۱٬۴۸۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
این دانشمند اسلامی در جای جای آثار خویش، بیش از همه روی موضوع جهاد پافشاری نموده و آنرا، راه برون رفت جامعه از وضع نابسامان کنونی و ابزار تبدیل [[جامعه جاهلی]] به [[جامعه اسلامی]] دانسته است. او در این رهگذر، برای جهاد اهداف دیگری نیز برمیشمارد که نشان از دقت نظر این متفکر و نظریهپرداز دینی به مقوله جهاد دارد. اهم اهداف جهاد از منظر وی را میتوان ذیل تفسیر آیه ۷۷ [[سوره نساء]] چنین برشمرد: رهایی از محاصره قید و بندها، در امان ماندن از فتنهها و آشوبها، حمایت از شریعت، برافراشتن پرچم عقیده در زمین، ایجاد وحشت در دشمنان، آمادهسازی جامعه برای پذیرش [[اسلام]] بدون هیچ گونه مانعی. از نظر سید قطب هرگاه اهداف ذکر شده، تحقق یابد، جهاد مورد نظر اسلام، محقق شده است.<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ترجمه مصطفی خرم دل، نشر احسان، چ۲، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۵۱، ذیل آیه۷۷ نساء.</ref> | این دانشمند اسلامی در جای جای آثار خویش، بیش از همه روی موضوع جهاد پافشاری نموده و آنرا، راه برون رفت جامعه از وضع نابسامان کنونی و ابزار تبدیل [[جامعه جاهلی]] به [[جامعه اسلامی]] دانسته است. او در این رهگذر، برای جهاد اهداف دیگری نیز برمیشمارد که نشان از دقت نظر این متفکر و نظریهپرداز دینی به مقوله جهاد دارد. اهم اهداف جهاد از منظر وی را میتوان ذیل تفسیر آیه ۷۷ [[سوره نساء]] چنین برشمرد: رهایی از محاصره قید و بندها، در امان ماندن از فتنهها و آشوبها، حمایت از شریعت، برافراشتن پرچم عقیده در زمین، ایجاد وحشت در دشمنان، آمادهسازی جامعه برای پذیرش [[اسلام]] بدون هیچ گونه مانعی. از نظر سید قطب هرگاه اهداف ذکر شده، تحقق یابد، جهاد مورد نظر اسلام، محقق شده است.<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ترجمه مصطفی خرم دل، نشر احسان، چ۲، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۵۱، ذیل آیه۷۷ نساء.</ref> | ||
از دیدگاه ایشان هدف از جهاد نجات [[فطرت]] از لابلای انبوه ابرهای تیره و پیروز ساختن آن بر تیرگیهاست.<ref>سید قطب، آینده در قلمرو اسلام( ترجمه المستقبل لهذا الدین)، ترجمه سید علی خامنه ای، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، چ۳، ۱۳۷۳ش، ص۱۳۸.</ref> او ذیل آیه {{قرآن|وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَه وَ یکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما یعْمَلُونَ بَصیرٌ}} | از دیدگاه ایشان هدف از جهاد نجات [[فطرت]] از لابلای انبوه ابرهای تیره و پیروز ساختن آن بر تیرگیهاست.<ref>سید قطب، آینده در قلمرو اسلام( ترجمه المستقبل لهذا الدین)، ترجمه سید علی خامنه ای، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، چ۳، ۱۳۷۳ش، ص۱۳۸.</ref> او ذیل آیه {{قرآن|وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَه وَ یکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما یعْمَلُونَ بَصیرٌ|سوره=انفال|آیه=39}} تمام اهداف یاد شده را در یک هدف کلی خلاصه نموده و میگوید: هدف از جهاد، استقرار [[الوهیت]] خداوند یگانه و [[ربوبیت]] او بر همه جهانیان است.<ref>سید قطب، فی ظلال القرآن، ترجمه مصطفی خرم دل، نشر احسان، چ۲، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۳۰۴. ذیل آیه ۳۹ انفال.</ref> | ||
سید قطب، جهاد را تنها راه دفاع از عقیده میداند، به گونهای که عقاید از فتنهها و آشوبها حفظ شود و پرچم عقیده در زمین در اهتزاز بماند و این هدف جز با عقب نشاندن دشمنان به دست نمیآید.<ref>سید قطب، معالم فی الطریق،. قاهره، انتشارات دار الشروق، ۱۹۷۳م، ص۳۹.</ref> | سید قطب، جهاد را تنها راه دفاع از عقیده میداند، به گونهای که عقاید از فتنهها و آشوبها حفظ شود و پرچم عقیده در زمین در اهتزاز بماند و این هدف جز با عقب نشاندن دشمنان به دست نمیآید.<ref>سید قطب، معالم فی الطریق،. قاهره، انتشارات دار الشروق، ۱۹۷۳م، ص۳۹.</ref> | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== مستمسک گروههای افراطی در سخنان سید قطب == | == مستمسک گروههای افراطی در سخنان سید قطب == | ||
