سؤال

پیامدهای خشم جیست؟

مهمترین آسیب و پیامد خشم، از میان رفتن عقل است. فرد خشمگین در حالت خشم، قدرت تفکر و تحلیل واقع‌بینانه را از دست داده و به کارهای غیر منطقی دست زده، و در نهایت دچار پشیمانی می‌شود.

از میان رفتن عقل

بر اساس روایتی از امام علی(ع)، خشم خِرَد را تباه کرده و انسان را از مسیر درست دور می‌کند.[۱] تا زمانی که انسان، در کارهای خود از عقل بهره می‌برد، در مسیری که به صلاح اوست قدم برمی‌دارد؛ ولی در حال خشم، عقل او از میان رفته و از نیروی خشم پیروی می‌کند.

تبهکاری

یکی از پیامدهای خشم، تبهکاری است. انسان در حال خشم، عقل خود را از دست داده و به کارهایی دست می‌زند که مصلحت او نیست. شخص عصبانی، نمی‌تواند وقایع را واقع‌بینانه تحلیل کند و راهنمایی دیگران را نیز نمی‌پذیرد؛ بنابراین، برای برداشتن موانع سر راه خود، را از راه‌های غیر منطقی استفاده می‌کند؛ حتی گاهی خشم او، به قتل می‌انجامد. بنا بر روایتی از امام علی(ع)، خشم شدید، منطق را تغییر داده و موجب پراکندگی فهم و فکر می‌شود.[۲]

پشیمانی

وقتی فرد عصبانی به حالت عادی بازمی‌گردد، قدرت تفکر او بازگشته و آنچه را که در دوره کوتاه خشم، بر او گذشته ارزیابی می‌کند. اشتباهاتی که در حالت خشم از او سر زده، مانند سخنان زشت، نسبت‌های ناروا و ارتکاب جرم، باعث پشیمانی او می‌شود. در روایتی، امام علی(ع) آغاز خشم را دیوانگی و پایان آن را پشیمانی دانسته است.[۳]

جستارهای وابسته

منابع

  1. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۱۰.
  2. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۴۲۸.
  3. میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۸.