جامعیت قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
طبق آيه شريفه {{قرآن|لا رَطْبٍ وَلا يَابِسٍ إِلا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ|ترجمه=و نه هيچ تر و خشكى وجود دارد، جز اينكه در كتابى آشكار ثبت شده است‏.|سوره=انعام|آیه=۵۹}} پس چرا چيزهاي زياد مانند تعداد ركعات نماز در قرآن نيامده است؟
طبق آیه شریفه {{قرآن|لا رَطْبٍ وَلا یَابِسٍ إِلا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ|ترجمه=و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار ثبت شده است‏.|سوره=انعام|آیه=۵۹}} پس چرا چیزهای زیاد مانند تعداد رکعات نماز در قرآن نیامده است؟


{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


==ادله جامعيت قرآن==
== ادله جامعیت قرآن ==
<big>'''در قرآن'''</big>
{{درشت|'''در قرآن'''}}
* [[سوره انعام]] «هيچ جنبنده‏اى در زمين‏، و هيچ پرنده‏اى كه با دو بال خود پرواز مى ‏كند، نيست مگر اينكه امت هايى همانند شما هستند. ما هيچ چيز را در اين كتاب‏، فرو گذار نكرديم‏؛ سپس همگى به سوى پروردگارشان محشور مى‏ گردند. »<ref>انعام / ۳۸ .</ref>
* [[سوره انعام]] «هیچ جنبنده‌ای در زمین‏، و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند، نیست مگر اینکه امت‌هایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب‏، فرو گذار نکردیم‏؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می‌گردند.»<ref>انعام / ۳۸.</ref>
* سوره انعام «كليدهاى غيب‏، تنها نزد اوست‏؛ و جز او، كسى آنها را نمى‏ داند. او آنچه را در خشكى و درياست مى‏داند؛ هيچ برگى [از درختى‏] نمى‏ افتد، مگر اينكه از آن آگاه است‏؛ و نه هيچ دانه‏ اى در تاريكي هاى زمين‏، و نه هيچ تر و خشكى وجود دارد، جز اينكه در كتابى آشكار [= در كتاب علم خدا] ثبت است‏.»<ref>انعام / ۵۹ .</ref>  
* سوره انعام «کلیدهای غیب‏، تنها نزد اوست‏؛ و جز او، کسی آنها را نمی‌داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می‌داند؛ هیچ برگی [از درختی‏] نمی‌افتد، مگر اینکه از آن آگاه است‏؛ و نه هیچ دانه ای در تاریکی‌های زمین‏، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است‏.»<ref>انعام / ۵۹.</ref>
* [[سوره يوسف]] «در سرگذشت آنها درس عبرتى براى صاحبان انديشه بود! اينها داستان دروغين نبود؛ بلكه [وحى آسمانى است‏، و] هماهنگ است با آنچه پيش روى او [از كتب آسمانى پيشين‏] قرار دارد؛ و شرح هر چيزى [كه پايه سعادت انسان است‏]؛ و هدايت و رحمتى است براى گروهى كه ايمان مى‏آورند! »<ref>يوسف / ۱۱۱.</ref>
* [[سوره یوسف]] «در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود! اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه [وحی آسمانی است‏، و] هماهنگ است با آنچه پیش روی او [از کتب آسمانی پیشین‏] قرار دارد؛ و شرح هر چیزی [که پایه سعادت انسان است‏]؛ و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می‌آورند!»<ref>یوسف / ۱۱۱.</ref>
* [[سوره نحل]] «[به ياد آوريد] روزى را كه از هر امتى‏، گواهى از خودشان بر آنها برمى‏ انگيزيم‏؛ و تو را گواه بر آنان قرارمى‏ دهيم‏! و ما اين كتاب را بر تو نازل كرديم كه بيانگر همه چيز، و مايه هدايت و رحمت و بشارت براى مسلمانان است‏!»<ref>نحل / ۸۹ .</ref>  
* [[سوره نحل]] «[به یاد آورید] روزی را که از هر امتی‏، گواهی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم‏؛ و تو را گواه بر آنان قرارمی دهیم‏! و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است‏!»<ref>نحل / ۸۹.</ref>


