طول عمر امام‌زمان(عج)

سؤال

راز طول عمر امام‌زمان(عج) چیست؟

طولانی بودن عمر امام‌زمان(عج) همواره در طول تاریخ مورد سؤال بوده‌است. محققان می‌گویند عمری که از قرن‌ها بگذرد از دیدگاه‌های گوناگون، امری شدنی و ممکن است. شیعیان معتقدند که حضرت‌مهدی(عج) عمری طولانی دارد و همچنان زنده خواهد بود تا هنگام ظهور فرا رسد و عدالت را در جهان بگستراند. در ادامه به بررسی امکان تحقق چنین امری پرداخته می‌شود.

امکان عقلی

مقصود از این امکان، محال نبودن عمر طولانی از نظر عقل است. از نظر عقل، درازی عمر با تناقض همراه نیست و مانعی برای تحقق آن وجود ندارد، زیرا در مفهوم زندگی، مرگِ زودرس نهفته نیست و همانند عدد ۳ نمی‌باشد که فرد است و زوج نشود؛ چون در این مورد تناقض لازم می‌آید. بر این اساس ممکن است که برای انسان شرایط و محیطی پدید آید که سلول‌های بدن پیوسته بازسازی شود. و اندام‌های پشین که دچار پیری و فرسودگی شده‌اند به تدریج در جریان خون حل و دفع شوند؛ لذا، از نظر عقل سال‌ها زنده ماندن محال نمی‌باشد.

امکان علمی

امکان علمی بدین معناست که از نظر علم، سفر انسان به سیارات منظومه شمسی و دیگر منظومه‌ها مردود نیست و نظریه‌های علمی امکان زندگی طولانی مدت را برای انسان محال نمی‌داند. امروزه در کیهان‌شناسی، روانشناسی و سایر رشته‌های علمی هر روز نظریات استواری پدید می‌آید که با دلایل و شواهد بیشتر همراه می‌باشد. از این رو به لحاظ علمی در امکانِ زیستِ طولانی نیز تردید نمی‌توان کرد. که در اینجا به آن اشاره می‌گردد:

• برخی از محققان می‌گویند: ژن‌هایی را کشف کرده‌اند که عامل جاودانگی سلول‌هاست. این ژن‌ها می‌توانند سلول‌های آسیب دیده را ترمیم کنند. آزمایش‌ها بر حشراتی که این ژن‌ها در آن‌ها فعال شده بود نشان داد که این جانداران بر اثر مرگ سلولی نمی‌میرند، بلکه تحلیل فیزیکی اندام‌ها به مرگ آن‌ها می‌انجامد. امید است با شناخت مکانیسم پیری، کیفیت زندگی سالمندان بهبود یافته و روند پیری کاهش پیدا کند.
• پژوهشگران با آزمایش به روشی از ژن درمانی دست یافته‌اند که از تحلیل رفتن ماهیچه‌های بدن در اثر پیری پیشگیری می‌کند. و با این روش می‌توان حجم و قدرت ماهیچه‌ها را در زمان پیری یا در بیماری‌های خاص، دوباره بدست آورد.
• تاکنون تصور می‌شد که نقص در سیستم اعصاب برگشت‌ناپذیر است و بافت‌های عصبی را نمی‌توان ترمیم کرد. اما محققان دریافته‌اند که سلول‌های مغز نیز می‌توانند خود را بازسازی کنند ولی این کار باید پیوسته در طول زندگی یک فرد انجام گیرد.
• تحقیق نشان داده است که مرگ‌ها در ۹۰ و ۱۰۰ سالگی به خاطر کهولت سن نیست بلکه بدلایل مشخص و عوارض‌هایی همانند: سکته مغزی، عفونت ریه، پوکی استخوان و … رخ می‌دهد و همچنین، ناامیدی در سالمندان احتمال مرگ زودرس را در آن‌ها افزایش می‌دهد. و تحقیق روی ۷۹۵ مرد و زنِ ۶۴ تا ۷۵ ساله نشان می‌دهد که ۲۹ درصد آن‌هایی که حالت ناامیدی داشته نسبت به دیگران مرگ زودرس داشته‌اند.

