تفسیر آیه ازدواج افراد زناکار با زناکار یا مشرک

سؤال

منظور از آیه ۳ سوره نور که می‌فرماید مرد زناکار به جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمی‌کند، چیست؟ و آیا زن و شوهر در تقدیر الهی قسمت هم بوده‌اند؟

خداوند در آیه ۳ سوره نور می‌فرماید افراد زناکار ازدواج نمی‌کنند مگر با زناکار یا مشرک و ازدواج مؤمنان با این افراد ممنوع است. این آیه، حکم افراد زناکاری است که در اثر ارتکاب زنا، حد شرعی بر آنان جاری شده، ولی باز هم به عمل خود ادامه داده‌اند. این آیه چنین شخصی را شایسته ازدواج با بانوان مسلمان و پاکدامن نمی‌داند، همین‌طور زن زناکاری که حد زنا بر او جاری شده و پس از آن، رابطه نامشروع را رها نکرده است، از این که به عقد ازدواج جوان مسلمان درآید، محروم است.

متن آیه

﴿ الزَّانیِ لَا یَنکِحُ إِلَّا زَانِیَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَ الزَّانِیَةُ لَا یَنکِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ وَ حُرِّمَ ذَلِکَ عَلیَ الْمُؤْمِنِین.

مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمی‌کند و زن زناکار را، جز مرد زناکار یا مشرک، به ازدواج خود درنمی‌آورد و این کار بر مؤمنان حرام شده است.

نور:۳

﴾

شأن نزول

امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در شأن نزول این آیه فرمده‌اند این آیه در مورد زنانی نازل شد که در عصر رسول خدا(ص) آلوده به زنا بودند، خداوند مسلمانان را از ازدواج با آن‌ها نهی کرد. هم اكنون نيز مردم مشمول اين حكم هستند؛ هر كس مشهور به اين عمل شود، و حد الهى به او جارى گردد، با او ازدواج نكنيد تا توبه‌‏اش ثابت شود.

معنای آیه

این آیه حکم افراد زناکاری است که در اثر ارتکاب زنا، حد شرعی بر آنان جاری شده، ولی باز هم به عمل خود ادامه داده‌اند. این آیه چنین شخصی را شایسته ازدواج با بانوان مسلمان و پاکدامن نمی‌داند، همین‌طور زن زناکاری که حد زنا بر او جاری شده و پس از آن، رابطه نامشروع را رها نکرده است، از این که به عقد نکاح جوان مسلمان درآید، محروم است.

خداوند در آیه ۲۶ سوره نور می‌فرمایند: ﴿زنان ناپاک از آن مردان ناپاکند، و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلّق دارند و زنان پاک از آن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاک هستند.﴾

در مورد مقدر بودن ازدواج باید توجه شود که انسان، بر اساس براهین نقلی و عقلی، موجودی است آزاد، دارای اراده و انتخاب، و تقدیر الهی به معنای سلب آزادی و اراده و انتخاب از انسان نیست، بلکه تقدیر هیچ منافاتی با اراده و انتخاب انسان ندارد. مسئله قسمت و تقدیر به این معنا که انسان بدون اختیار و انتخاب به سوی سرنوشتی حرکت کند که خودش هیچ گونه دخالتی در آن نداشته باشد، چیزی است که عقل و نقل آن را تأیید نمی‌کند.