اوصاف اهل تقوا در قرآن

سؤال

اوصاف متقین را از دیدگاه قرآن بیان کنید؟

قرآن، صفاتی برای اهل تقوا ذکر کرده است:

• هدایت پذیری از قرآن: ﴿آن کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد؛ و مایه هدایت پرهیزکاران است.﴾(بقره:۲) قرآن برای هدایت همگان نازل شده اما در بیشتر موارد، هدایت خود را به متقین نسبت داده است؛ زیرا متقین در برابر خداوند تسلیم هستند. تقوا زمینهٔ هدایت‌پذیری از قرآن است.

• ایمان به غیب: متقین به غیب ایمان دارند. مومنان به تمام حقایقی که از حواس ظاهری پنهان است، ایمان دارند که شامل ایمان به خدا، صفات خدا، روز قیامت، عالم مجردات، ارواح، ملائکه و شیاطین است.

• ایمان به قرآن: متقین به آنچه که بر پیامبر(ص) نازل شده، ایمان دارند.

• یقین به قیامت: ﴿و آنانند كه به آخرت يقين دارند.﴾(بقره:۴) این صفت بعد از دو صفت ایمان به غیب و ایمان به قرآن آمده است.

• بهتر دانستن آخرت از دنیا: ﴿زندگانی دنیا متاعی اندک است و جهان آخرت برای هر کس که اهل تقوا باشد، بهتر از دنیاست.﴾(نساء:۷۷)

• دوری از گناه: تا حد امکان گناه نمی‌کنند و اگر گناهی از آنان سر زند، گناه کوچکی است. اهل تقوی اصرار بر گناه نمی‌کنند و اگر گناهی از آنان سر زند در اولین فرصت، توبه می‌کنند.

• اقامه نماز: متقین نماز را بر پا می‌دارند. اقامه کردن نماز را متفاوت از خواندن آن دانسته‌اند. منظور از اقامهٔ نماز، زنده کردن و احیاء کردن آن در جامعه است که کار متقین است.

• چیرگی بر خشم: نرمش نداشتن در برابر کافران از جلوه‌های تقواست. مومنان، در جائی که نباید خشمگین شوند، خشم خود را فرو می‌برند: ﴿وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ؛ و خشم خود را فرو مى‌برند؛ و از مردم در مى‌گذرند.﴾(آل عمران:۱۳۴)

• شب زنده‌داری: ﴿وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ؛ و استغفار کنندگان در سحرگاهانند.﴾(آل عمران:۱۷) متقین به هنگام سحر و آخر شب، به یاد خدا به پا می‌خیزند و استغفار و طلب آمرزش می‌کنند.

• رعایت حقوق دیگران:

• وفادار به عهد و پیمان: ﴿مَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ وَاتَّقَىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ؛ آنکه به پیمان خود وفا کند و بپرهیزد البته خداوند پرهیزکاران را دوست دارد.﴾(آل عمران:۷۶)

• رعایت عدالت: براساس قرآن هر کسی به شما تجاوز کرد به او تعدی کنید زیاده روی در پاسخ گوئی از حریم تقوی خارج است، بی عدالتی در مقابله به مثل کردن، حقی در برابر دشمنان دین بی تقوائی است.

• شکیبایی و صبر: متقین در کارها، صبر و استقامت و پشتکار دارند و در برابر حوادث و در برابر گناه و به هنگام گرفتاری و شدائد فردی و اجتماعی، ایستادگی و مقاومت به خرج می‌دهند.

• راستگویی.

• فروتنی و تواضع.

• بخشش و گذشت.

• انفاق.

• عدم فساد و برتری‌جویی. ﴿در اين جهان نه خواهان برترى‌جويى هستند و نه خواهان فساد﴾(قصص:۸۳)

• پرهیز از ربا.﴿ربا را [با سود] چندين برابر مخوريد.﴾(آل عمران:۱۳۰)