پیش نویس:معاد جسمانی

سؤال

درگاه‌ها

معاد جسمانی به چه معنی است؟ عقیده شیعه در این باره چیست؟ دیدگاه سایر فِرَق درباره معاد چگونه است؟

معنای معاد جسمانی

معنای معاد جسمانی این است که بدن انسان که بعد از مرگ از بین رفته است، در روز قیامت دوباره به همان شکل و صورت اول بازگردد.

عقیده شیعه درباره معاد جسمانی

معاد جسمانی از ضروریات مذهب شیعه است. از آیات قرآن کریم علاوه بر معاد روحانی معاد جسمانی نیز به وضوح قابل استفاده است. مثلاً خداوند در آیات 98 و 99 سوره اسراء می فرماید: «اين كيفر آنهاست به خاطر اينكه به آيات ما كافر شدند، و گفتند آيا هنگامى كه ما استخوانهاى پوسيده و خاكهاى پراكنده مى‌شويم آيا بار ديگر آفرينش تازه‌اى خواهيم يافت‌؟! آيا نديدند خدايى كه آسمانها و زمين را آفريد قادر است مثل آنها را بيافريند (و به زندگى جديد بازشان گرداند) و براى آنها سرآمدى قطعى قرار داد اما ظالمان جز كفر و انكار را پذيرا نيستند.» در این دو آیه سخن از بازگرداندن استخوان های پوسیده و معاد جسمانی است.

نظریات مختلف درباره معاد

اعاده معدوم

اعاده معدوم یعنی بازگشت چیزی که از بین رفته است. متکلمین قدیم معاد را این گونه تحلیل می کردند. لذا این بحث در بین آن ها مطرح بوده است که آیا اعاده معدوم جایز است یا خیر؟ متکلمین برای اثبات معاد قائل به جواز اعاده معدوم بودند و آن را محال نمی دانستند.

عود ارواح به اجساد

برخی معاد را این گونه تصویر می کنند که بعد از مرگ روح از بدن انسان جدا می شود و در عالم برزخ قرار می گیرد و هنگام قیامت ارواح به اجساد خودشان باز می گردند.

عود ارواح به خداوند

برخی معتقدند معاد بازگشت ارواح به خداوند است. معنی ندارد که جسم به خدا بازگشت نماید زیرا جسم روح می تواند به درجات بالا عروج کند و تقرب برای آن حاصل شود. لذا با وقوع قیامت ارواح به اجساد خود برمی گردند. لازمه دیدگاه این عده نفی معاد جسمانی است.

عود به خداوند با کیفیت جسمانی

برخی معتقدند انسان دو بدن دارد. یکی از آن ها بدن مثالی و برزخی است و دیگری در حکم تفاله و فضله ای برای بدن برزخی است. بدن برزخی باقی می باشد اما بدن دیگر متغیر و فنا پذیر است. بدنی که در طول عمر انسان دچار تغییر و فرسایش می شود همین بدن غیر برزخی است. به عقیده این عده معاد جدا شدن بدن برزخی از بدن غیر برزخی و بازگشت آن به خداوند است. بنابراین معاد در نگاه ایشان جدا شدن بدن برزخی از بدن غیر برزخی و بازگشت آن به خداوند است و کیفیت جسمانی دارد.

منابع

• خرازی، سید محسن (۱۴۲۳). بداية المعارف الإلهية في شرح عقائد الإمامية. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
• مطهری، مرتضی (۱۳۷۶). آشنایی با قرآن. تهران: صدرا.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. به کوشش محمدرضا آشتیانی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
• طباطبایی، محمد حسین (بی تا). بدایة الحکمة. قم: جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي.