نبأ عظیم در آیه ۲ سوره نبأ: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۴۸

سؤال

در سوره نبا آمده ﴿.. عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیم﴾ (نبأ/ ۲)‏ در دعای ندبه خطاب به امام زمان(عج) آمده … «یا بن النباء العظیم» آیا این دو از نظر مفهومی و معنایی با هم ارتباطی دارند یا فقط تشابه ظاهری دارند؟

درگاه‌ها

وقتی پیامبر اسلام(ص) دعوت خود را آشکار کرد، کفار در نبوت آن حضرت و قرآن و تعالیم اسلام از جمله جانشین پیامبر(ص) اختلاف کرده و از پیامبر(ص) و مؤمنان از روی استهزاء می‌پرسیدند! خداوند از پرسش آنها خبر داده و می‌فرماید:

از چه چیز می‌پرسند؟ از خبر بزرگ، که در او اختلاف دارند.^[۱]

برای «نبأ عظیم» یعنی خبر بزرگ، چهار مصداق ذکر شده که البته به هم مربوط هستند:

۱. قرآن کریم: یعنی مردم قرآن را مسخره کرده و می‌گفتند: این قصه‌ها افسانه‌های پیشینیان است یا شعر است و…^[۲]

۲. قیامت: در امکان قیامت هم گفتگوها بود که مگر می‌شود انسان بعد از مرگش دوباره زنده شود و این چه خبری است که پیامبر(ص) ادعا می‌کند؟^[۳]

۳. رسول خدا(ص): می‌گفتند: این شخص از طرف خدا نیامده بلکه شاعر، ساحر و … است!^[۴]

۴. امیرالمؤمنین(ع): بیشتر مفسران می‌گویند: مراد از «نبأ عظیم» حضرت علی(ع) است برای همین، همواره از پیامبر(ص) می‌پرسیدند: وصی تو چه کسی است؟

امام باقر(ع) می‌فرماید: نبأ عظیم، امیرالمؤمنین(ع) است، و آن حضرت می‌فرمود: برای خدا آیه و خبری بزرگتر از من نیست.

امیرالمومنین(ع) هم می‌فرمود: من آن خبر بزرگم که در من اختلاف کردید، در ولایت من جنگیدید، و از ولایت من بازآمدید، پس از آن که قبول کردید، و به ستم هلاک شدید، بعد از آن که با شمشیر من از کفر رها شده بودید.

و روز غدیر را خود دانستید و روز قیامت می‌بینید آنچه امروز کردید.^[۵]

با توجه به روایات فراوانی که فقط به چند نمونه اشاره شد، می‌توانیم بگوئیم: «نبأ عظیم» هر چند چهار مصداق دارد ولی همه این‌ها به مصداق مهم یعنی امیرالمؤمنین(ع) برمی گردند.

اما قرآن: طبق فرمایش رسول گرامی در حجه الوداع، که: من دو چیز گرانبها در نزد شما به امانت می‌گذارم مادامی که به هر دو عمل کنید گمراه نمی‌شوید: یکی قرآن و دیگری عترت و اهل بیتم.^[۶]

پس قرآن کریم و عترت پیامبر(ص) با هم اند و هر کدام عدل دیگری به حساب می‌آیند.

اما قیامت: این امیرالمؤمنین(ع) است که قسیم النار و الجنه می‌باشد، و بدون آن حضرت قیامتی بر پا نمی‌شود، از سوی دیگر رسیدن به سعادت اخروی در گرو کامل شدن دین است که خداوند پس از منصوب کردن حضرت علی(ع) به امامت در روز غدیر فرمود: «الیوم اکملت لکم دینکم» امروز دین شما (با امامت علی(ع)) کامل کردم، با ولایت او نعمت‌های الهی بر امت تمام گشت، «و اتممت علیکم نعمتی» و نعمتم را بر شما تمام کردم، و با ولایت آن حضرت، احکام اسلامی و پیامبر(ص) دوام می‌یابد، «و رضیت لکم الاسلام دینا» اسلام را دین شما گردانیدم، و با عملی شدن احکام اسلام توسط آن حضرت، کفار مأیوس می‌شوند، و امروز کفار (با امامت حضرت علی(ع)) از ضربه زدن به دین شما مأیوس شدند و از آنها نترسید و از من بترسید.^[۷]

اگر هم کسی بگوید: مراد از «نباء عظیم» خود پیامبر(ص) است، باز برمی گردد به حضرت علی(ع) چرا که قرآن کریم در آیه مباهله، حضرت علی(ع) را نفس پیامبر(ص) خوانده است:

هر گاه بعد از علم و دانشی که به تو رسیده، کسانی با تو به ستیز برخیزند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم شما هم فرزندان خود را، ما زنان خویش را و شما هم زنان خویش را، ما نفس خود را و شما هم نفس خود را دعوت کنید، آنگاه با هم مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.^[۸]

با روشن شدن این مطلب، خطاب ما به حضرت بقیةالله الاعظم ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ در دعای ندبه، کاملاً با این آیه ارتباط دارد؛ زیرا امام زمان(ع) فرزند رسول خدا(ص) و فرزند امیرالمؤمنین(ع) است و «یا بن النباء العظیم» یعنی ای فرزند امیرالمؤمنین و ای فرزند رسول گرامی اسلام. به امید روزی که با ظهور حضرتش دنیا پر از مهر و صفا و صمیمیت گردد.

مطالعه بیشتر

۱. عروسی حویزی، عبد علی؛ تفسیر نور الثقلین، ج۵، مطبعه علمیه، دوم، بی تا.

۲. مدرسی، محمد تقی، من هدی القرآن، ج۱۷، بی جا، دارالهُدی، اول، ۱۴۰۶ ق.

منابع

↑ نبأ/ ۱–۳.
↑ انعام/ ۲۵ و طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ ش، ذیل آیه.
↑ مؤمنون/ ۸۲ و کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ ش، ج۱۰، ص۱۲۵.
↑ طور/۳۰ و ذاریات/ ۵۲ و موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۸۰.
↑ کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳؛ و بروجردی، ابراهیم، جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، ج۴، ص۳۸۰؛ و جرجانی، حسین، گازر، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ ش، ج۱۰، ص۲۶۶؛ و حسین بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۵، ص۴۱۹.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ق، ج۲، ص۲۸۵، روایت ۲، باب ۳۴.
↑ مائده/ ۳، بلاغی، عبدالحجّت؛ حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، قم، انتشارات حکمت، چاپ اول، ۱۳۴۵ ش، ج۲، ص۱۲۹.
↑ آل عمران/ ۶۱، و طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۷ ق، ج۳، ص۲۴۳.

[1] نبأ/ ۱–۳.

[2] انعام/ ۲۵ و طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ ش، ذیل آیه.

[3] مؤمنون/ ۸۲ و کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ ش، ج۱۰، ص۱۲۵.

[4] طور/۳۰ و ذاریات/ ۵۲ و موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۸۰.

[5] کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳؛ و بروجردی، ابراهیم، جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، ج۴، ص۳۸۰؛ و جرجانی، حسین، گازر، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ ش، ج۱۰، ص۲۶۶؛ و حسین بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۵، ص۴۱۹.

[6] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ق، ج۲، ص۲۸۵، روایت ۲، باب ۳۴.

[7] مائده/ ۳، بلاغی، عبدالحجّت؛ حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، قم، انتشارات حکمت، چاپ اول، ۱۳۴۵ ش، ج۲، ص۱۲۹.

[8] آل عمران/ ۶۱، و طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۷ ق، ج۳، ص۲۴۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۷۵: / خط ۷۵: @@
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:مهدویت]]