ملاک مشروعیت ولی فقیه در فرمان‌برداری مردم
خطا در ایجاد بندانگشتی: convert-im6.q16: unrecognized color `path3099_1_' @ warning/color.c/GetColorCompliance/1052. convert-im6.q16: non-conforming drawing primitive definition `fill' @ error/draw.c/RenderMVGContent/4310. | این مقاله هماکنون به دست Rezvani در حال ویرایش است. |
با توجه به اینکه منشأ و ریشه انتخاب ولی فقیه رأی مردم می‌باشد چگونه از طرف خداوند مشروعیت پیدا می‌کند و اطاعت از ایشان واجب می‌شود؟
ملاک مشروعیت ولی فقیه در بینش اسلامی، اذن خداوند است. بر اساس اعتقاد توحیدی، خداوند، رب و صاحب اختیار هستی و انسان است. چنین اعتقادی ایجاب می‌کند که تصرف در امور مخلوقاتِ خدا، حتماً با اذن خداوند صورت گیرد. تشکیل حکومت و تنظیم قوانین و ایجاد نظم، مستلزم تصرف در امور انسان‌هاست و این امر تنها از سوی کسی جایز است که دارای این حق و اختیار باشد. خداوند حق حکومت و ولایت بر مردم را به پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) واگذار نموده است و در عصر غیبت، فقیه جامع‌الشرایط عهده‌دار چنین وظیفه‌ای است.[۱]
تنها عامل مشروعیت ولایت فقیه انتصابی است که از جانب شرع مقدس، صورت گرفته است و تجلی حکومت خداوند است که مشروعیت پیدا می‌کند. از نظر شیعه به همان معیاری که حکومت رسول خدا(ص) و امامان معصوم(ع) مشروعیت دارند. ولایت فقیه در زمان غیبت مشروعیت خواهد داشت؛ یعنی مشروعیت حکومت هیچ‌گاه مشروط به خواست این و آن نبوده است، بلکه امری الهی و با نصب او بوده است.
جایگاه مردم در حاکمیت ولی فقیه:
عدم دخالت رأی مردم در مشروعیت حکومت به معنای بی‌اعتنایی به رأی و مشارکت مردم نیست. از نظر اسلام، حاکم باید مورد پذیرش مردم قرار گیرد و بدون مشارکت و همکاری مردم، حکومت اسلامی فاقد قدرت اجرایی خواهد بود و نمی‌تواند احکام اسلامی را اجرا کند. براین اساس پذیرش و آراء مردم شرط لازم و نه کافی برای تحقق عینی حکومت است. رأی مردم به مثابه قلب است و روح مشروعیت را اذن الهی تشکیل می‌دهد و این امر ناشی از اعتقادات اسلام و نگرش فرد مسلمان به جهان هستی است.[۲] انتخاب رهبر از سوی مجلس خبرگان جنبه تعیینی و شرطی دارد به این معنا که ولی فقیه واجد شرایط، قبل از انتخاب، ولایت شرعی دارد، اما انتخاب او شرط اعمال ولایت وی می‌باشد، لذا این نصب الهی است که از سوی ائمه(ع) به فقیه مشروعیت می‌بخشد و از همین روی ولایت فقیه، حکومت خدا بر مردم است.
مردم هستند که باید زمینه تحقق و استمرار حکومت اسلامی را فراهم کنند و تا مردم نخواهند نظام اسلامی محقق نخواهد شد. در عین حال این به معنای مشروعیت دادن به حکومت اسلامی نیست یعنی اگر مردم حکومت ولی فقیه را نپذیرفتند این حکومت فاقد مشروعیت نیست تنها مقبولیت و کارآمدی ندارد. پس منافاتی ندارد که مشروعیت از جانب خداوند باشد و در عین حال مردم دارای نقش در تحقق و استمرار حکومت ولی فقیه باشند.[۳]