شأن نزول آیه «سأل سائل بعذاب واقع»: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
شأن نزول آيه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}} (معارج / ۱) تقاضا كننده‌اي تقاضاي عذابي كرد كه واقع شد.» چيست؟ آيا در زمان پيامبر اكرم(ص) باز هم عذاب نازل مي شد؟
شأن نزول آيه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ}} چيست؟ آيا در زمان پيامبر اكرم(ص) هم عذاب نازل شد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
==شأن نزول==
بسياري از مفسران و محدثان در شأن نزول آيه {{قرآن|سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ|ترجمه=تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد!|سوره=معارج|آیه=۱}} گفته اند: هنگامي كه [[حضرت محمد(ص)]] بر اساس [[وحی]] الهی [[حضرت علي(ع)]] را در روز [[غدير خم]] به جانشيني خود منصوب كرد، چيزي نگذشت كه موضوع غدير خم در شهرها و مناطق منتشر شد.


بسياري از مفسران و محدثان در شأن نزول آيه ياد شده گفته اند: هنگامي كه رسول گرامي خدا(ص) طبق وحی الهی حضرت علي ـ عليه‎ السلام ـ را در روز غدير خم به جانشيني خود منصوب كرد، درباره او گفت:
شخصي به نام نعمان بن حارث فهري خدمت پيامبر اكرم(ص) رسيد و عرض كرد: تو به ما دستور دادی که به يگانگي خدا و اين كه تو فرستاده او هستي شهادت دهيم، ما هم شهادت داديم. سپس دستور به [[جهاد]]، [[حج]]، [[روزه]]، [[نماز]] و [[زكات]] را دادي، ما همه اين‌ها را نيز پذيرفتيم، ولي به اينها راضي نشدي تا اين كه اين جوان را به جانشيني خود منصوب كردي، و گفتي: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ» آيا اين سخني از ناحيه خودت است يا از سوي خداوند است؟! پيامبر(ص) فرمود: «قسم به خدايي كه معبودي جز او نيست، اين از ناحيه خداوند است.»


«مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ؛ هر كس من مولي و ولي او هستم، علي مولي و ولي او است»
نعمان روي برگرداند در حالي كه مي گفت: خداوندا! اگر اين سخن حق است و از ناحيه تو، سنگي از آسمان بر ما بباران! اين جا بود كه سنگي از آسمان بر سرش فرود آمد و او را كشت و در همين هنگام آيه يک از سوره معارج نازل گشت.<ref>ر.ك: طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، بيروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹ـ۱۰، ص۵۲۹.</ref>


چيزي نگذشت كه موضوع غدير خم در شهرها و مناطق منتشر شد.
قرآن كريم ضمن تهديد و هشدار به كافران و مشركان زمان پيامبر(ص) به آنان گوشزد مي كند كه اگر بر لجاجت و كفرشان پافشاري كنند به سرنوشت افراد مشركي كه در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاك شدند، دچار مي كند؛ {{قرآن|أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لأولِي النُّهَى|ترجمه=آيا براى هدايت آنان كافى نيست كه بسيارى از نسلهاى پيشين را [كه طغيان و فساد كردند] هلاك نموديم‏، و اينها در مسكن هاى [ويران شده‏] آنان راه مى‏روند! مسلّماً در اين امر، نشانه‏هاى روشنى براى خردمندان است‏.|سوره=طه|آیه=۱۲۸}} خداوند هرگاه اراده كند هر قوم و فردی را در هر زمان و مكاني با انواع عذاب، مجازات مي كند.<ref>ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳-۱۷۷.</ref>
 
شخصي به نام نعمان بن حارث فهري خدمت پيامبر اكرم(ص) رسيد و عرض كرد: تو به ما دستور دادي شهادت به يگانگي خدا و اين كه تو فرستاده او هستي دهيم،ما هم شهادت داديم. سپس دستور به جهاد، حج، روزه، نماز و زكات را دادي، ما همه اين ها را نيز پذيرفتيم، ولي به اينها راضي نشدي تا اين كه اين جوان (حضرت علي بن ابيطالب ـ عليه‎ السلام ـ) را به جانشيني خود منصوب كردي، و گفتي: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ» آيا اين سخني از ناحيه خودت است يا از سوي خداوند است؟!
 
پيامبر اكرم(ص) فرمود: «قسم به خدايي كه معبودي جز او نيست، اين از ناحيه خداوند است.»
 
نعمان روي برگرداند در حالي كه مي گفت: خداوندا! اگر اين سخن حق است و از ناحيه تو، سنگي از آسمان بر ما بباران!
 
اين جا بود كه سنگي از آسمان بر سرش فرود آمد و او را كشت و در همين هنگام آيه يک از سوره معارج نازل گشت.}}<ref>ر.ك: طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، بيروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹ـ۱۰، ص۵۲۹.</ref>
 
خداوند متعال در آيه بعد چنين عذابي را مخصوص كافران و منكران پيامبر اكرم(ص) مي داند و اين که كسي نمي تواند از آن جلوگيري كند.
 
بنابراين، عذاب هاي خداوند متعال همواره ممكن است در هر عصر و زماني و هر مكاني بر سر كافران ، منكران ، معاندان دين حق نازل شود؛ چنان كه در زمان پيامبر اكرم(ص) بر سر آن كافر لجوج از آسمان عذاب نازل شد و او هلاك شد.
 
