ابزارهای شیطان

نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۴ توسط Nazarzadeh (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
سؤال

ابزارهای شیطان براساس سوره همزه کدامند؟


سوره همزه به سه شاخصه مهم صراحت دارد که می‌توان آن‌ها را ابزارهای شیطانی دانست: یک) عیب‌جویی و مسخره کردن دیگران. دو) جمع اموال و مغرور شدن به آن. سه) جاودانه پنداشتن ثروت‌مندان به خاطر ثروت‌شان.

عیب‌جویی و مسخره کردن دیگران

سوره همزه با تهدیدی کوبنده آغاز می‌شود: ﴿«وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَه لُمَزَه؛ وای بر هر عیبجوی مسخره کننده‌ای.(همزه:۱) آنها که با نیش زبان، حرکات دست، چشم، ابرو در پشت سر و پیش رو، دیگران را مسخره می‌کنند، یا عیب‌جویی و غیبت می‌کنند، یا آنها را هدف تیرهای طعنه و تهمت قرار می‌دهند.[۱]

«هُمَزَه» از ماده «همز» در اصل به معنی شکستن است.[۲] از آنجا که افراد عیب‌جو و غیبت کننده شخصیت دیگران را درهم می‌شکنند به آنها «هُمَزَه» اطلاق شده است.[۳] «لُمَزَه» از ماده «لمز» در اصل به معنی عیب‌جویی نمودن است.[۴]

این دو واژه مفهوم وسیعی دارد که هر گونه عیب‌جویی، غیبت، طعنه زدن و مسخره کردن به وسیله زبان، اشاره، سخن‌چینی و بدگویی را شامل می‌شود.[۵]

جمع اموال و مغرور شدن به آن

دنیامحوری و فراموشی آخرت یکی دیگر از ابزارهای شیطان است که انسان را فریب می‌دهد: ﴿الَّذِی جَمَعَ مالًا وَ عَدَّدَهُ؛ همان که مالی را گرد آورده و شمارش نموده است.(همزه:۲)

آیه ناظر به ثروت‌اندوزانی است که مال را نه به عنوان یک وسیله بلکه به عنوان یک هدف می‌نگرند و در جمع‌آوری آن هیچ قید و شرطی قائل نیستند. از حلال و حرام و تجاوز بر حقوق دیگران، از طریق شرافت‌مندانه یا رذیلانه آن را جمع‌آوری می‌کنند و آن را تنها نشانه عظمت و شخصیت می‌دانند.[۶]

جاودانه پنداشتن ثروت‌مندان

داشتن ثروت ایرادی ندارد اما جاودانه پنداشتن ثروت خود را به خاطر داشتن مال و فراموشی آخرت ابزار دیگر از شیطان است که از آن برای گمراهی افراد استفاده می‌کند:﴿یَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ؛ این انسان زراندوز و مال‌پرست گمان می‌کند اموالش سبب جاودانگی او است.(همزه:۳) او گمان می‌کند اموالش او را به صورت یک موجود جاودانه درآورده است، نه مرگ می‌تواند به سراغ او آید، نه بیماری‌ها و حوادث جهان مشکلی برای او ایجاد می‌کند.[۷]

در قیامت پرده‌ها کنار می‌رود، آنها به اشتباه بزرگ‌شان پی می‌برند و فریادشان بلند می‌شود: ﴿ما أَغْنی عَنِّی مالِیَهْ هَلَکَ عَنِّی سُلْطانِیَهْ؛ مال و ثروتم هرگز مرا بی‌نیاز نکرد، قدرت من نیز از دست رفت.(حاقه:۲۹–۲۸)

جستارهای وابسته

منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۳۰۹.
  2. عضیمه، صالح، معناشناسی واژگان قرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، شرکت به نشر، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ص۶۱۴.
  3. کریمی حسینی، عباس، تفسیر علیین، قم، اسوه، چاپ اول، ۱۳۸۲ش، ص۶۰۱.
  4. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۰۶.
  5. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج‏۲۷، ص۳۰۹.
  6. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج‏۲۷، ص۳۱۴.
  7. طالقانی، محمود، پرتوی از قرآن، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۲۵۱.