پرش به محتوا

پیش نویس:امام کاظم(ع)

سؤال

زندگی نامه اجمالی حضرت علی اکبر(ع) چیست؟ نام، لقب و کنیه ایشان چیست؟ چه ویژگی‌هایی برای علی اکبر(ع) ذکر شده است؟

موسی بن جعفر(ع) روز هفتم صفر سال 128 هجری در منزلی میان مکه و مدینه متولد شدند. ایشان فرزند امام صادق(ع) و حلیمه مصفاة هستند. سن به امامت رسیدن ایشان 20 سالگی بوده و به مدت 35 سال امامت نمودند. مشهور ترین نظر در تاریخ شهادت ایشان 25 رجب سال 183 می باشد که در شهر بغداد و در زندان سندی بن شاهک و با سمّ به وقوع پیوست. در زمان امامت امام کاظم(ع) چهار حاکم به نام های منصور، مهدی، هادی و هارون حکومت می کردند. شهادت امام(ع) پانزده سال پس از حکومت هارون اتفاق افتاد. نام ایشان موسی، کنیه ایشان ابوالحسن و ابو ابراهیم و لقب معروف ایشان کاظم است. در توصیف ایشان فضائل و صفات حسنه بسیاری نقل شده است. از جمله این اوصاف کثیر العبادة بودن، کرم، کثرت رسیدگی به فقراء، کثرت صله رحم می باشد. هم چنین ایشان نیز همانند سایر ائمه اطهار(ع) سراسر زندگی خود را طبق شرایط زمان حیات خود مشغول مبارزه با حاکمان ظالم زمان خود بودند.

درگاه‌ها


زندگی نامه

امام کاظم(ع) در روز یک شنبه هفتم صفر سال 128 هجری قمری در منزلی بین مکه و مدینه به نام ابواء متولد شدند.[۱] ایشان فرزند سوم یا چهارم[۲] امام صادق(ع) هستند و نام مادر ایشان حمیده مصفاة می باشد.[۳] نقل شده است که وقتی ایشان متولد شدند امام صادق(ع) سه روز به مردم ولیمه و اطعام دادند.[۴] موسی بن جعفر(ع) در بیست سالگی به امامت رسیدند. مدت امامت ایشان 35 سال بوده است. لذا مدت عمر ایشان 55 سال نقل شده است. البته در برخی نقل ها 54 سال نیز آمده است.[۵] معروف ترین قولی که در زمان تاریخ شهادت ایشان وجود دارد روز 25 رجب سال 183 هجری می باشد. مکان شهادت ایشان بغداد و در زندان سندی بن شاهک بوده است.[۶] دلیل شهادت نیز مسموم شدن در زندان مذکور است.[۷]

در زمان امامت موسی بن جعفر(ع) منصور دوانیقی حکومت می کرد. بعد از او پسر منصور به مدت 10 سال حکومت را به دست گرفت. پس از مهدی پسر او هادی به مدت یک سال و نیم حکومت نمود و پس از او حکومت به دست هارون پسر هادی قرار گرفت. وی به رشید معروف بود. پانزده سال بعد از حکومت هارون امام کاظم(ع) در زندان سندی بن شاهک مسموم شدند و به شهادت رسیدند.[۸]

نام، لقب و کنیه

نام ایشان موسی می‌باشد. کنیه مشهور موسی بن جعفر(ع) ابوالحسن و ابو ابراهیم است. لقب مشهور ایشان کاظم است که به معنای کسی است که خشم خود را فرو می برد. القاب صابر، صالح و امین را نیز برای ایشان نقل کرده اند.[۹] برخی دلیل ملقّب شدن به کاظم را این طور نقل کرده اند که ایشان همیشه عادت داشتند که در مقابل بدی دیگران احسان می کردند.[۱۰]

