طور سینا

سؤال
طور سینا کجاست و چرا مقدس است؟


طور سینا نام کوه مقدسی است که محل نزول وحی به موسی(ع) شمرده می‌شود. از این مکان بارها در قرآن نام برده شده است و که بیشتر آن مربوط به وقایع زندگی حضرت موسی(ع) است.

در آیاتی از قرآن طور مطلق آمده است و معنای کوه رامی دهد اما به معنای طور سینا نیست.

موقعیت

"سينا" را به معنى كوه پر بركت، يا پر درخت، يا زيبا، مى‌دانند، و همان كوهى است كه موسى به هنگام مناجات به آنجا مى‌رفت.[۱]

«طور» در لغت به معنى «كوه» است، ولى با توجه به اين كه اين كلمه در ده آيه از قرآن مجيد مطرح شده كه در نه مورد سخن از «طور سينا» همان كوهى كه در آنجا وحى بر موسى نازل مى‌شد به ميان آمده است. آیه یک طور.[۲]

اسم خاص كوهى در سرزمين سينا است![۳] طور در لغت سريانى بمعنى جبل است‏.[۴]

وقایع

طور، در لغت به کوه گفته می‌شود؛ امّا وقتی با «الف» و «لام» معرفه ذکر می‌شود، مقصود کوه خاصّی است. «طور سینا» اسم کوهی است که حضرت موسی ع با خدا در آن مناجات می‌کرد.[۵]

متلاشی شدن طور سینا، بر اثر تجلّی خداوند بر آن[۶] بیهوشی موسی ع با غرش و نهیب برآمده از انهدام کوه طور[۷] طور سینا، محلّی با خیر و برکت[۸] طور سینا، میقات و وعده‌گاه خدا با بنی‌اسرائیل[۹] طور سینا، محلّ رویش درختان زیتون[۱۰] محلّ میقات موسی علیه السلام و بنی‌اسرائیل با خدا[۱۱]

نزول وحی بر موسی(ع)

مطابق آیات قرآن در طور سینا به موسی(ع) وحی شد.[۱۲]

طور سینا، محل برگزیدگی موسی ع به نبوّت[۱۳] طور سینا و دامنه آن، محل مناجات و گفتگوی موسی ع با خدا[۱۴] نزول تورات بر موسی ع، در طور سینا[۱۵]

طور بر فراز بنی اسرائیل

۶۳ بقره. همین مضمون در آیه ۹۳ بقره و ۱۵۴ نساء و ۱۷۱ اعراف با مختصر تفاوتی آمده است. قرار گرفتن طور بر بالای سر بنی‌اسرائیل، رخدادی شایسته یادآوری[۱۶] برافراشتن طور سینا بر بالای سر بنی‌اسرائیل، تهدید خداوند به منظور اخذ پیمان از آنان[۱۷] برافراشتن طور سینا، بر سر بنی‌اسرائیل، از معجزات حضرت موسی علیه السلام:[۱۸] صاعقه‌زدگی و هلاکت گروهی از بنی‌اسرائیل، در طور سینا[۱۹] لرزش شدید برگزیدگان بنی‌اسرائیل، در طور سینا[۲۰]

در چگونگی قرار گرفتن کوه بالای سر بنی اسرائیل جمعی از مفسران معتقدند که به فرمان خداوند، طور از جا کنده شد و همچون سایبانی بر سر آنها قرار گرفت در حالی که بعضی دیگر می‌گویند: زلزله شدیدی در کوه واقع شد و چنان کوه به لرزه درآمد که افرادی که پائین کوه بودند، سایه قسمتهای بالای آن را بر سر خود مشاهده کردند و احتمال می‌دادند هر لحظه ممکن است بر سر آنها فرود آید، ولی به لطف الهی زلزله آرام گرفت و کوه به جای خود قرار گرفت‏. این احتمال نیز وجود دارد که قطعه عظیمی از کوه به فرمان خدا بر اثر زلزله و صاعقه شدید از جا کنده شد، و از بالای سر آنها گذشت به طوری که چند لحظه، آن را بر فراز سر خود دیدند و تصور کردند که بر آنها فرو خواهد افتاد.[۲۱]

