حضور یک‌ساله رباب كنار قبر امام حسين(ع)

سؤال
آیا «رباب» همسر امام حسین(ع) تا یک سال در کنار قبر امام ماند و عزاداری کرد؟

منابع تاریخی نقل کرده‌اند که رباب همسر امام حسین(ع)، پس از شهادت امام حسین(ع) و برگشت از شام، حدود یک سال عزاداری کرده و سپس فوت کرد. در مورد این‌که این عزاداری در کجا بوده، دو نقل وجود دارد:

حضور در کربلا

ابن‌اثیر در کتاب «الکامل فی التاریخ»، نقل کرده که رباب همسر امام حسین(ع)، پس از بازگشت از شام، با کربلا آمده و یک سال کنار قبر امام حسین(ع) عزاداری نمود و سپس به مدینه بازگشت و درگذشت.[۱] برخی محققان این نقل را ضعیف دانسته‌اند؛ زیرا ابن‌اثیر برای این قول، هیچ قائلی را ذکر نکرده است.[۲]

معتقدان به این قول به دو نکته توجه داده‌اند:

  • این ادعا که «رباب» در کنار قبر مبارک مانده، بدین معنا نیست که شب و روز از قبر جدا نشده، بلکه ممکن است در آبادانی‌ها و قریه‌های نزدیک، اقامت گزیده و در اغلب اوقات نزد قبر مطهر رفته باشد.
  • در آن زمان، توقف و عزاداری همسران با وفای اشخاص و اشراف، نزد قبر همسرشان معمول بوده است؛ چنان‌که فاطمه دختر امام حسین(ع) پس از وفات شوهرش، حسن مثنی فرزند امام مجتبی(ع)، تا یک سال کنار قبرش چادر زد و عزادار شد.[۳]

حضور در مدینه

کلینی از محدثان شیعه در کتاب کافی، از امام صادق(ع) نقل کرده که شخصی برای رباب همسر امام حسین(ع) چند پرنده سیاه هدیه فرستاد، (آن مرغ‌ها را هدیه فرستاده بودند که از آن غذا تهیه نماید و برای عزاداری امام حسین(ع)، تقویت شود) رباب وقتی آن‌ها را دید گفت ما جشن برگزار نمی‌کنیم (غذاهای لذیذ در عروسی‌ها و جشن‌ها استفاده می‌شد)، این‌ها را برای چه می‌خواهیم؟! بعد دستور داد آن‌ها را از خانه بیرون بردند.[۴]

از خبر طحان استفاده می‌شود که گریه و عزای آن بانوی معظمه در خانه و منزلی بوده است؛ اما در کنار قبر سیدالشهدا(ع) در آن زمان هنور خانه‌ای وجود نداشته، تا ایشان بفرمایند، مرغ‌ها را از آن خانه بیرون رانند.

منابع

  1. الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج۴، ص۸۸، طبع بیروت.
  2. تحقیق در اولین اربعین حضرت سید الشهداء، شهید قاضی، ص۳۵۸، بنیاد فرهنگی شهید قاضی طباطبایی.
  3. سفینه البحار، محدث قمی، ج۱، ص۲۵۶. طبع نجف.
  4. اصول کافی، کتاب الحجه، شیخ کلینی، ص۴۶۶، طبع آخوندی، تهران، و طبع تبریز، ص۲۵۴؛ مرآه العقول، ج۱، ۳۹۴.