<big>'''در روایات'''</big>
{{درشت|'''در روایات'''}}


الف) رواياتي كه از آنها استفاده مي‌شود كه اخبار گذشته و آينده، يا خبر آسمان‌ها و زمين، در [[قرآن]] وجود دارد، ولي در هيچ كدام به آگاهان از اين خبرها اشاره نشده است، مثل روايتي كه [[امام صادق(ع)]] فرمود: «خداوند بيان همه چيز را در قرآن نازل كرده است، قسم به خدا چيزي كه بندگان به آن نياز دارند، فروگذار نشده است…»<ref>جمعه العروسي الحويزي، عبدعلي، نورالثقلين، ج۳، ص۷۴- ۷۷، ح ۱۷۶، ۱۸۴ و ۱۷۷.</ref>
الف) روایاتی که از آنها استفاده می‌شود که اخبار گذشته و آینده، یا خبر آسمان‌ها و زمین، در [[قرآن]] وجود دارد، ولی در هیچ‌کدام به آگاهان از این خبرها اشاره نشده است، مثل روایتی که [[امام صادق(ع)]] فرمود: «خداوند بیان همه چیز را در قرآن نازل کرده است، قسم به خدا چیزی که بندگان به آن نیاز دارند، فروگذار نشده است…»<ref>جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۶، ۱۸۴ و ۱۷۷.</ref>


ب) رواياتي اشاره دارد كه همه چيز در كتاب و سنت آمده است، از [[امام كاظم(ع)]] سؤال شد : آيا واقعاً همه چيز در كتاب و سنّت موجود است، يا مردم چنين مي‌گويند؟! حضرت فرمودند: «بله، همه چيز در كتاب خدا و سنت پيامبرش هست.»<ref>جمعه العروسي الحويزي، عبدعلي، نورالثقلين، ج۳، ص۷۴- ۷۷، ح ۱۸۴.</ref>
ب) روایاتی اشاره دارد که همه چیز در کتاب و سنت آمده است، از [[امام کاظم(ع)]] سؤال شد: آیا واقعاً همه چیز در کتاب و سنّت موجود است، یا مردم چنین می‌گویند؟! حضرت فرمودند: «بله، همه چیز در کتاب خدا و سنت پیامبرش هست.»<ref>جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۸۴.</ref>


ج) روایاتی که اشاره دارد به اینکه بيان همه چيز در قرآن، ويژه [[پيامبر اكرم(ص)]] و [[ائمه(ع)]] است. یعنی علم و آگاهی به همه چیز از قرآن کریم تنها در حیطه معصومین(ع) می باشد و بقیه از آن حضرات باید یاد بگیرند، امام باقر(ع) مي‌فرمايد: «خداوند همه چيز را در قرآن كريم نازل كرده و آن را براي پيامبر بيان نموده است»<ref>جمعه العروسي الحويزي، عبدعلي، نورالثقلين، ج۳، ص۷۴- ۷۷، ح ۱۷۷.</ref>
ج) روایاتی که اشاره دارد به اینکه بیان همه چیز در قرآن، ویژه [[پیامبر اکرم(ص)]] و [[ائمه(ع)]] است. یعنی علم و آگاهی به همه چیز از قرآن کریم تنها در حیطه معصومین(ع) می‌باشد و بقیه از آن حضرات باید یاد بگیرند، امام باقر(ع) می‌فرماید: «خداوند همه چیز را در قرآن کریم نازل کرده و آن را برای پیامبر بیان نموده است»<ref>جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۷.</ref>