امکان عملی

امکان عملی آن است که پدیده روزافزون علمی و تحقیقی همانند: سفینه‌های فضایی، دریایی، ژن‌شناسی‌ها، اندام‌های مصنوعی، رشد جانواران بیرون از رحم و… زندگی اجتماعی را سازمان می‌دهند، که یک نوع از پیشرفت علمی است، در پرتو آن می‌توانیم درباره عمر مهدی(عج) به بررسی بنشینیم که دیگر هیچ انگیزه‌ای برای شگفتی‌ها باقی نمی‌ماند، مگر اینکه در دانش امام مهدی(عج) شک کنیم و پیشی گرفتن علم او را بر کاروان دانش بشر بعید بشماریم. اگر همه این‌ها را باور داریم، چگونه برای خداوند بلند مرتبه دشوار می‌شماریم که مهدی(عج) را بر دانش زمان پیشی دهد؟ چگونه است که طول عمری که خداوند به مهدی(عج) بخشیده، شگفتی می‌آورد اما دگرگون کردن جهان که به عهده آن حضرت گذاشته شده است شگفتی نمی‌آورد؟

قدرت خدا

مسئله طول عمر امام عصر(عج) سخت‌تر از مسئله خلقت انسان و رشد او نیست، چرا که خداوند انسان را روح بخشیده و در رحم رشد می‌دهد تا اینکه به عالم دنیا منتقل می‌شود و پس از آن به عالمی دیگر به نام برزخ و سپس جهان آخرت. این مهم از آیات قرآن نیز فهمیده می‌شود: ﴿یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ مُخَلَّقَةٍ وَغَیْرِ مُخَلَّقَةٍ لِنُبَیِّنَ لَکُمْ﴾ «اگر در روز رستاخیز شک دارید (بدانید که)، شما را از خاک آفریدیم. سپس از نطفه، بعد از خون بسته شده، سپس از گوشت له شده، که بعضی دارای شکل خلقت است بعضی بدون شکل تا برای شما روشن کنیم که بر همه چیز قادریم.» خداوندی که انسان را این‌گونه تغییر می‌دهد و جسم او را متغیر می‌سازد، می‌تواند مخلوق خویش را در مدت زمانی بیشتر در این دنیا و هر کدام از مراحل خلقت یا تکوین نگاه دارد.﴿أَنَّ اللَّهَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ﴾ «همانا خداوند بر همه چیز تواناست.»﴿وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ ۖ أَفَلَا یَعْقِلُونَ﴾"هر که را عمر دراز دهیم، در آفرینش دگرگونش کنیم. چرا تعقل نمی‌کنند؟" امکان عمر طولانی را می‌رساند.

طول عمر دیگر انسان‌ها

طول عمر دیگر انسان‌ها نیز شواهدی می‌باشد برای این مطلب که از دو حیطهٔ قرآن و کتب آسمانی اهل کتاب و همچنین از منابع دینی از جمله امامیه و اهل تسنن، در ذیل آمده است:

قرآن کریم

در قرآن کریم نیز مواردی از عمرهای طولانی آمده که به نمونه آن اشاره می‌گردد:﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَیٰ قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِینَ عَامًا﴾ «نوح را به سوی قومش فرستادیم، ۹۵۰ سال در میان آنان درنگ کرد» و همچنین درمورد حضرت یونس آمده است:﴿فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَلَا تَکُنْ کَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَیٰ وَهُوَ مَکْظُومٌ﴾ «اگر او از اهل تسبیح نبود تا قیامت وی را در شکم ماهی نگه می‌داشتم»پس اگر زندگی در شکم ماهی تا قیامت امکان داشته باشد، در خشکی طبیعی است که امکان خواهد داشت.