فضائل و کرامات

در وصف موسی بن جعفر(ع) در کتب دانشمندان فضائل و ویژگی های بسیار والایی ذکر شده است. از جمله این اوصاف عبارتند از: شهرت به عبادت، مراقبت بر اطاعت از الهی، مشهور به کرامات، شب زنده داری، روزه داری، فرو بردن خشم در مقابله با بدی ها و بر رفتاری ها و ... .[۱۱]

کثیر العبادة: موسی بن جعفر(ع) به دلیل کثرت عبادت به عبد صالح نامیده می شدند.[۱۲] در روایتی از شیخ صدوق نقل شده است که ایشان در طول روز بسیار به عبادت مشغول بودند.[۱۳]

باب الحوائج الی الله: هم چنین در عراق به باب الحوائج الی الله شناخته می شدند زیرا خواسته ها و مطالبات کسانی که از خدا درخواست داشتند از طریق ایشان مورد پذیرش خداوند قرار می گرفت.[۱۴]

گریه از خوف خدا: ایشان بسیار از خوف خدا گریه می کردند به نحوی که اشک های شان جاری می شد و محاسن اشک آلود می شد.[۱۵]

کثرت صله رحم و صله فقراء: ایشان از بقیه بیشتر به صله رحم و صله فقراء مدینه اهتمام داشتند. صله ایشان نسبت به فقراء به گونه ای بود که هر شب برای فقراء طلا و نقره و خرما و نان می بردند در حالی که فقراء ایشان را نمی شناختند.[۱۶]

آزاد کردن بندگان بسیار: کرم ایشان به قدری بود که آزاد کردن هزار مملوک را توسط ایشان نقل کرده اند.[۱۷]

جهاد و فعالیت سیاسی

موسی بن جعفر(ع) مدت طولانی در حبس بودند. این برهه از زندگی ایشان مورد غفلت تاریخ پژوهان اسلامی قرار گرفته است و پیرامون آن تحقیق و کنکاش نکرده اند. در زندگی موسی بن جعفر(ع) نشانه ها و قرائن زیادی وجود دارد که نشان از مبارزه ایشان با حاکم ظالم زمان خود دارد. مثلاً امام صادق(ع) به اصحاب مورد وثوق امامت ایشان را اطلاع می دادند. یا مثلاً به برخی اصحاب نزدیک ایشان را با علامت و نشانه معرفی می کنند. یا مثلاً همت شدید حاکمان دوره موسی بن جعفر(ع) برای جبس و قتل ایشان حکایت از مبارزه ایشان با حکومت ظالم دارد.[۱۸]

پانویس

منابع

  • قمی، شیخ عباس (۱۳۷۹). منتهی الآمال. قم: دلیل ما.
  • امین عاملی، سید محسن (۱۳۷۶). سيره معصومان / ترجمه‏. ترجمهٔ علی حجتی کرمانی. تهران: سروش.
  • امین عاملی، سید محسن (۱۴۰۳). أعیان الشیعة. بیروت: دارالتعارف.
  • مجلسی، محمد باقر (۱۳۸۴). زندگانى حضرت امام موسى كاظم عليه السلام / ترجمه‏. ترجمهٔ موسی خسروی. تهران: اسلامیة.
  • معروف الحسنی، هاشم (۱۳۸۲). زندگانى دوازده امام عليهم السلام / ترجمه‏. ترجمهٔ محمد مقدس. تهران: امیر کبیر.
  • نصیبی، محمد بن طلحه (۱۴۱۹). مطالب السؤول. به کوشش عبدالعزیز طباطبایی. بیروت: مطبعة الآداب.
  • قمی، شیخ عباس (۱۳۸۳). منتهی الآمال. به کوشش السید هاشم المیلانی. قم: دلیل ما.
  • جزری، ابن اثیر (۱۳۸۵). الكامل في التاريخ‏. بیروت: دارالصادر.
  • ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن على‏ (۱۳۷۸). عيون أخبار الرضا عليه السلام‏. تهران: نشر جهان.
  • خامنه ای، سید علی (۱۳۹۰). انسان 250 ساله. به کوشش صهبا. قم: موسسه ایمان جهادی.