کشتار مردم پیش از ظهور امام زمان(ع)

سؤال

طبق روایات قبل از ظهور امام زمان، فتنه و بلاهای زیادی قرار است اتفاق بیفتد و حتی دو سوم مردم قرار است بمیرند. ما چرا باید برای نزدیک شدن ظهور امام زمان و در نتیجه نزدیک شدن بلاها دعا کنیم؟ اگر ما زمان قبل ظهور را درک کنیم به احتمال زیاد جزو دو سومی خواهیم بود که قرار است بمیرند یا اگر هم جز یک سوم مردمی باشیم که زنده می‌مانند و ظهور و صلح و عدالت بعد از ظهور را درک می‌کنند، چطور زندگی خوبی خواهند داشت و افسردگی و غم و غصه نخواهند داشت، در حالی شاهد مرگ دو سوم مردم و این همه بلا و مصیبت و سختی بوده‌اند؟

درگاه‌ها

مقدمه: برای درک و داوری در معنای یک حدیث نخست سند آن باید بررسی شود، و بعد دلالت آن که آیا با روایات دیگر تنافی دارد یا ندارد، و هم‌چنین با قانون عقل سازگاری دارد یا نه؟ ۲ـ تصویری که فعلاً در ذهن‌ها از ظهور حضرت وجود دارد، تصویر درستی نیست، لذا لازم است در پایان جواب یک تصویر کلی از کارها و برنامه‌های حضرت ارائه شود.

پاسخ در چند بخش ارائه می‌شود.

۱. تعدادی از روایات، از قتل و کشتاری سخن می‌گوید که پیش از ظهور مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) به وقوع می‌پیوندد. برخی از این روایات، تنها کشتار را یادآور می‌شود و برخی وسعت کشتار را نیز مشخص می‌کند.

امام رضا «ع» در این باره می‌فرماید: پیش از ظهور امام زمان «ع» کشتارهای پیاپی و بی وقفه رخ خواهد داد.

ابوهریره می‌گوید: در شهر مدینه کشتاری خواهد شدکه در آن منطقه «احجاز الزیت» از هم می‌پاشد و فاجعه «حرّه» در برابر آن، مانند ضربه تازیانه ای بیش نیست، آن گاه که پس از کشتار به اندازه دو فرسنگ از مدینه دور شوند، با حضرت مهدی «ع» بیعت می‌شود.

ابوقبیل می‌گوید: شخصی از بنی هاشم زمام حکومت را به دست می‌گیرد و تنها بنی امیه را قتل‌عام می‌کند، به طوری که جز عده اندکی، کسی از آنان برجای نمی‌ماند. پس از آن، فردی از بنی امیه خروج می‌کند و در مقابل هر نفر، دو تن را می‌کشد، چنان‌که جز زنان کسی باقی نمی‌ماند.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چنین می‌فرماید: سوگند به خدایی که جانم در دست قدرت اوست. دنیا پایان نمی‌یابد تا این که زمانی فرارسد که نه قاتل بداند برای چه دست به قتل زده است و نه علت کشته شدن مقتول مشخص باشد و هرج و مرج همه جا را فرا می‌گیرد. در چنان زمانی، قاتل و مقتول به جهنم می‌روند.

امیرمومنان علی «ع» می‌فرماید: پیش از ظهور قائم «ع» جهان دچار دو نوع مرگ می‌شود. مرگ سفید و سرخ. مرگ سرخ با شمشیر (اسلحه) است و مرگ سفید با طاعون است.

امام باقر «ع» می‌فرماید: برای قائم آل محمد، دو غیبت است که یکی طولانی‌تر از دیگری است. در آن دوران، مردم را مرگ و کشتار فرامی گیرد. جابر می‌گوید: از امام باقر «ع» پرسیدم: در چه زمانی این امر (قیام مهدی «ع» روی خواهد داد؟ امام در پاسخ فرمود: ای جابر! چگونه این امر تحقق یابد. در حالی که هنوز بین حیره و کوفه تعداد کشته‌ها زیاد نشده است.

امام صادق «ع» فرمود: پیش از ظهور قائم «ع» دو نوع مرگ پدیدار می‌گردد: مرگ سرخ و مرگ سفید. به اندازه ای از انسان‌ها کشته می‌شوند که از هر هفت نفر، پنج تن نابود می‌گردند.