تقدس

کوه طور، محل وحی به موسی بود.[۲۲] اما این سرزمین پیش از نزول وحی به موسی هم مقدس شمرده می‌شد. در قرآن آمده است که به موسی گفته می‌شود که کفش‌هایت را دربیاور که تو در سرزمین مقدسی هستی.[۲۳] در جایی دیگر از قسمتی از این سرزمین به الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ: جایگاه مبارک نام می‌برد.[۲۴]

بعضی از مفسرین گفته‌اند طور به معنای مطلق کوه است، و هر کوهی را طور می‌گویند، اما استعمالش در آن کوهی که موسی(ع) با خدای تعالی سخن گفت غلبه یافته است.[۲۵] خداوند به كوهى كه موسى عليه السّلام بر روى آن با خدا سخن گفته سوگند ياد كرده است.[۲۶]

خداوند در قرآن به کوه طور قسم خورده است.[۲۷]

.


منابع

  1. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه‌، دار الكتب الاسلاميه، ج۲۷، ص۱۴۰.
  2. مكارم شيرازى، ناصر، برگزيده تفسير نمونه، ج۴، ص۵۵۶.
  3. خرم‌دل، مصطفی، تفسیر نور، تهران،‌ احسان، ۱۳۸۴، ص۱۱۱۴.
  4. كاشانى، فتح‏ الله‏، منهج الصادقين فى إلزام المخالفين‏، تهران، كتابفروشى اسلاميه‏، ج۹، ص۴۹.
  5. هاشمی رفسنجانی، اکبر، و برخی از محققان مرکز فرهنگ ومعارف قرآن، فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۱۹، ص۲۳۲.
  6. ۱۴۳ اعراف.
  7. ۱۴۳ اعراف
  8. ۵۲ مریم. ۸۰ طه. ۲ تین
  9. ۱۵۵ اعراف. ۸۰ طه.
  10. ۲۰ مومنون
  11. ۵۱ ۵۲ مریم. ۸۰ طه. ۴۶ قصص.
  12. سوره اعراف آیه ۱۴۳. سوره مریم آیه ۵۲. سوره طه آیه ۸۰. سوره قصص آیه ۴۴ و ۴۶.
  13. ۱۴۳ ۱۴۴ اعراف. ۵۲ ۵۳ مریم. ۴۴ ۴۶ قصص.
  14. ۵۱ بقره. اعراف (7) 143 و 144. مریم (19) 51 و 52. طه (20) 80
  15. سوره بقره آیه ۵۱، سوره اعراف آیه ۱۴۳، ۱۴۵ و ۱۵۵. سوره مریم آیه ۵۱ و ۵۲. سوره طه آیه ۸۰.
  16. ۶۳ و ۹۳ بقره. ۱۷۱ اعراف.
  17. ۶۳ و ۹۳ بقره. ۱۵۴ نسا. ۱۷۱ اعراف.
  18. ۱۵۳ ۱۵۴ نسا
  19. ۵۵ ۵۶ بقره. ۱۵۳ نسا. ۱۵۵ اعراف
  20. ۱۵۵ اعراف.
  21. تفسیر نمونه، ج‏1، ص: 294
  22. مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، تهران، صدرا، ۱۳۹۰، ج۱۳، ص۲۲۲.
  23. سوره طه آیه ۱۲.
  24. سوره قصص آیه ۳۰.
  25. علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۴.
  26. طبرسى، فضل بن حسن‏، تفسير جوامع الجامع، ترجمه عبدالحميدى، على‏ و همکاران، ج‏6، ص: ۱۴۵.
  27. سوره طور آیه ۱، . سوره تین آیه ۱ و ۲.