سوره لیل

سؤال

ثواب خواندن و تلاوت سوره «ليل» را همراه با آداب مربوط به قرائت اين سوره و نيز احاديث و روايات مربوط به آن را برايم ارسال کنيد.

معرفی سوره

سوره «ليل» از سوره هاي مکي و داراي بيست و يک آيه مي باشد. حضرت محمد(ص) درباره فضيلت سوره ليل مي‌فرمايد: «من قرأها اعطاه الله حتي يرضي و عافاه من العسد و يسر له اليسر؛ هر کسي اين سوره (ليل) را تلاوت کند، خداوند آن قدر به او مي بخشد که راضي شود و او را از سختي ها نجات مي دهد و مسير زندگي را براي او آسان مي سازد.»

در روايتي ديگر پيامبر اکرم(ص) در فضيلت تلاوت سوره ليل ميفرمايد: «کسي که اين سوره را قبل از خواب پانزده بار قرائت کند، در خوابش جز خوبي نمي بيند و دچار پريشاني در خواب نخواهد شد.»

و باز آن حضرت مي فرمايد: «کسي که در نماز عشاء اين سوره را بخواند، مانند کسي است که ربع قرآن را در نمازش خوانده باشد و نماز او مورد قبول واقع مي شود».

شأن نزول سوره:

ابن عباس درباره شأن نزول سوره ياد شده مي گويد: «مردي در ميان مسلمانان بود که شاخه يکي از درختان خرماي او بالاي خانه مرد فقير عيال مندي قرار گرفته بود. صاحب نخل هنگامي که بالاي درخت مي رفت تا خرما ها را بچيند، گاهي چند دانه خرما در خانه مرد فقير مي افتاد و کودکانش آن ها را بر مي داشتند. صاحب نخل خرما ها را از دست آن ها مي گرفت، مرد فقير به پيامبر اکرم(ص) شکايت کرد.

پيامبر اکرم(ص) به صاحب نخل فرمود: «اين درختي که شاخه هايش داخل خانه فلاني آمده به من مي دهي تا در مقابل آن نخلي در بهشت از آن تو باشد؟ مرد گفت من درختان بسياري دارم و هيچ کدام به خوبي اين درخت نيستند (و حاضر به چنين معامله اي نيستم) يکي از ياران پيامبر اين کلام را شنيد و به پيامبر عرض کرد: اي رسول خدا اگر من اين درخت را از اين مرد بخرم همان درخت بهشتي به من مي دهي؟ پيامبر فرمود: آري.

آن صحابي رفت و پس از گفتگو با صاحب نخل، آن را در مقابل چهل نخل خريد و آن را به پيامبر گرامي(ص) هديه کرد، پيامبر اکرم(ص) نيز آن درخت را به آن مرد فقير و فرزندانش داد، در اين هنگام بود که سوره ليل نازل شد. و درباره بخيلان و سخاوتمندان سخن گفت.

پرسش گر محترم! سوره «ليل» آداب قرائت ويژه اي ندارد، بلکه همان آداب کلي قرائت قرآن که در آيات و روايات اسلامي آمده درباره سوره ليل نيز رعايت مي شود.

برخي از آداب قرائت و تلاوت قرآن عبارتند از:

مسواک زدن که پيامبر اکرم(ص) بر آن دستور داده است.

وضو و طهارت داشتن هنگام تلاوت.

پناه بردن به خداوند پيش از قرائت قرآن؛ قرآن کريم مي فرمايد: وقتي قرآن مي خواني از (شر) شيطان رانده شده به خداوند پناه ببر»

قرائت از روي قرآن، پيامبر اکرم(ص) مي فرمايد: «قرائت قرآن از روي مصحف بهترين اعمال امت من است.»

قرائت با صداي نيکو؛ پيامبر اکرم(ص) مي فرمايد: «هر چيزي زيوري دارد و زيور قرآن، صوت نيکو است»

قرائت قرآن همراه با خشوع؛ قرآن کريم مي فرمايد: «آيا وقت آن نرسيده است که دل هاي مومنان در برابر ذکر خدا و آن چه از حق نازل شده، خاشع گردد.»

قرائت با حالت حزن و اندوه؛ پيامبر اکرم(ص) مي فرمايد: «براستي که قرآن همراه با حزن نازل شده است. پس هنگامي که قرآن مي خوانيم گريه کنيد و اگر گريه نکرديد، حالت گريه به خود بگيريد.»

تلاوت قرآن با ترتيل؛ ﴿و رتل القرآن ترتيلا﴾؛ قرآن را با دقت و تأني بخوان.»

تدبر در قرآن، يعني قاري با خواندن، در آيات و سوره ها تأمل و تفکر کند و از آياتش پند گيرد، چنان که امام علي(ع) مي فرمايد: «آنان (پرهيزگاران) در شب به پاخاسته و قرآن را شمرده و با تدبر مي خوانند، جان خويش را با آن محزون مي سازند و دواي درد خود را از آن مي گيرند هرگاه به آيه اي برسند که در آن تشويق باشد، با علاقه و اميد به آن روي مي آورند و روح و جانشان با شوق بسيار درآن خيره مي شود و آن را همواره«نصب العين» خود مي سازند، و هرگاه به آيه اي برخورد کنند که در آن بيم باشد، گوش هاي دل خود را براي شنيدن آن باز مي کنند و صداهاي ناله و برخورد زبانه هاي آتش در گوششان طنين انداز است.»