مسیحیان
عیسویان چه گروهی بوده در مورد آنان توضیح دهید؟
عیسویان نام دیگر پیروان حضرت عیسی است. در ابتدای مسیحیت آنان پیرو آیین وشریعت یهودی بوده و از معروف‌ترین آنان دوازده شاگرد عیسی بودند که با ترویج تعالیم وی به عیسوسان معروف شدند. اما با آغاز تبلیغ پولس و فراگیری روش او تعداد زیادی از مسیحیان اعتقاد به تجسد خدای پدر پیدا کردند. گروه‌های کوچکی نیز اعتقادات یهودی خود را حفظ کردند که در همان سال‌های اول مسیحیت از میان رفتند. اعتقاد به تثلیث و دیگر آموزه‌های مسیحی امری است که در طول تاریخ و در شوراهای کلیسایی قانونی شده است. تورات و انجیل با عناوین عهد قدیم و عهد جدید کتاب مقدسشان است. سه گروه اصلی مسیحیان کاتولیک، ارتدکس و پروتستان هستند اما فرقه‌های دیگری نیز از این دین در مناطق دیگر جهان حضور دارند.
عیسویان
عیسویان همان مسیحیانی هستند که پیرو حضرت عیسی بوده و به نصاری و عیسوی نیز مشهورند.[۱] در ابتدای آغاز رسالت عیسی بر اساس تعالیم کتاب مقدس، یهودیان در انتظار شخصی بودند که خداوند او را برای نجات قوم بنی اسرائیل خواهد فرستاد و این قوم را از ظلم و ستم آزاد و حاکم جهان خواهد کرد که نامش مسیح است. اما پس از ظهور حضرت عیسی و مخالفت و مناظره‌های او با بزرگان یهود و نیز عدم برپایی حکومت توسط حضرت عیسی& او را قبول نکردند با او دشمنی ورزیدند. کسانی بودند که او را مسیح وعده داده شده در کتاب مقدس می‌دانستند و طرفدار و پیرو ایشان بودند. در این میان دوازده نفر از جمع پیروان نسبت به دیگران برتر بودند و به شاگردان یا حواریون معروف شدند که پس از عروج حضرت عیسی به نقل از قرآن و به صلیب کشیده شدن ایشان به دست حالک رومی فلسطین و با همراهی یهودیان، آنان مأموریت خود را آغاز کرده و به شهرهای مختلف سفر کردند و دین مسیحی را ترویج دادند که به مسیحیان یا همان عیسویان یعنی طرفداران و پیروان آئین حضرت عیسی ملقب گشتند.
دین مسیحیت
دین حضرت مسیح مطابق اناجیل هم نوا (متی - مرقس - لوقا) دین توحیدی مبتنی بر شریعت حضرت موسی بوده که در ابتداء شاگردان و پیروان واقعی مسیح موحد و قائل به یگانگی خدا و رسالت حضرت مسیح بوده‌اند. اما در همان قرن اول میلادی و سال‌های ابتدایی، با گرایش شخصی یهودی به نام پولس و آغاز تبلیغ در میان غیریهودیان باعث ایجاد شکل جدیدی از مسیحیت در در میان یروان و دوست‌داران آیین مسیحیت گردید. مقدمات اعتقاد به تثلیث با روش پولس پایه‌گذاری شد که بعدها در شوراهای کلیسایی در شورای نیقیه و شورای کالسدون در قرن چهار و نج میلادی به تصویب رسید. بدین ترتیب مسیحیان به دو دسته تقسیم می‌شوند و سپس به تدریج طرفداران تثلیث غلبه نموده و طرفداران توحید از بین می‌روند و امروز عیسویان جهان قائل به تثلیث هستند و حضرت مسیح را پسر خدا می‌دانند.
اعتقادات عیسویان
عیسویان معتقدند که خداوند متشکل از سه اقنوم پدر، پسر و روح القدس بوده، اما این سه اقنوم در یک خدا جمع شده است. از لحاظ قدرت و عظمت برابرند و هر سه ازلی هستند.[۲] مسیح شخصیتی با دو ذات الهی و بشری است او خدای کامل و هم انسان کامل است؛[۳] آنان معتقدند که حضرت عیسی از ازل بوده و حادث نشده است؛ این اعتقاد بر آیه کتاب مقدس بوده زیرا در یکی از یش‌گویی‌های کتاب مقدس چنین آمده که «از تو (بیت لحم) کسی برای من ظهور خواهد کرد که از ازل بوده است».[۴]
از دیگر اعتقادات آنان می‌توان به اولین مخلوق بودن عیسی اشاره کرد[۵] همچنین او را نخست زاده تمامی آفریدگان می‌دانند و هر آنچه در آسمان و بر زمین است از چیزهای دیدنی و نادیدنی از طریق عیسی آفریده شده‌اند.[۶]
کتاب مقدس
عیسویان یا همان مسیحیان، مجموعه‌ای با عنوان «کتاب مقدس» را کتاب آسمانی خود می‌دانند که از دو بخش عمده تشکیل شده: ۱. عهد قدیم؛ ۲. عهد جدید.