سخنان سید قطب اشکالی ندارد؛ اما در ادامه مسئلهای را طرح کرد که سندی شد برای به وجود آمدن گروههای تندرو و افراطی و آن این بود که: هرکس به این جاهلیت راضی باشد او هم متصف به جاهلیت زمان پیامبر(ص) است و راه برون رفت از این جهالت و بازگشت به حکومت الله در زمین، «جهاد» است که راههای نامساعد به سمت ترقی اسلامی را هموار مینماید و به مسلمانان و جامعه اسلامی عزت و افتخار میبخشد بنابراین بر مسلمانان واجب است هرگز از جهاد غفلت نکنند.<ref>سید قطب، معالم فی الطریق، ص۲۱و۲۲، ص۱۱۶ و صفحات دیگر؛ سید قطب، ما چه میگوییم، ترجمه: هادی خسرو شاهی، تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلام، بی تا، ص۳۹.</ref> | سخنان سید قطب اشکالی ندارد؛ اما در ادامه مسئلهای را طرح کرد که سندی شد برای به وجود آمدن گروههای تندرو و افراطی و آن این بود که: هرکس به این جاهلیت راضی باشد او هم متصف به جاهلیت زمان پیامبر(ص) است و راه برون رفت از این جهالت و بازگشت به حکومت الله در زمین، «جهاد» است که راههای نامساعد به سمت ترقی اسلامی را هموار مینماید و به مسلمانان و جامعه اسلامی عزت و افتخار میبخشد بنابراین بر مسلمانان واجب است هرگز از جهاد غفلت نکنند.<ref>سید قطب، معالم فی الطریق،. قاهره، انتشارات دار الشروق، ۱۹۷۳م، ص۲۱و۲۲، ص۱۱۶ و صفحات دیگر؛ سید قطب، ما چه میگوییم، ترجمه: هادی خسرو شاهی، تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلام، بی تا، ص۳۹.</ref> | ||
از دیدگاه او حل همه مشکلات در گرو رجوع به [[شریعت]] و عمل به فرامین الهی و شرط اساسی تحقق آن [[حکومت الهی]] است که تا آن به وجود نیاید هرچند [[مسلمانان]] به فرایض عمل کنند آنها در جامعه جاهلیت به سر میبرند و نمیتوانند خود را مسلمان بدانند؛ زیرا [[فقه اسلامی]] و [[اجتهاد]] فقط در سایه حکومت اسلامی قابلیت اجرا پیدا کرده و مشروعیت مییابد و حکومت از طریق جهاد به دست میآید.<ref>سید قطب، فاجعه تمدن و رسالت اسلام، ترجمه: علی حجتی کرمانی، تهران: انتشارات القبس، چ۶، ۱۳۶۵ش، ص۲۳۴.</ref> بنابراین، کسب قدرت و سلطه سیاسی از اهم تکالیف مسلمانان محسوب میشود؛ زیرا شکلگیری جامعه اسلامی و ادامه حیات آن برای رویارویی با جامعه جاهلی بدون به دست آوردن قدرت کافی میسر نیست. این قدرت باید در همه سطوح باشد: قدرت اعتقاد و تصور، قدرت آمادهسازی و حفظ جامعه و همچنین قدرت فیزیکی در حد نیاز، حداقل برای حفظ خود در برابر یورش جامعه جاهلی.<ref | از دیدگاه او حل همه مشکلات در گرو رجوع به [[شریعت]] و عمل به فرامین الهی و شرط اساسی تحقق آن [[حکومت الهی]] است که تا آن به وجود نیاید هرچند [[مسلمانان]] به فرایض عمل کنند آنها در جامعه جاهلیت به سر میبرند و نمیتوانند خود را مسلمان بدانند؛ زیرا [[فقه اسلامی]] و [[اجتهاد]] فقط در سایه حکومت اسلامی قابلیت اجرا پیدا کرده و مشروعیت مییابد و حکومت از طریق جهاد به دست میآید.<ref name=":0">سید قطب، فاجعه تمدن و رسالت اسلام، ترجمه: علی حجتی کرمانی، تهران: انتشارات القبس، چ۶، ۱۳۶۵ش، ص۲۳۴ ـ ۲۳۵.</ref> بنابراین، کسب قدرت و سلطه سیاسی از اهم تکالیف مسلمانان محسوب میشود؛ زیرا شکلگیری جامعه اسلامی و ادامه حیات آن برای رویارویی با جامعه جاهلی بدون به دست آوردن قدرت کافی میسر نیست. این قدرت باید در همه سطوح باشد: قدرت اعتقاد و تصور، قدرت آمادهسازی و حفظ جامعه و همچنین قدرت فیزیکی در حد نیاز، حداقل برای حفظ خود در برابر یورش جامعه جاهلی.<ref name=":0" /> | ||
== تفاوت جریان سید قطب با جریان وهابیت == | == تفاوت جریان سید قطب با جریان وهابیت == |
ویرایش