==معنای جامعیت قرآن==
== معنای جامعیت قرآن ==
* برخی از مفسران می گویند آيات ۳۸ و ۵۹ سوره انعام جامعيت قرآن را اثبات نمي‌كند، بلکه مراد از «كتاب» در آيات مذكور، لوح محفوظ و علم خدا است.  
* برخی از مفسران می‌گویند آیات ۳۸ و ۵۹ سوره انعام جامعیت قرآن را اثبات نمی‌کند، بلکه مراد از «کتاب» در آیات مذکور، لوح محفوظ و علم خدا است.
* [[علامه طباطبايي]] مي‌فرمايد: معنای جامعیت قرآن این است که در قرآن كريم هر چيزي كه انسان لياقت دارد و براي هدايت او موثر است، آمده است.<ref>ر.ك: طباطبايي، سيد محمد حسين، الميزان في تفسير القرآن، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ پنجم، ۱۳۷۲، ج۱۴، ص۲۲۷.</ref>  
* [[علامه طباطبایی]] می‌فرماید: معنای جامعیت قرآن این است که در قرآن کریم هر چیزی که انسان لیاقت دارد و برای هدایت او مؤثر است، آمده است.<ref>ر. ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ۱۳۷۲، ج۱۴، ص۲۲۷.</ref>
* ظاهر «كل شيء» و «تبياناً لكل شيء» اين است كه قرآن بيان كننده همه چيز است؛ چون تفصيل و تبيان به معناي بيان است.<ref>ابن علي الفضل بن الحسن الطبرسي، مجمع البيان، بيروت، دائره المعارف، ج۶ ـ ۵، ص۴۱۶ و ص۵۸۵.</ref> بنابراین قرآن بیان کننده همه چیز است نه اینکه تفاصیل آن ها در آن باشد.
* ظاهر «کل شیء» و «تبیاناً لکل شیء» این است که قرآن بیان کننده همه چیز است؛ چون تفصیل و تبیان به معنای بیان است.<ref>ابن علی الفضل بن الحسن الطبرسی، مجمع البیان، بیروت، دائره المعارف، ج۶–۵، ص۴۱۶ و ص۵۸۵.</ref> بنابراین قرآن بیان کننده همه چیز است نه اینکه تفاصیل آن‌ها در آن باشد.
* جامعيت قرآن، مربوط به باطن قرآن است و فقط توسط پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) که به تصریح قرآن «علم الکتاب» نزد ایشان است<ref>رعد:۴۳</ref> فهمیده می شود و به مردم تبیین می شود.
* جامعیت قرآن، مربوط به باطن قرآن است و فقط توسط پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) که به تصریح قرآن «علم الکتاب» نزد ایشان است<ref>رعد:۴۳</ref> فهمیده می‌شود و به مردم تبیین می‌شود.


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
<big>'''مطالعه بيشتر'''</big>
{{درشت|'''مطالعه بیشتر'''}}
* تفسير نمونه؛ ناصر مکارم شيرازي، ج۵، ص۲۶۸، ذيل آيه ۵۹ انعام.  
* تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج۵، ص۲۶۸، ذیل آیه ۵۹ انعام.
* تفسير شريف لاهيجي؛ محمد لاهيجي؛ ج۱، ص۷۶۸.  
* تفسیر شریف لاهیجی؛ محمد لاهیجی؛ ج۱، ص۷۶۸.
* تفسير منهج الصادقين؛ ملافتح الله کاشاني، ج۳، ص۴۰۱.
* تفسیر منهج الصادقین؛ ملافتح الله کاشانی، ج۳، ص۴۰۱.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن
|شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن
|شاخه فرعی۲ = جامعیت قرآن
|شاخه فرعی۲ = جامعیت قرآن
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
خط ۴۶: خط ۴۶:
  | ویرایش = شد
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۲۹

سؤال

طبق آیه شریفه ﴿لا رَطْبٍ وَلا یَابِسٍ إِلا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ؛ و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار ثبت شده است‏.(انعام:۵۹) پس چرا چیزهای زیاد مانند تعداد رکعات نماز در قرآن نیامده است؟