امیرمومنان علی «ع» فرمود: حضرت مهدی «ع» ظهور نمی‌کند. مگر اینکه یک سوم مردم کشته شوند و یک سوم بمیرند و یک سوم باقی بمانند.

از امیرالمومنین «ع» پرسیدند: آیا برای ظهور حضرت مهدی «ع» علامت و نشانه ای است؟ فرمود: نعم، قتل فظیع و موت سریع و طاعون شنیع.

و به نقل ارشاد القلوب: «قتل ذریع» یعنی با سرعن و عالمگیر.

و به نقل مدینه المعاجز: «قتل رضیع» یعنی لئیم و پست.

و به نقل حلیه الابرار: «قتل فضیع» یعنی ناگوار.

معنای روایت چنین است: آری، برای ظهور حضرت نشانه‌هایی است، ازجمله کشتارهای عالمگیر و ناگوارو پست و مرگ‌هایی سریع و پی در پی و شیوع طاعون.

محمد بن مسلم می‌گوید: امام صادق «ع» فرمود: امام زمان «ع» ظهور نمی‌کند، مگر این که دو سوم مردم جهان از بین بروند. عرض شد: اگر دو سوم مردم کشته شوند. پس چه تعداد خواهند ماند؟ فرمود: آیا راضی نیستید و دوست ندارید از یک سوم باقی مانده باشید؟

امام صادق «ع» فرموده است: امر ظهور تحقق نمی‌یابد تا این که نه دهم مردم نابود شوند.

علی «ع» می‌فرماید: در آن روزگار از مردم جز یک سوم آنان، کسی بر جای نمی‌ماند.

پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود: از هر ده هزار نفر، نه هزار و نه صد تن به قتل می‌رسند و جز تعداد اندکی، جان سالم به در نمی‌برند.

ابن سیرین می‌گوید: حضرت مهدی «ع» ظهور نمی‌کند تا این که از هر نه نفر، هفت تن کشته شوند.

۲: تعدادی از کشته شدگان در جنگ کشته می‌شوند و تعدادی دیگر به واسطه بیماری‌های مسری که به احتمال قوی از کشته‌های به جا مانده جنگ، تولید شده است، جان می‌سپارند. هم چنین احتمال دارد که این گروه به وسیله سلاح‌های شیمیایی و میکربی که بیماری تولید می‌کنند، جان دهند.

در میان اقلیتی که باقی می‌مانند، شیعیان و دوست داران امام زمان «ع» هستند، زیرا آنان هستند که با مهدی «ع» بیعت می‌کنند. نیز در سخن امام صادق «ع» آمده بود که آیا راضی نیستید که از یک سوم باقی مانده باشید؟

۳. بر فرض تمام بودن سند روایت، شاید معنایی کنایی داشته باشد که مراد این است که ستمگران و منحرفان آن قدر در مقابل حق قدرت و مقاومت نشان می‌دهند، که جز جنگیدن با آنان راه دیگری وجود ندارد.

۴. اگر مراد ظاهر حدیث باشد باید بررسی کرد که آیا مراد همه روی زمین است که این محال عادی است، ولی ممکن است مراد آن نقطه ای باشد که درگیری در آن جا صورت گرفته‌است، مگر در جنگ جهانی اول نه صد هزار نفر در فرانسه، و نیم میلیون نفر در انگلستان و قریب به یک میلیون در آلمان و چهار میلیون در شوروی کشته نشدند؟ مگر هیتلر پنج میلیون را با گاز خفه نکرد و هفتاد و پنج هزار نفر را با مسلسل به هلاکت نرساند() اگر این خون‌ها در یک نقطه ریخته شوند، چنان خونی جمع نمی‌شود؟ یا در جنگ صلیبی‌ها در بیت‌المقدس مسجد عمر ده هزار نفر پناهنده شدند که همه را کشتند به گونه ای که جنازه روی خون شنا می‌کرد() پس اصل قضیه به صورت جزئی ممکن و واقع شده است.

