آداب احوال‌پرسی

سؤال
دست دادن و شیوه احوالپرسی با همدیگر از نظر احاديث چگونه است؟

روایات اسلامی به مصافحه(دست دادن با همدیگر) و معانقه(دست به گردن همدیگر انداختن) در ملاقات همدیگر و احوال‌پرسی‌ها تاکید کرده است. مراعات آداب اسلامی در احوالپرسی‌ها و ملاقات با همدیگر مایه رحمت خدا، بخشش گناهان و لطف الهی می‌شود.

دست دادن با همدیگر(مصافحه)

دست خدا میان دست دهندگان: امام باقر(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا وَ تَصَافَحَا أَدْخَلَ اللَّهُ يَدَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِمَا فَصَافَحَ أَشَدَّهُمَا حُبّاً لِصَاحِبِهِ؛ چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خدا دستش را ميان دست آنها گذارد و با آنكه رفيقش را بيشتر دارد مصافحه كند .» [۱]

بخشش گناهان دست دهندگان: امام باقر(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا الْتَقَيَا فَتَصَافَحَا أَقْبَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِمَا بِوَجْهِهِ وَ تَسَاقَطَتْ عَنْهُمَا الذُّنُوبُ كَمَا يَتَسَاقَطُ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ؛ چون دو مؤمن بهم برخورند و مصافحه كنند، خداى عز و جل بآنها رو آورد و گناهان‌شان چون برگ درخت بريزد.»[۲]

نگاه خداوند به مصافحه کننده: امام صادق(ع): «... إِنَّهُ لَيَلْقَى أَخَاهُ فَيُصَافِحُهُ فَيَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا حَتَّى يَتَفَرَّقَا كَمَا تَحُطُّ الرِّيحُ الشَّدِيدَةُ الْوَرَقَ عَنِ الشَّجَرِ؛ مؤمن هر گاه برادرش را ملاقات و با او مصافحه‏ كند خداوند به آنان توجّه نمايد و گناهان از چهره‏‌شان فرو مى‌‏ريزد، همچنان كه باد شديد برگ را از درخت‏ مى‌ريزد، تا اين كه از هم جدا شوند.» [۳]

دست به گردن يکديگر انداختن(معانقه)

فراگیری رحمت خدا و بخشش گناهان برای معانقه کردن: امام صادق(ع): «إِنَّ الْمُؤْمِنَيْنِ إِذَا اعْتَنَقَا غَمَرَتْهُمَا الرَّحْمَه فَإِذَا الْتَزَمَا لَا يُرِيدَانِ بِذَلِكَ إِلَّا وَجْهَ اللَّهِ وَ لَا يُرِيدَانِ غَرَضاً مِنْ أَغْرَاضِ الدُّنْيَا قِيلَ لَهُمَا مَغْفُوراً لَكُمَا فَاسْتَأْنِفَا...؛ چون دو مؤمن يك ديگر را در آغوش كشند رحمت خدا آنها را فرا گيرد و چون بيكديگر چسبند و از آن جز رضاى خدا نخواهند و غرض دنيوى نداشته باشند، بآنها گفته شود: آمرزيده شديد، عمل را از سر گيريد (كنايه از اينكه نامه گناهان گذشته شما باطل شد).»[۴]

منابع

  1. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۷۹، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۲.
  2. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۰، بَابُ الْمُصَافَحَه، حدیث۴.
  3. ابن بابويه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۸.
  4. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸۴، بَابُ الْمُعَانَقَه، حدیث۲.