کتب آسمانی اهل کتاب

در میان خداپرستان و پیروان ادیان آسمانی، از اینکه طول عمر ممکن است، اختلافی نیست و در تمام کتب مؤسسه از عمر طولانی بسیار سخن به میان آمده است؛ از جمله تورات که کتاب مقدس یهودیان است و از نظر مسیحیان نیز مورد اعتماد می‌باشد و در آن شرح زندگی زیادی را این‌گونه آورده است که جزء کسانی که عمرشان طولانی است اما در ادیان گذشته سخن از طول عمر حضرت مهدی(عج) نیست؛ بلکه سخن در مطلق درازی عمر و کسانی است که عمر فوق طبیعی و معمولی داشته‌اند. می‌گوید: «آدم» ۹۰۰ سال، «نوح» ۹۵۰ سال، «قینان» ۹۱۰، «متوشالح» ۹۶۹سال، «المک»۷۷۷ سال داشته و بعد از آن مرده‌اند.و همچنین در انجیل که بعد از تورات بوده و از آن به عهد جدید یاد می‌کنند می‌گوید: انسان‌های مادی بوده‌اند که ۲۰۰۰ سال داشته حداقل آن ۹۰۰ سال است که موارد متعددی را نشان می‌دهد.

منابع دینی

در منابع دینی نیز مواردی از امکان طول عمر حضرت ذکر شده‌است که از منظر منابع امامیه و اهل‌سنت در ذیل بیان خواهد شد:

امامیه

• امام‌سجاد(ع) می‌فرماید: سنت‌هایی از انبیاء گذشته در مهدی(عج) به یادگار مانده است؛ از آدم و نوح(ع) طول عمر، از ابراهیم(ع) تولد پنهانی، و از عیسی(ع) غیبت.
• امام‌صادق فرمود: خدای تعالی عمر بنده صالح خویش، خضر را طولانی نکرد جز برای اینکه دلیلی بر طول عمر قائم(عج) باشد. و از این راه بهانهٔ دشمنان را خنثی و حجت ایشان را قطع کند.

اهل‌سنت

• ابن جوزی که از علمای معروف اهل سنت و حنفی مذهب است، پس از بحث در حالت حضرت مهدی(عج) و نقل روایات رسول اکرم(ص) درباره آن حضرت می‌گوید: این اعتقاد امامیه صحیح است که حضرت مهدی زنده است و برای افرادی استدلال می‌کند که از عمر طولانی برخوردار بوده‌اند؛ مانند: خضر، الیاس، و همچنین «ذوالقرنین» که در تورات آمده است و ۳۰۰۰ سال عمر کرد و همچنین هستند افرادی که در شمار عمرهای ۹۰۰، ۸۰۰، ۷۰۰ سال نیز در تاریخ آمده‌اند.
• عبدالوهاب شعرانی، پس از آنکه از تولد آن حضرت در نیمه شعبان ۲۵۵ هجری، صحبت دارد، می‌گوید: او باقی است تا آنکه حضرت عیسی(ع) از آسمان نزول کند و آن را دیدار نماید و عمر او تا زمان ما که ۹۵۸ هجری باشد ۷۰۶ سال است…

تاریخ

کهنسال‌ترین انسان‌هایی در تاریخ آمده، زیاد بوده‌اند که بالای ۵۰۰ سال داشته‌اند. همانند: «فیروازای» که یکی از پادشاهان بود و ۵۳۷ سال و همچنین «ابوهبل، قس، اسقم» هر کدام ۶۷۰ سال، «مصرایم نوه نوح، ملک نوه ادریس» که هرکدام ۷۰۰ سال عمر داشته‌اند.

همچنین «ضحاک» ۱۲۰۰ سال، «مهرکان» ۲۵۰۰ سال، «عاد و لقمان» هر کدام ۳۵۰۰ سال عمر کرده‌اند.

جمع‌بندی

آنچه که به عنوان نمونه و اختصار اشاره گردید، عمر طولانی، نه از نظر عقل محال است و نه از نظر علمی آن نفی می‌شود؛ تاریخ، سنت و ادیان آسمانی نیز بر این عقیده‌اند که انسان‌هایی بوده که فوق عادت و عمر طبیعی، عمر داشته و زندگی کرده‌اند، پس طولانی بودن عمر امام زمان(عج) از دیدگاه مسلمین از جهات مختلف امری کاملاً ممکن بوده و محال نمی‌باشد.