- عهد قدیم بخش عمده این مجموعه را شامل می‌شود که مشترک بین یهودیان و مسیحیان است و هر دو آن را مقدس و معتبر می‌دانند.
- عهد جدید که شامل نوشته‌های متنوعی است ویژه مسیحیان بوده و منبع اصلی اعتقادات آن‌ها و نیز تنها منبع تاریخ قرن اول مسیحیت به شمار می‌رود.[۷]
عهد جدید شامل بیست و هفت کتاب و رساله است و معروف‌ترین بخش آن چهار انجیل منسوب به متی، مرقس، لوقا، یوحنا است که در ابتدای این مجموعه جای داده شده است. آنگاه به ترتیب، کتاب اعمال رسولان، ۱۳ یا ۱۴ رساله منسوب به پولس، رساله یعقوب، دو رساله منسوب به پطرس، سه رساله منسوب به یوحنا، رساله یهودا و کتاب مکاشفه یوحنا بخش‌های دیگر این مجموعه را تشکیل می‌دهد.[۸] مسیحیان معتقد نیستند که این مجموعه یا بخشی از آن یا هیچ کتاب دیگری را حضرت عیسی آورده باشد بلکه می‌گویند: اساساً معنا ندارد عیسی کتابی بیاورد چون کتاب، وحی است و وحی بر واسطه بین خدا و انسان نازل می‌شود و چون خدا خود را در عیسی کشف کرده پس او خودش وحی است. انجیل به معنای مژده و وعده الهی است که مسیحیان شخص عیسی را همان مژده الهی می‌دانند. به این ترتیب آنان می‌پذیرند که مجموعه عهد جدید به دست انسان‌های عادی ولی به هدایت روح‌القدس، پس از صعود حضرت عیسی نگاشته شده است.[۹]
فرقه‌های مسیحی
اکثر قریب به اتفاق مسیحیان یا همان عیسویان جهان در یکی از سه شاخه مهم مسیحیت یعنی کاتولیک، ارتدکس، پروتستان جای می‌گیرند که مسیح را خدای متجسد و شخص دوم تثلیث می‌دانند و در آموزه‌های مسیح‌شناسی اختلافی ندارند.[۱۰] اما فرقه‌های دیگری نیز وجود دارند که برخی از نظر اعتقادی و برخی دیگر از نظر قومی با دیگر مسیحیان تفاوت داردند و کلیسای خاص خود را تأسیس نموده‌اند. تاریخچه برخی از این گروه‌ها به دوران اولیه مسیحیت بازمی‌گردد.
- کلیسای ارامنه: بیشتر جمعیت آنان در ارمنستان زندگی می‌کنند و تعداد آن‌ها به چند میلیون می‌رسد. کلیسای ارامنه از لحاظ اصول اعتقادی «یک طبیعتی» است و شعائری نظیر شعائر کلیسای ارتدکس دارد. وجه تمایز آنان بیشتر قومی بوده و در میان کلیسای آنان نیز معتقد به دو گروه دیگر کاتولیک و پروتستان دیده می‌شود. در ایران در منطقه جلفای اصفهان دارای خلیفه‌گری بوده و چند کلیسا نیز در تهران و تبریز از آنان وجود دارد. در حال حاضر سراسقف خلیفه‌گری ارامنه ایران در تهران مستقر است.
- کلیسای آشوری (نسطوری): آنان کمتر از یک میلیون نفر جمعیت داشته و در عراق و ایران زندگی می‌کنند. کلیساهای آنان بسیار ساده و از به کار بردن تمثال‌ها خودداری می‌کنند. آنان نیز خود را از قوم آشور دانسته و از هر سه گروه عمده مسیحیت در میان یروان آن وجود دارد. قدیمی‌ترین کلیسای آنان با نام مریم مقدس که با نام نه نه مریم شناخته می‌شود در ارومیه بوده و اعتقاد دارند که این کلیسا توسط شاگران عیسی بنا نهاده شده است. مار نرسای بنیامین در حال حاضر عهده‌دار اسقفی بر کلیسای آشوری ایران است و در تهران ساکن می‌باشد.
