زینت آشکار در آیه ۳۱ سوره نور

سؤال

منظور از زینت‌های آشکار در قرآن کریم، چیست؟

کلمهٔ «زینت» در عربی اعمّ از کلمه «زیور» در فارسی است؛ زیرا زیور به زینت‌هایی گفته می‌شود که از بدن جدا هستند، مانند طلا آلات و جواهرات، ولی کلمهٔ زینت هم به این دسته گفته می‌شود و هم به آرایش‌هایی که به بدن متّصل است مثل سرمه، خضاب، حنا و …

خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلا مَا ظَهَرَ مِنْهَا…﴾ و به زنان با ایمان بگو چشم‌های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند، و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را ـ جز آن مقدار که نمایان است ـ آشکار ننمایند …» از آیهٔ یاد شده بر می‌آید که زنان نباید آرایش و زیور خود را آشکار سازند جز زینت‌هایی که آشکار است. از این تعبیر معلوم می‌شود که زینت‌های زن دو گونه است، یک نوع زینتی است که آشکار می‌باشد، نوع دیگر زینتی می‌باشد که مخفی است مگر آن که زن از روی عمد بخواهد آن را آشکار کند. پوشاندن زینت نوع اوّل واجب نیست، امّا پوشانیدن زینت‌های نوع دوّم واجب است.

در این که زینت آشکار و پنهان کدام است، سه نظر وجود دارد:

1. مراداز زینت آشکار جامه‌ها است (جامه‌های رو) و مراد از زینت پنهان، گوشواره، خلخال، دستبند، و … است.
2. مراد از زینت ظاهر سرمه، انگشتر و خضاب دست بند است، یعنی زینت‌هایی که در چهره و در دست تا مچ واقع می‌شود.

۳. مراد از زینت آشکار، خود چهره و دو دست تا مچ است.

روایات اسلامی نیز نظر دوّم و سوّم را تأیید می‌کنند.

تأیید یا رد هر یک از نظریه‌های یاد شده بر عهدهٔ مجتهد و مراجع تقلید است. در حال حاضر غالب مراجع تقلید مراد از زینت آشکار را چهره و دو دست تا مچ می‌دانند، یعنی باز گذاشتن این دو موضع را تنها بدون داشتن وسایل آرایشی و زینتی از قبیل انگشتر، لاک و … جایز می‌دانند.

معرفی منابع جهت مطالعهٔ بیشتر

۱. علامه سیّد محمّد حسین طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه.

۲. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷ ش.