن، و روايات، بيشتر چنين به نظر مى‏رسد كه موسى ع تنها يك ميقات داشته، آنهم به اتفاق جمعى از بنى اسرائيل بوده است در همين ميقات بود كه خداوند الواح تورات را نازل كرد و با موسى ع سخن گفت و نيز در همين ميقات بود كه بنى اسرائيل به موسى ع پيشنهاد كردند از خدا بخواهد خود را نشان دهد، و نيز در همين جا بود كه صاعقه يا زلزله‏اى در گرفت و موسى ع بيهوش شد و بنى اسرائيل بر زمين افتادند.[۱۲]

طور و بنی اسرائیل

بنی اسرائیل از موسی تقضا کردند تا خدا را به او نشان دهد. موسی هفتاد نفر از آنان را انتخاب کرد و به میقات برد.[۱۳] بیهوشی موسی ع با غرش و نهیب برآمده از انهدام کوه طور[۱۴]

متلاشی شدن طور سینا، بر اثر تجلّی خداوند بر آن[۱۵] طور سینا، میقات و وعده‌گاه خدا با بنی‌اسرائیل[۱۶] محلّ میقات موسی علیه السلام و بنی‌اسرائیل با خدا[۱۷]

۶۳ بقره. همین مضمون در آیه ۹۳ بقره و ۱۵۴ نساء و ۱۷۱ اعراف با مختصر تفاوتی آمده است. قرار گرفتن طور بر بالای سر بنی‌اسرائیل، رخدادی شایسته یادآوری[۱۸] برافراشتن طور سینا بر بالای سر بنی‌اسرائیل، تهدید خداوند به منظور اخذ پیمان از آنان[۱۹] برافراشتن طور سینا، بر سر بنی‌اسرائیل، از معجزات حضرت موسی علیه السلام:[۲۰] صاعقه‌زدگی و هلاکت گروهی از بنی‌اسرائیل، در طور سینا[۲۱] لرزش شدید برگزیدگان بنی‌اسرائیل، در طور سینا[۲۲]

در چگونگی قرار گرفتن کوه بالای سر بنی اسرائیل جمعی از مفسران معتقدند که به فرمان خداوند، طور از جا کنده شد و همچون سایبانی بر سر آنها قرار گرفت در حالی که بعضی دیگر می‌گویند: زلزله شدیدی در کوه واقع شد و چنان کوه به لرزه درآمد که افرادی که پائین کوه بودند، سایه قسمتهای بالای آن را بر سر خود مشاهده کردند و احتمال می‌دادند هر لحظه ممکن است بر سر آنها فرود آید، ولی به لطف الهی زلزله آرام گرفت و کوه به جای خود قرار گرفت‏. این احتمال نیز وجود دارد که قطعه عظیمی از کوه به فرمان خدا بر اثر زلزله و صاعقه شدید از جا کنده شد، و از بالای سر آنها گذشت به طوری که چند لحظه، آن را بر فراز سر خود دیدند و تصور کردند که بر آنها فرو خواهد افتاد.[۲۳]

تقدس

کوه طور، محل وحی به موسی بود.[۲۴] اما این سرزمین پیش از نزول وحی به موسی هم مقدس شمرده می‌شد. در قرآن آمده است که به موسی گفته می‌شود که کفش‌هایت را دربیاور که تو در سرزمین مقدسی هستی.[۲۵] در جایی دیگر از قسمتی از این سرزمین به الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ: جایگاه مبارک نام می‌برد.[۲۶]

بعضی از مفسرین گفته‌اند طور به معنای مطلق کوه است، و هر کوهی را طور می‌گویند، اما استعمالش در آن کوهی که موسی(ع) با خدای تعالی سخن گفت غلبه یافته است.[۲۷] خداوند به كوهى كه موسى ع بر روى آن با خدا سخن گفته سوگند ياد كرده است.[۲۸]

خداوند در قرآن به کوه طور قسم خورده است.[۲۹] طور سینا، محلّی با خیر و برکت[۳۰] طور سینا، محلّ رویش درختان زیتون[۳۱]


.


منابع

  1. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه‌، دار الكتب الاسلاميه، ج۲۷، ص۱۴۰.
  2. مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، ج۴، ص۵۵۶.
  3. هاشمی رفسنجانی، اکبر، و برخی از محققان مرکز فرهنگ ومعارف قرآن، فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۱۹، ص۲۳۲.
  4. خرم‌دل، مصطفی، تفسیر نور، تهران،‌ احسان، ۱۳۸۴، ص۱۱۱۴.
  5. كاشانى، فتح‏ الله‏، منهج الصادقين فى إلزام المخالفين‏، تهران، كتابفروشى اسلاميه‏، ج۹، ص۴۹.
  6. سوره اعراف آیه ۱۴۳. سوره مریم آیه ۵۲. سوره طه آیه ۸۰. سوره قصص آیه ۴۴ و ۴۶.
  7. سوره اعراف آیه ۱۴۴.
  8. سوره مریم آیه ۵۲. سوره قصص آیه ۴۴ و ۴۶.
  9. ترجمه تفسير الميزان، ج‏1، ص: ۲۸۶. ذیل آیه ۵۱ سوره بقره.
  10. تفسير نمونه، ج‏1، ص: ۲۵۳. ذیل آیه ۵۱ سوره بقره.
  11. سوره بقره آیه ۵۱، سوره اعراف آیه ۱۴۳، ۱۴۵ و ۱۵۵. سوره مریم آیه ۵۱ و ۵۲. سوره طه آیه ۸۰.
  12. تفسير نمونه، ج‏6، ص: 388
  13. تفسير نمونه، ج‏6، ص: 355
  14. ۱۴۳ اعراف
  15. ۱۴۳ اعراف.
  16. ۱۵۵ اعراف. ۸۰ طه.
  17. ۵۱ ۵۲ مریم. ۸۰ طه. ۴۶ قصص.
  18. ۶۳ و ۹۳ بقره. ۱۷۱ اعراف.
  19. ۶۳ و ۹۳ بقره. ۱۵۴ نسا. ۱۷۱ اعراف.
  20. ۱۵۳ ۱۵۴ نسا
  21. ۵۵ ۵۶ بقره. ۱۵۳ نسا. ۱۵۵ اعراف
  22. ۱۵۵ اعراف.
  23. تفسیر نمونه، ج‏1، ص: 294
  24. مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۱۳، ص۲۲۲.
  25. سوره طه آیه ۱۲.
  26. سوره قصص آیه ۳۰.
  27. علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۴.
  28. طبرسى، فضل بن حسن‏، تفسير جوامع الجامع، ترجمه عبدالحميدى، على‏ و همکاران، ج‏6، ص: ۱۴۵.
  29. سوره طور آیه ۱، . سوره تین آیه ۱ و ۲.
  30. ۵۲ مریم. ۸۰ طه. ۲ تین
  31. ۲۰ مومنون