ادله جامعیت قرآن

در قرآن

  • سوره انعام «هیچ جنبنده‌ای در زمین‏، و هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند، نیست مگر اینکه امت‌هایی همانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب‏، فرو گذار نکردیم‏؛ سپس همگی به سوی پروردگارشان محشور می‌گردند.»[۱]
  • سوره انعام «کلیدهای غیب‏، تنها نزد اوست‏؛ و جز او، کسی آنها را نمی‌داند. او آنچه را در خشکی و دریاست می‌داند؛ هیچ برگی [از درختی‏] نمی‌افتد، مگر اینکه از آن آگاه است‏؛ و نه هیچ دانه ای در تاریکی‌های زمین‏، و نه هیچ تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است‏.»[۲]
  • سوره یوسف «در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود! اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه [وحی آسمانی است‏، و] هماهنگ است با آنچه پیش روی او [از کتب آسمانی پیشین‏] قرار دارد؛ و شرح هر چیزی [که پایه سعادت انسان است‏]؛ و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می‌آورند!»[۳]
  • سوره نحل «[به یاد آورید] روزی را که از هر امتی‏، گواهی از خودشان بر آنها برمی‌انگیزیم‏؛ و تو را گواه بر آنان قرارمی دهیم‏! و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت برای مسلمانان است‏!»[۴]

در روایات

الف) روایاتی که از آنها استفاده می‌شود که اخبار گذشته و آینده، یا خبر آسمان‌ها و زمین، در قرآن وجود دارد، ولی در هیچ‌کدام به آگاهان از این خبرها اشاره نشده است، مثل روایتی که امام صادق(ع) فرمود: «خداوند بیان همه چیز را در قرآن نازل کرده است، قسم به خدا چیزی که بندگان به آن نیاز دارند، فروگذار نشده است…»[۵]

ب) روایاتی اشاره دارد که همه چیز در کتاب و سنت آمده است، از امام کاظم(ع) سؤال شد: آیا واقعاً همه چیز در کتاب و سنّت موجود است، یا مردم چنین می‌گویند؟! حضرت فرمودند: «بله، همه چیز در کتاب خدا و سنت پیامبرش هست.»[۶]

ج) روایاتی که اشاره دارد به اینکه بیان همه چیز در قرآن، ویژه پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) است. یعنی علم و آگاهی به همه چیز از قرآن کریم تنها در حیطه معصومین(ع) می‌باشد و بقیه از آن حضرات باید یاد بگیرند، امام باقر(ع) می‌فرماید: «خداوند همه چیز را در قرآن کریم نازل کرده و آن را برای پیامبر بیان نموده است»[۷]

معنای جامعیت قرآن

  • برخی از مفسران می‌گویند آیات ۳۸ و ۵۹ سوره انعام جامعیت قرآن را اثبات نمی‌کند، بلکه مراد از «کتاب» در آیات مذکور، لوح محفوظ و علم خدا است.
  • علامه طباطبایی می‌فرماید: معنای جامعیت قرآن این است که در قرآن کریم هر چیزی که انسان لیاقت دارد و برای هدایت او مؤثر است، آمده است.[۸]
  • ظاهر «کل شیء» و «تبیاناً لکل شیء» این است که قرآن بیان کننده همه چیز است؛ چون تفصیل و تبیان به معنای بیان است.[۹] بنابراین قرآن بیان کننده همه چیز است نه اینکه تفاصیل آن‌ها در آن باشد.
  • جامعیت قرآن، مربوط به باطن قرآن است و فقط توسط پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) که به تصریح قرآن «علم الکتاب» نزد ایشان است[۱۰] فهمیده می‌شود و به مردم تبیین می‌شود.


مطالعه بیشتر

  • تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج۵، ص۲۶۸، ذیل آیه ۵۹ انعام.
  • تفسیر شریف لاهیجی؛ محمد لاهیجی؛ ج۱، ص۷۶۸.
  • تفسیر منهج الصادقین؛ ملافتح الله کاشانی، ج۳، ص۴۰۱.

منابع

  1. انعام / ۳۸.
  2. انعام / ۵۹.
  3. یوسف / ۱۱۱.
  4. نحل / ۸۹.
  5. جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۶، ۱۸۴ و ۱۷۷.
  6. جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۸۴.
  7. جمعه العروسی الحویزی، عبدعلی، نورالثقلین، ج۳، ص۷۴–۷۷، ح ۱۷۷.
  8. ر. ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ پنجم، ۱۳۷۲، ج۱۴، ص۲۲۷.
  9. ابن علی الفضل بن الحسن الطبرسی، مجمع البیان، بیروت، دائره المعارف، ج۶–۵، ص۴۱۶ و ص۵۸۵.
  10. رعد:۴۳