- کلیسای یعقوبی: این گروه در اصل متعلق به سوریه بوده و پیروان آن به «یک طبیعتی» اعتقاد دارند.
- کلیسای قبصلی: کلیسای قدیمی مصر است که در سال ۴۵۱ م با رد اصول و شورای کالسدون، مستقل شد.[۱۱]
- کلیسای مارونی: این کلیسا در لبنان بوده و اعتقاداتی نزدیک به اعتقادات کلیسای سوریه را دارند. مسیحیان در لبنان به صورت راکنده در تمام مناطق آن زندگی می‌کنند اما منطقه جونیه لبنان منطقه‌ای مسیحی نشین شناخته می‌شود.
گروه‌های زیاد دیگری نیز هستند که بیشتر از کلیسای پروتستان جدا شده و دارای آداب و رسوم خاصی شده‌اند.
جدایی در کلیسای مسیحی
علت افتراق مسیحیان و تبدیل شدن به چند شاخه مهم، یکی انتقال پایتخت امپراطوری روم به قسطنطنیه در سال ۳۳۰ م بود که با این تغییر پایتخت، روم اهمیت سیاسی خود را از دست داد اما این امر بر قدرت پاپ افزود. زیرا پاپ قدرت سیاسی را که در شهر رها شده بود به دست گرفت و نقش امپراطوری را بازی کرد. این امر باعث هموار شدن جدایی بین دو اسقف نشین قسطنطنیه (کلیسای ارتددکس شرق) و روم (کلیسای کاتولیک) در سال ۱۰۵۴ م شد.[۱۲]
دیگر علت جدایی و افتراق مسیحیت که در سده‌های ۱۶–۱۵ میلادی اتفاق افتاد و سومین جدایی مهم در تاریخ الهیات مسیحی را رقم زد[۱۳] عوامل متعددی چون فساد مالی، فساد اخلاقی، فروش آمرزش نامه و تفتیش عقاید بود.[۱۴] که شخصی به نام مارتین لوتر طلایه دار این قیام بر ضد کاتولیک شد که پروتستان نامیده شدند.[۱۵]
امروز مسیحیان تقریباً ۳۳٪ جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند که بیشترین تمرکز جمعیتی در قاره آمریکا و اروپا ساکن هستند.
منابع جهت مطالعه بیشتر
۱ـ جهان مذهبی، رابرت ویر.
۲ـ پسر خدا در عهدین و قرآن، عبد الرحیم سلیمانی اردستانی.
۳ـ سیری در ادیان زنده جهان، عبد الرحیم سلیمانی اردستانی.
۴ـ سیمای بنی اسرائیل در قرآن و عهدین، ابوالفضل روحی.
۵ـ مسیحیت، سید محمد ادیب آل علی.
۶ـ مسیحیت، عبدالرحیم سلیمانی اردستانی.
منابع
- ↑ لغت نامه دهخدا، ج۲۹–۳۸، حرف میم و عین.
- ↑ دایرةالمعارف کاتولیکی.
- ↑ زیبایی نژاد، محمد، مسیحیت‌شناسی مقایسه ای، انتشارات سروش، تهران، چاپ اول ۸۲، ص۴۱.
- ↑ کتاب مقدس، میکاه / ۵.
- ↑ همان، مکاشفه، ۳/۱۴.
- ↑ همان کلوسیان ۱: ۱۵–۱۶.
- ↑ سلیمانی اردستانی، عبد الرحیم، مسیحیت، انتشارات زلال کوثر، چاپ اول زمستان ۸۱ قم، ص۶۳.
- ↑ همان، ص۶۳.
- ↑ همان، ص۶۵.
- ↑ ادیب آل علی، سید محمد، مسیحیت، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ سپهر قم، اول، ص۱۱۱.
- ↑ سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، مسیحیت، انتشارات زلال کوثر، چاپ اول زمستان ۸۱ قم، ص۱۶۰.
- ↑ همان، ص۱۶۵.
- ↑ همان، ص۱۹۷.
- ↑ ادیب آل علی، سید محمد، مسیحیت، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول، ص۱۱۷.
- ↑ همان، ص۱۲۵.