قرآن كريم ضمن تهديد و هشدار به كافران و مشركان زمان پيامبر(ص) به آنان گوشزد مي كند كه اگر بر لجاجت و كفرشان پافشاري كنند به سرنوشت افراد مشركي كه در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاك شدند، دچار مي كند؛ {{قرآن|أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لأولِي النُّهَى<ref>طه / ۱۲۸ .</ref> آيا براى هدايت آنان كافى نيست كه بسيارى از نسلهاى پيشين را [كه طغيان و فساد كردند] هلاك نموديم‏، و اينها در مسكن هاى [ويران شده‏] آنان راه مى‏روند! مسلّماً در اين امر، نشانه‏هاى روشنى براى خردمندان است‏.
 
پس خداوند متعال هرگاه اراده كند هر قوم و فرد از ميان كافران و مشركان را در هر زمان و مكاني با انواع عذاب، مجازات مي كند.<ref>ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳-۱۷۷.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
==مطالعه بيشتر==
 
* محمدحسين طباطبايي، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، الطبعه الثانيه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵ .
۱. محمدحسين طباطبايي، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، الطبعه الثانيه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵ .
* ناصر مكارم شيرازي و همكاران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.  
 
* عروسي هويزي، عبد علي بن جمعه، تفسير نور الثقلين، ج۲ ، ذيل سوره معارج.  
۲. ناصر مكارم شيرازي و همكاران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.  
* بحراني، سيد هاشم، البرهان في تفسير القرآن، ج۲، ذيل سوره معارج.  
 
* قمي مشهدي، محمد بن محمد رضا، کنز الدقائق و بحرالغرائب، ج، ذيل سوره معارج ۱۳.
۳. عروسي هويزي، عبد علي بن جمعه، تفسير نور الثقلين، ج۲ ، ذيل سوره معارج.  
 
۴. بحراني، سيد هاشم، البرهان في تفسير القرآن، ج۲، ذيل سوره معارج.  
 
۵. قمي مشهدي، محمد بن محمد رضا، کنز الدقائق و بحرالغرائب، ج، ذيل سوره معارج ۱۳.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


خط ۵۱: خط ۳۰:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۴۸

سؤال

شأن نزول آيه ﴿سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ چيست؟ آيا در زمان پيامبر اكرم(ص) هم عذاب نازل شد؟

بسياري از مفسران و محدثان در شأن نزول آيه ﴿سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ؛ تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد!(معارج:۱) گفته اند: هنگامي كه حضرت محمد(ص) بر اساس وحی الهی حضرت علي(ع) را در روز غدير خم به جانشيني خود منصوب كرد، چيزي نگذشت كه موضوع غدير خم در شهرها و مناطق منتشر شد.

شخصي به نام نعمان بن حارث فهري خدمت پيامبر اكرم(ص) رسيد و عرض كرد: تو به ما دستور دادی که به يگانگي خدا و اين كه تو فرستاده او هستي شهادت دهيم، ما هم شهادت داديم. سپس دستور به جهاد، حج، روزه، نماز و زكات را دادي، ما همه اين‌ها را نيز پذيرفتيم، ولي به اينها راضي نشدي تا اين كه اين جوان را به جانشيني خود منصوب كردي، و گفتي: «مَن كُنتُ مَولاهُ فَعَلِيٌّ مَولاهُ» آيا اين سخني از ناحيه خودت است يا از سوي خداوند است؟! پيامبر(ص) فرمود: «قسم به خدايي كه معبودي جز او نيست، اين از ناحيه خداوند است.»

نعمان روي برگرداند در حالي كه مي گفت: خداوندا! اگر اين سخن حق است و از ناحيه تو، سنگي از آسمان بر ما بباران! اين جا بود كه سنگي از آسمان بر سرش فرود آمد و او را كشت و در همين هنگام آيه يک از سوره معارج نازل گشت.[۱]

قرآن كريم ضمن تهديد و هشدار به كافران و مشركان زمان پيامبر(ص) به آنان گوشزد مي كند كه اگر بر لجاجت و كفرشان پافشاري كنند به سرنوشت افراد مشركي كه در قرون گذشته توسط عذاب خدا هلاك شدند، دچار مي كند؛ ﴿أَفَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لأولِي النُّهَى؛ آيا براى هدايت آنان كافى نيست كه بسيارى از نسلهاى پيشين را [كه طغيان و فساد كردند] هلاك نموديم‏، و اينها در مسكن هاى [ويران شده‏] آنان راه مى‏روند! مسلّماً در اين امر، نشانه‏هاى روشنى براى خردمندان است‏.(طه:۱۲۸) خداوند هرگاه اراده كند هر قوم و فردی را در هر زمان و مكاني با انواع عذاب، مجازات مي كند.[۲]


مطالعه بيشتر

  • محمدحسين طباطبايي، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، مؤسسه الاعلمي للمطبوعات، الطبعه الثانيه، ۱۳۹۴ ق، ج۲۰، ص۵ .
  • ناصر مكارم شيرازي و همكاران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲۵، ص۶.
  • عروسي هويزي، عبد علي بن جمعه، تفسير نور الثقلين، ج۲ ، ذيل سوره معارج.
  • بحراني، سيد هاشم، البرهان في تفسير القرآن، ج۲، ذيل سوره معارج.
  • قمي مشهدي، محمد بن محمد رضا، کنز الدقائق و بحرالغرائب، ج، ذيل سوره معارج ۱۳.


منابع

  1. ر.ك: طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، بيروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ۱۴۰۸ ق، ج۹ـ۱۰، ص۵۲۹.
  2. ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۱۷، ص۱۷۳-۱۷۷.