در پایان برای نشان دادن تصویر روشن از ظهور حضرت مهدی(عج) و کارها و اصلاحات او یک روایت و فهرستی از اقدامات حضرت بیان می‌شود، علی «ع» فرمود: بدانید آن کس از ما (حضرت مهدی عج) که فتنه‌های آینده را دریابد با چراغی روشنگر در آن گام می‌نهد و بر همان سیره و روش پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امامان «ع» رفتار می‌کند تا گره‌ها را بگشاید، بردگان و ملت‌های اسیر را آزاد سازد، جمعیت گمراه و ستمگر را پراکنده و حق جویان پراکنده را جمع‌آوری می‌کند(). حضرت نظریات را پیرو قرآن قرار دهد() و علوم را گسترش دهد، مردم بیش از دو قسمت دانش را نشناخته‌اند و چون قائم بپا می‌خیزد بیست و پنج قسمت دیگر را بیرون آورد در میان مردم پراکند() شریعت نبوی را اقامه کند() و قرآن و سنت را زنده کند().

اما اصلاحات اقتصادی حضرت

فقر را از بین ببرد() و در تمامی روی زمین خرابی باقی نمی‌ماند مگر آنکه آباد شود() برده‌ها آزاد و قرض‌ها و دیون همه پرداخت می‌شود() گنج‌ها را استخراج می‌کند و ثروت‌ها را تقسیم می‌نماید() زمین در دست شیعیان آن حضرت قرار می‌گیرد(). به اندازه ای که کسی بتواند بردارد و حمل کند. مال و ثروت در اختیار درخواست کننده قرار می‌دهد() عدالت و سازندگی را در همه شهرها گسترش می‌دهند() و خوان حکمت و ثروت گسترده می‌شود() با ثروت اندوزی مبارزه می‌شود() و عدالت درباره نیکان و بدان اجراء می‌شود() اگر در بن دندان انسانی حق فردی دیگر نهاده باشد آن را باز پس می‌گیرد().

۵. بله طبق روایات قبل از ظهور امام زمان، فتنه و بلاهای زیادی اتفاق می‌فتد و حتی دو سوم (کمتر یا بیشتر)، اما این منافاتی با دعا کردن برای نزدیک شدن ظهور امام زمان ندارد.

گرچه این بلاها و کشتار پیش از ظهور اتفاق می‌افتد، اما این‌ها منسوب به ظهور و خود حضرت نیست و ای‌ن طور نیست که اگر مثلاً حضرت ظهور نکند این اتفاقات نیفتد.

خلاصهٔ جواب این شد که:

اولا روایت مذکور به صورت‌های مختلف گزارش شده است.

ثانیاً: ممکن است معنای کنایی آن مراد باشد و این بر اثر جنگ میان حق و باطل باشد.

ثالثاً: نمونه‌های تاریخی برای این مورد زیاد وجوود دارد؛ مثلاً در حمله صلیبی‌ها به مسجد عمر در بیت‌المقدس جنازه‌ها بر خون شناور بودند، و تصویر کلی از اقدامات حضرت این شد که قرآن و سنت را احیاء، علوم را گسترش، عدالت را توسعه، فقر را ریشه کن ثروت در اختیار همه، و حق همه پس گرفته می‌شود. و برده‌ها آزاد، قرض مردم آداء، و گنج‌ها زیاد و عقل‌ها کامل می‌شود.

رابعا: مسئله ظهور و بلاها دو قضیه جدا از هم هستند، که در یک زمان رخ می‌دهند.

منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ـ پیشوای دوازدهم حجه بن الحسن المهدی، هیئت تحریریه، در راه حق (در راه حق، چاپ دهم، ۱۳۷۶).

۲ـ مهدی انقلابی بزرگ، آیه الله مکارم شیرازی (مطبوعاتی هدف قم) تمام کتاب.

۳ـ جلوه‌های پنهانی امام عصر، حسین علی پور (فرهنگ شیعه، چاپ سلمان فارسی، ۱۳۷۶).

۴ـ قیام و انقلاب مهدی، استاد مطهری (انتشارات حکمت قم، رجب ۱۳۹۸) بخش اول کتاب.

۵ـ چهل حدیث، سیره مهدوی، سید محمد مدنی بجستانی (نشر معروف، چاپ دوم، مرداد ۱۳۷۸).