فضیلت تشییع جنازه
این مقاله هماکنون به دست Rezapour در حال ویرایش است. |
آيا تشييع جنازه، براى ميت يا شركت كنندگان در مراسم تشييع، فايده اى دارد؟
یاد مرگ و آخرت
برخی روایات در فایده تشییع جنازه، به یاد مرگ و آخرت افتادن را ذکر کردهاند: هرگاه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) جنازه اى را تشييع مى كرد، اندوه ايشان زياد مى شد، با خود حديث نفس مى كرد و كم سخن مى گفت.[۱]
يَا أَبَا ذَرٍّ اخْفِضْ صَوْتَكَ عِنْدَ الْجَنَائِزِ وَ عِنْدَ الْقِتَالِ وَ عِنْدَ الْقُرْآنِ يَا أَبَا ذَرٍّ إِذَا تَبِعْتَ جَنَازَةً فَلْيَكُنْ عَقْلُكَ فِيهَا مَشْغُولًا بِالتَّفَكُّرِ وَ الْخُشُوعِ وَ اعْلَمْ أَنَّكَ لَاحِقٌ بِه؛ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : اى ابوذر! هرگاه در پى جنازه اى به راه افتادى ، بايد عقلت با تفكّر و خشوع به آن مشغول شود و بدان كه تو نيز به او مى پيوندى.[۲]
وَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع أَنَّهُ سُئِلَ عَنِ الرَّجُلِ يُدْعَى إِلَى جِنَازَةٍ وَ وَلِيمَةٍ أَيُّهُمَا يُجِيبُ قَالَ يُجِيبُ الْجِنَازَةَ فَإِنَ حُضُورَ الْجِنَازَةِ يُذَكِّرُ الْمَوْتَ وَ الْآخِرَةَ وَ حُضُورَ الْوَلَائِمِ يُلْهِي عَنْ ذَلِكَ.[۴]
حديثى از امام على(عليه السلام) هر دو فايده را ياد آور مى شود. على(عليه السلام) در تشييع جنازه اى شنيد كه مردى مى خندد; فرمود:
گويا مرگ، براى غير ما نوشته شده است و گويا رعايت حق، براى غير ما واجب شده است.[۵] الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لَمّا تَبِعَ جَنازَةً فسَمِعَ رجُلاً يَضحَكُ ـ: كأنّ المَوتَ فيها على غَيرِنا كُتِبَ ، و كأنّ الحَقَّ فيها على غَيرِنا وَجَبَ ، و كأنّ الّذي نَرى من الأمواتِ سَفْرٌ عمّا قَليلٍ إلَينا راجِعونَ ، نُبَوّئُهُم أجداثَهُم و نأكُلُ تُراثَهُم كأنّا مُخَلَّدونَ بَعدَهُم ، ثُمّ قد نَسِينا كُلَّ واعِظٍ و واعِظَةٍ ، و رُمِينا بكُلِّ فادِحٍ و جائحَةٍ؛ امام على عليه السلام ـ چون در تشييع جنازه اى صداى خنده مردى را شنيد ـفرمود : گويى كه مرگ را در اين جهان براى ديگران رقم زده اند و انگار كه حق در اين دنيا بر ديگران واجب گشته است و گويى مردگانى را كه مى بينيم، مسافرانى هستند كه به زودى سوى ما باز مى گردند! آنان را در گورهايشان مى نهيم و ميراثشان را مى خوريم، آن گونه كه پندارى پس از آنها جاودان خواهيم ماند. هر پند دهنده اى را به دست فراموشى سپرده ايم، حال آنكه هدف هر بلا و حادثه اى بنيان كن قرار داريم.
بخشش گناهان تشییع کننده
يكى از فوايد تشييع جنازه، ثوابى است كه نصيب ميت و شركت كنندگان مى شود.[۶]
امام باقر عليه السلام : چون مؤمن در گور خود نهاده شود، او را ندا آيد : هان! نخستين هديه به تو بهشت است و هديه كسانى كه تشييعت كرده اند، آمرزش.[۷]
در حديث ديگر آمده:
هر كسى، جنازه ى مؤمنى را تا دفن همراهى كند، خداوند در قيامت هفتاد ملك بر او بگمارد كه او را همراهى و برايش استغفار كنند.[۸]
حضرت موسى(عليه السلام) در مناجات عرض كرد: «پروردگارا، ثواب كسى كه تشييع جنازه كند، چيست؟» فرمود: «فرشتگانى پرچم دار، بر او مى گمارم كه او را از قبر تا محشر تشييع كنند».[۹]
وقتى چهل مؤمن مى گويند كه خدايا، از اين ميت جز نيكى نديده ايم، خداوند شهادت آنها را مى پذيرد.[۱۰]
استغفار برای شخص فوت شده
اسلام براى احترام به كرامت و جايگاه انسان، در باره ى تشييع جنازه، سفارش كرده است: امام صادق(ع) بهتر دانسته صاحبان عزا، برادران دينى شخص مرده را از مرگ او با خبر سازند تا در تشييع جنازه حاضر شوند، بر او نماز خوانند و اینگونه هم براى آنان اجرى حاصل شود و هم استغفار برای فرد مرده باشد.[۱۱]
امام باقر عليه السلام : چون مؤمن در گور خود نهاده شود، او را ندا آيد : هان! نخستين هديه به تو بهشت است و هديه كسانى كه تشييعت كرده اند، آمرزش.[۷]
در تشییع جنازه، اصل را بر ارزش انسانی نهادهاند، در منابع نقل شده جنازهاى را میبردند در حالی که پيامبر و اصحابش نشسته بودند. حضرت و يارانش از جا برخاستند تا جنازه را بردند. وقتی علت اینکار را از پیامبر پرسیدند در حالی که اين جنازهى یک يهودى بود، فرمود: «آيا انسان نبود».[۱۲]
منابع
- ↑ شيخ عباس قمى، سفينه البحار، ص۹۲۵.
- ↑ طبرسی، مكارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶۵.
- ↑ حسينى تهرانى، معادشناسى، ج۳، ص۳۴.
- ↑ علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۸، ص۲۸۴.
- ↑ محمد دشتى، نهج البلاغه، ص۱۹۹، كلمه ى ۱۲۲.
- ↑ الانوار النعمانيه، ص۲۲۰.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ الكافي (ط - الإسلامية)، ج3، ص: 172.
- ↑ محمد باقر مجلسى، زاد المعاد، ص۵۴ و ۵۵.
- ↑ وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۰، ح ۲.
- ↑ وسائل الشيعه، ج۲، ص۸۲۰.
- ↑ طبرسی، مكارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۳۶۰.
- ↑ بحار الانوار، ج۱۸، ص۲۵۴.